کتابهای آموزش تار و سه تار کدامند؟ طبیعی است که یک آموزش ساختارمند از منابع معتبری استفاده میکند و در این بین کتابهای آموزشی، جزء معتبرترین منابع هستند. برای آموزش سازهای تار و سه تار، کتابهای زیادی در بازار وجود دارد که تعدادی از آنها، جزء منابع برتر به شمار میروند که در این مطلب به آنها میپردازیم. پس فرقی ندارد که میخواهید آموزش تار را آغاز کنید یا آموزش سه تار را، مطالعهی این مطلب کمک زیادی به شما میکند.
بهترین کتابهای آموزش تار و سه تار
از آنجایی که ساز تار و سه تار هر دو از یک خانواده هستند از نظر محل انگشتگذاری، نتها و نوازندگی به هم شباهت دارند. به همین دلیل معمولا کتابهای آموزش این دو ساز مشترک هستند. به طور کلی، کتابهای آموزش تار و سه تار به دو دسته تقسیم میشوند. دسته اول کتابهایی هستند که برای آموزش تئوری، اصول و قواعد موسیقی تدوین شدهاند و دسته دوم کتابهایی که به آموزش نحوه اجرای قطعه، آهنگ و مهارت نوازندگی میپردازند.
معمولا برای آموزش نوازندگی تار و سه تار از هر دو دسته کتابها استفاده میشود. طبیعی است که کتابهای دسته اول جذابیت کمتری نسبت به کتابهای آهنگ و قطعهنوازی دارند؛ ولی در عین حال بسیار مهمتر و مفیدتر هستند. زیرا درک هنرجو از موسیقی و به قولی سواد موسیقی هنرجو را بالا میبرند. در ادامه به مهمترین و بهترین کتابهای آموزش سه تار و تار در هر دو دستهی تئوری و قطعهنوازی میپردازیم تا با توجه به نیاز خود، مناسبترین کتاب را انتخاب کنید.
کتابهای آموزش تار و سه تار ، تئوری و اصول و تکنیک
به طور کلی بهترین کتابهایی که میتوانند از نظر تئوری به شما کمک کنند تا فهم و درک موسیقایی خود را در رابطه با نوازندگی ساز تار و سه تار افزایش دهید، کتابهای زیر هستند:
دستور مقدماتی تار و سه تار (سال اول و دوم هنرستان)
از پایهایترین کتابهای آموزش تار و سه تار میتوان به «دستور مقدماتی تار و سه تار» اشاره کرد. در آغاز این کتاب توضیحاتی در خصوص شناسایی علامتهای موسیقی و آشنایی با شکل و کشش نتها آمده است. همچنین مختصری درباره تئوری موسیقی و تعاریفی چون میزان، وزن و ریتم نوشته شده است. در ادامه، قطعات کوتاهی برای تمرین به چاپ رسیده است. این کتاب از جمله اصولیترین کتابهای آموزش سه تار و تار است که توسط «روح الله خالقی» به نگارش رسیده است. اصولا تمامی اساتید با تجربه از این کتاب برای شروع آموزش استفاده میکنند.
آموزش سه تار استاد جلال ذوالفنون ( چهار جلد)
این کتاب توسط استاد جلال ذوالفنون در چهار جلد به نگارش درآمده است و در آن به آموزش مقدماتی، متوسط و پیشرفته موسیقی و نوازندگی پرداخته میشود. هنرجویان به فراخور سطح خود و همچنین به صلاحدید استاد خود میتوانند از آن بهره ببرند. در این کتاب هر جا که لازم بوده است به توضیح نکات ( آموزش اصولی نتها، جای نتها روی ساز و مقدمات موسیقی) و موارد مهم آموزشی پرداخته شده است. هدف از این کار این بوده که هنرجویان در خلال دروس با جزییات نیز به خوبی آشنا شوند.
