خرید سه تار اولین مرحله برای یادگیری این ساز است. اما به دلیل اینکه میزان شناخت و اطلاعات هنرجویان در این مرحله خیلی کم است، گاهی پیش میآید که ساز بیکیفیتی را با هزینهی بالایی میخرند. در حالیکه با کمی تحقیق و مطالعهی راهنمای خرید سه تار خوب، به سادگی میتوان یک سه تار باکیفیت خرید که سالها بنوازد و آخ نگوید. اگر شما هم قصد خرید ساز دارید و نمیخواهید که بعدها پشیمان شوید، در این مقاله همراه ما باشید.
چرا خرید سه تار خوب اهمیت زیادی دارد؟
بسیاری از هنرجویان برای اینکه هرچه زودتر آموزش سه تار را شروع کنند، بدون تحقیق و کسب اطلاعات و کاملا هیجانی، ساز میخرند. درحالیکه صدای ساز و کیفیت صدادهی، راحتی در نوازندگی، دوام و هماهنگی اجزای ساز، همگی در تجربهی یادگیری شما تأثیر مستقیم میگذارند. یک سهتار نامناسب میتواند باعث شود زودتر خسته شوید یا حتی تصور اشتباهی از پیشرفت خود داشته باشید. اما یک ساز خوب، مشوقی قوی و همراهی مطمئن در مسیر یادگیری شما است.
سهتار باکیفیت و خوب چه ویژگیهایی دارد؟ راهنمای خرید سه تار برای هنرجویان مبتدی
با این تفاسیر شاید برایتان سوال پیش آمده که مشخصات یک سه تار خوب و باکیفیت، چیست؟ و هنگام خرید این ساز باید به چه معیارهایی توجه کرد؟ در این بخش به عواملی که دستبهدست هم میدهند تا یک سه تار از کیفیت خوبی برخوردار شود، میپردازیم. توصیه میکنیم که از یک فرد متخصص کمک بگیرید تا به شما در روند خرید ساز سه تار کمک کند.
صدای شفاف و دلنشین
مهمترین ویژگی یک سه تار خوب، صدای آن است. صدای سه تار آرام، دلنشین، مخملی و در عین حال واضح است. درواقع صدای سه تار نباید حالت خفهای داشته باشد و در عینحال نباید خیلی تیز و زیر باشد. برای اینکه از صدادهی سازی که میخواهید بخرید مطمئن شوید، هر 4 سیم را به طور جداگانه امتحان کنید. درصورتیکه طنین هر نت به طور شفاف شنیده میشود، میتوانید به خریدش فکر کنید.
پایدار بودن کوک
تصور کنید که وسط درگیریهای و کمبود زمانیکه دارید، وقتی را برای خودتان کنار گذاشتهاید تا درسهای جدید را تمرین کنید و برای کلاستان آماده شوید. ولی همین که شروع به تمرین میکنید متوجه میشوید که سازتان کوک خالی کرده است. البته که شما باید هر از چندگاهی اقدام به کوک کردن سه تارتان بکنید ولی اینکه ساز شما کوک پایداری نداشته باشد و مدام کوک خالی کند، طبیعی نیست. پس سه تار خوب، سازی است که کوک پایداری داشته باشد.
جنس چوب
اینکه ساز شما از چه مواد اولیهای ساخته میشود، در کیفیت نهایی آن مؤثر است. از مهمترین موادی که صدا و استحکام ساز را تحتتأثیر قرار میدهد، چوب است. هرچه چوب، قدیمیتر باشد و کاملا خشک شده باشد، دوام بیشتری خواهد داشت و صدای دلنشینتری نیز از آن شنیده میشود. بعضی از سازگران، چوب تازه را در آب میجوشانند تا شیرهی آن گرفته شود و سپس چوب را در زیر خاک میگذارند تا خشک شود.
اصولا کاسه سه تار را از چوب درخت توت میسازند که این چوب رنگ زردی دارد. چوب درخت توت، باعث میشود که صدای گرمی از ساز شنیده شود. البته که از چوبهای گردو، افرا و آبنوس هم برای ساخت کاسه استفاده میشود. چوب گرد استحکام بالایی دارد، چوب افرا باعث ایجاد صدای شفافی میشود و در نهایت چوب درخت آبنوس زیبایی ظاهری سازتان را دوچندان میکند.