دستور سه تار ( دوره ابتدایی) و دستور تار و سه تار (دوره متوسطه)
این کتابها توسط استاد حسین علیزاده برای دو دوره مختلف ابتدایی و متوسطه تهیه شده است. در این کتابها، استاد علیزاده ابتدا به توضیح نحوه دست گرفتن ساز و سیم انداختن و بستن پرده میپردازد. سپس به اتودهای تمرین برای جایگاههای مختلف روی ساز میپردازد که برای مهارت و سرعت انگشتها و انگشتگذاری صحیح روی ساز مفید است. در نهایت نیز به بیان تکنیکهای نوازاندگی در دستگاههای موسیقی ایرانی میپردازد.
ده قطعه برای تار
یکی از بهترین و مهمترین کتابهای آموزش تار، کتاب «ده قطعه برای تار» است که شامل اتودهای بسیار مفید برای هنرجویان است. هدف این کتاب افزایش مهارتهای هنرجویان در اجراهای سرعتی و همچین انگشتگذاری صحیح روی پردههای ساز است. این مجموعه در 4 جلد توسط استاد «حسین علیزاده» تهیه شده است.
بیایید تار و سه تار بنوازیم (دو جلد)
این کتاب نوشتهی استاد کیوان ساکت است که در دو جلد به چاپ رسیده است. استاد ساکت، در این کتاب به طور خلاصه به توضیح تئوری موسیقی و همچنین نحوه گرفتن ساز و بیان کوکها پرداخته است. همچنین در این کتاب، تکنیکهایی چون دراب و شلال و … در قالب قطعات کوچک بیان شده است. این کتاب در دو جلد به چاپ رسیده است.
کتاب تار و سه تار از مبانی تا ردیف
یکی دیگر از کتابهای مطرح و مهم در آموزش تار و سهتار، کتاب تار و سه تار از مبانی تا ردیف است که توسط «هوتن شرف بیانی» نوشته شده است. این کتاب جزء منابع کاربردی برای هنرجویان مبتدی است، چون طوری نگارش شده است که به هنرجویان مبتدی کمک میکند، گامبهگام نواختن تار یا سه تار را یاد بگیرند. کتاب تار و سه تار از مبانی تا ردیف، دارای 12 فصل و هر فصل به مباحثی میپردازد که هنرجو میتواند در عرض یک هفته آن را یاد بگیرد. پس اگر هنرجو در یادگیری تداوم داشته باشد، میتواند در طول یک سال، توانایی ردیفنوازی خود را بهبود ببخشد.
کتابهای آموزش تار و سه تار برای قطعه و آهنگ
برخلاف کتابهای تئوری، کتابهای آهنگ و قطعهنوازی بسیار پرطرفدار هستند و به عنوان راهنما برای هنرجویان به شمار میروند. در این بخش به تعدادی از بهترین کتابهایی که دارای قطعات برتر برای تار و سه تار هستند، میپردازیم.
پانزده قطعه برای تار و سه تار جلیل شهناز
این کتاب نسخه نگارشی آثار استاد جلیل شهناز و برگرفته از آلبوم پانزده قطعه برای تار و سه تار ایشان است. «پانزده قطعه برای تار» نام یک آلبوم موسیقی اثر جلیل شهناز، هنرمند ایرانی است که در سبک سنتی تهیه شده و دارای ۱۵ آهنگ است.
همساز (قطعاتی از استادان موسیقی ایرانی)
کتاب «همساز» در 160صفحه، توسط «علی صمدپور» و «محمدرضا ابراهیمی» گردآوری شده است. در این کتاب حدود 50 قطعه و تصنیف از استادان برجسته همراه با با شرح حال و زندگانی ایشان برای تار و سه تار به چاپ رسیده است. استادانی چون محمدعلی امیر جاهد، مرتضی نی داوود، یوسف فروتن، اصغر بهاری، نورعلی برومند، رضا محجوبی، علینقی وزیری، ابوالحسن صبا، روح الله خالقی، احمد عبادی، هوشنگ ظریف، حسین علیزاده و… . علاوهبراینها، تصانیف و سرودهای مرغ سحر، ای مه من، ای ایران، ای کبوتر، هزار دستان، دخترک ژولیده و چند رنگ و پیش درآمد، از جمله قطعاتی است که در کتاب همساز آورده شده است.