برای ساخت دسته ساز هم معمولا از چوبهای گردو، فوفل و یا بلوط استفاده میشود. دستههایی که از چوب گردو ساخته میشوند، بسیار محکم هستند. چوب فوفل سبک است و در ایجاد صدای گرم از ساز، نقش مهمی ایفا میکند. در نهایت چوب بلوط در عینحال که محکم است، صدای گرمی هم دارد.
جنس پرده
هنگام خرید سه تار به پردهها نیز توجه کنید. اصولا پردههای سه تار از پردههای معمولی از جنس روده گوسفند، هستند. پردههایی که از جنس روده گوسفند هستند نسبت به بقیهی انواع پرده، زبرتر هستند و دوام کمتر است. ولی چون هنگام جابهجایی دست روی نتها، حالت نرم و لغزندهای دارند، کاربرد بیشتر است. به طور کلی این نوع از پردهها یک تا یک سالونیم دوام میآورند. تغییرات آب وهوایی، آلودگیها، چربیها و عرق دست نوازنده در از بین رفتن پردههای سه تار نقش زیادی دارند.
ساختار فنی دقیق
سه تار خوب، سه تاری است که دستهی کاملاً صاف و بدون تابخوردگی داشته باشد. گوشیها باید روان بچرخند اما بیش از حد هم شل یا سفت نباشند. فواصل پردهها باید درست تنظیم شده باشند تا صدای نتها دقیق باشد. در غیر این صورت، یادگیری گامها و نواختن قطعات دقیق سخت میشود.
راحتی نوازندگی
تا زمانیکه نتوانید با سازتان احساس راحتی کنید، نمیتوانید به خوبی و با احساس بنوازید. پس یکی از معیارهایی که باید هنگام خرید به آن توجه کنید، راحتی خودتان هنگام دست گرفتن سازتان است. فراموش نکنید که سهتار، سازی است که با دل نواخته میشود. پس اگر با دقت و توجه انتخابش کنید، سالها همراهتان خواهد بود.
تعداد مهر
اگر هنگام خرید ساز سه تار دقت کنید، مهری روی آن منقوش شده است. این مهر به نوعی نشاندهندهی کیفیت ساز از نظر سازگر است. درواقع در گذشتهها هر وقت که سازگر از کیفیت سازی که میساخت راضی نبود آن را میشکست و دور میانداخت. اما به مرور زمان به دلیل زمان و انرژی و موادی که صرف ساخت ساز شده بود، سازگران تصمیم دیگری گرفتند. آنها تصمیم گرفتند که با مهر، کیفیت ساز را مشخص کند. سازی که کیفیت بالایی دارد به سه مهر منقوش میشود، سازی با کیفیت متوسط، به دو مهر و سازی با کیفیت پایین به یک مهر منقوش میشود. طبیعی است که هرچه تعداد مهرها بیشتر باشد کیفیت مواد اولیه و نوع ساخت بهتر است.
البته که نمیتوان به این مهرها هم اطمینان کاملی داشت، چون همیشه افراد سودجویی وجود دارند که بخواهند از مهر سازگران معروف سوءاستفاده کنند. به همین دلیل باید از جای معتبری ساز بخرید.
قیمت مناسب
در نهایت معیاری که خرید ساز سه تار را تحتتأثیر قرار میدهد، قیمت ساز است. قیمت ساز تحتتأثیر جنس مواد اولیه، سازگر و تعداد مهر تغییر میکند. با اینحال، ساز سه تار در طیفهای مختلف قیمت، وجود دارد. اگر میتوانید و توان مالیاش را دارید، خوب است که از همین ابتدا یادگیری سه تار، با ساز باکیفیت را آغاز کنید. ولی اگر این امکان را ندارید، شروع کردن بهتر از هرگز یاد نگرفتن است. پس میتوانید با ساز کیفیت متوسط و با قیمت کمتری، نواختن سه تار را آغاز کنید.
نکات لازم برای خرید مطمئن سه تار
بدون شک، خرید سه تار خوب برای مبتدیها، چالش برانگیز است ولی اگر به نکات زیر توجه کنید، میتوانید به خوبی و با رضایت از این چالش عبور کنید.
- سراغ سازهای شناختهشده و تستشده بروید؛
- از کمکها و راهنمایی افراد متخصص غافل نشوید؛
- پیش از خرید ساز، ابتدا به اندازهی کافی دربارهی برند ساز و سازگر اطلاعات کسب کنید.
- بعد از امتحان تمامی سیمها، سه تاری را بخرید که صدای آن دل شما را ببرد.
- فراموش نکنید که کوچک و یا بزرگ بودن کاسه سه تار در کیفیت صدای آن نقشی ندارد بلکه این اندازه در زیر یا بم بودن صدا تأثیرگذار است.
- فاصلهی سیم تا دستهی ساز باید کم باشد تا حدی که موقع اجرا سختی سیم را حس نکنید.
- ترجیحا چوب سه تار از درخت توت باشد.
- رگه های درشت صفحه به سمت سیم بم باشد.
- صدای پائین دسته با بالای دسته همخوانی داشته باشد.
- صدای سیم دوم مفهوم باشد و حالت گنگی نداشته باشد.
- در اجرای سیم بم، سیم کاملا نرم و صدایی طبیعی داشته باشد.
- صدای همهی سیمها دنبال هم باشد یعنی با هم همخوانی داشته باشد، به طوریکه هنگام گوش دادن، تفکیک سیمها سخت باشد.
- فراموش نکنید که بلند بودن صدای ساز دلیلی بر خوب بودنش نیست.
- بعد از کوک کردن ساز تک تک پرده ها را امتحان کنید که در اصطلاح گز نزند.
- دستهی ساز نه کلفت و نه زیادی نازک باشد که البته بستگی به دست خودتان دارد.
- ساز از نظر وزنی سبک باشد.
- سازی که زیاد رنگ شده باشد فقط قشنگ است و احتمال دارد که صدای خوبی نداشته باشد.
- رنگ ساز هرچه روشتر باشد بهتر است. چون در این صورت، اگر عیب و ایرادی داشته باشد، مشخص میشود.
- در نهایت سه تار خوب، سه تاری است که زیبا باشد و ظاهر خوب و دلربایی داشته باشد.
نتیجهگیری
همانطور که مطالعه کردید، برای اینکه خرید خوب و رضایتبخشی داشته باشید باید پیش از خرید ساز، اطلاعات خوب و کاملی را به دست آورید. بدون شک اگر بدون راهنمای خرید سه تار، اقدام به خرید ساز کنید، احتمالا با سازتان به مشکل بخورید.
شاید این موضوع را سرسری بگیرید و پیش خودتان فکر کنید که اگر سازتان خوب نبود میتوانید یک ساز دیگر بخرید! جدا از بحث هزینه و مسائل مالی، یکی از دلایل دلنشینی سه تارنوازی اساتید، ارتباطی است که با سازشان برقرار کردهاند. رابطهی شما و سازتان در صدای ساز و حسی که به شنونده منتقل میکنید، نقش مهمی دارد. پس بهتر است که همان دفعهی اول با دقت یک ساز خوب و باکیفیت بخرید.
درنهایت بعد از خرید ساز، تا از شوروذوق نیفتادهاید، بلافاصله آموزش خود را آغاز کنید. اگر به دلیل محدودیتهای مکانی و زمانی در انتخاب آموزشگاه و استاد دچار شک و تردید هستید، ما در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان کنار شما هستیم. بدون شک آموزش آنلاین موسیقی این امکان را فراهم میکند تا در هر کجای جهان که هستید، پا به دنیای گوش نواز موسیقی بگذارید. شما برای حضور در کلاس آنلاین موسیقی فقط به گوشی یا لپتاپ، اینترنت و مقدار زیادی شور و انگیزه نیاز دارید. باقی کارها را بگذارید برعهدهی ما و اساتید مجربمان. اگر دوست دارید که اطلاعات بیشتری دربارهی رزومه اساتید و شرایط آموزش و ثبتنام در کلاس بدانید، ما به شما راهنمایی تخصصی و رایگان موسیقی هم ارائه میدهیم.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.