مجموعه آثار درویش خان
در این کتاب 29 قطعه از آثار درویش خان در دستگاههای سه گاه، چهارگاه، همایون، ماهور، آواز ابوعطا، بیات اصفهان، افشاری توسط «ارشد طهماسبی» نتنویسی و به چاپ رسیده است.
ردیف میرزا عبدالله
پس از اینکه به لحاظ درک موسیقی و اجرای تکنیکها به مهارت کافی رسیدید، نوبت به کتاب «ردیف موسیقی میرزا عبدلله» میرسد. این کتاب، بهترین مرجع برای یادگیری ردیف و دستگاههای موسیقی ایرانی و انواع آوازها و گوشهها است. ردیف میرزا عبدالله ردیفهای مشهور موسیقی ایرانی است که توسط میرزا عبدالله فراهانی در دورهی قاجاریه تدوین شد.
ویژگیهای کتابهای آموزش سه تار جلال ذوالفنون
سادگی و روان بودن کتاب از نظر نگارشی
از مهمترین ویژگیهای مجموعه کتاب 4 جلدی ذوالفنون، سادگی و روان بودن آن است. درواقع نگارش این کتاب به گونهای است که حتی هنرجویان مبتدی نیز با شروع آموزش سه تار میتوانند مطالب کتاب را بفهمند و از آنها استفاده کنند.
تشریح گامبهگام تکنیکهای نواختن سه تار
تکنیکها در این کتاب کاملا مرتب و براساس اولویت و گامبهگام آورده شده است. به همین دلیل هم آموزش برای اساتید سادهتر شده است و هم هنرجوها بدون سردرگمی و با تسلط بیشتری تکنیکها را یاد میگیرند.
عامل آشنایی هنرجویان مبتدی با دستگاههای موسیقی ایرانی، گوشهها
شما برای ردیفنوازی نیاز به آشنایی با دستگاههای موسیقی ایرانی و گوشهها دارید. به همین دلیل این کتاب از این نظر برای شما بهتر است.
الهامبخش بودن سبک استاد ذوالفنون برای علاقه مندان به سه تار
بسیاری از اساتید و همینطور هنرجویان، به سبک استاد جلال ذوالفنون در نواختن سه تار، علاقه وافری دارند و به همین دلیل از این کتاب احساس بهتری میگیرند.
نتیجهگیری
هدف ما در این مطلب این بود که شما را با مهمترین و بهترین کتابهای آموزش تار و سه تار آشنا کنیم. قطعا میدانید که کتاب ها به تنهایی مفید نیستند و چه بسا اگر با یک مفهومی آشنا نباشید، با خواندن این کتابهای آموزشی، گمراهتر نیز شوید. به همین دلیل وجود یک استاد که بتواند گامبه گام با شما پیش بیاید و مباحث را برای شما تسهیل کند، بسیار مهم است.
به همین دلیل سالهاست که ما در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان به آموزش سازهای اصیل تار و سه تار در قالب دورههای مقدماتی و تخصصی میپردازیم. در دورههای آموزش موسیقی آنلاین وب نوازان اساتید با استفاده از کتابهای آموزشی که ذکر کردیم، به آموزش اصول موسیقی میپردازند.
لازم به ذکر است که آموزشهای ما به شکل آنلاین است و به همین دلیل شما از هر نقطهی دنیا به سادگی میتوانید در کلاس آنلاین موسیقی شرکت کنید. اگر نیاز به راهنمایی تخصصی و رایگان موسیقی دارید، کارشناسان ما در خدمت شما هستند.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.
