یوسف فروتن در سال 1270 و در شهر تهران چشم به جهان گشود، او نوازنده سازهای تار، سه تار، ویولن، تنبک و پیانو بود. فروتن از شاگردان مستقیم درویش خان بود که موفق به دریافت جایزه تبرزین طلایی از درویش خان گردید.
این هنرمند بزرگ اهل اجرا در صحنه های مختلف و نشان دادن مهارت های خود نبود و به همین دلیل بسیاری از آثار ایشان هرگز ضبط و شنیده نشد. تنها مبعی که به ما در شناخت این شخصیت کمک میکند نقل قول ها و خاطراتی از شاگردان و اطرافیان است که سینه به سینه بین هنرمندان گردیده است.
آشنایی با موسیقی
خانواده ی او که همگی هنردوست و فرهنگی بودند، نقش بسیار مهمی در علاقمندی فروتن به هنر و موسیقی ایفا کردند. برادر بزرگتر یوسف، مودب السلطنه علاقه بسیار زیادی به موسیقی ایرانی داشت و از همین رو او هم از کودکی گوشش به شنیدن نوای اصیل سازهای ایرانی عادت داشت.
ساز موسیقی اصلی او سه تار بود، او سه تار را نزد میرزا عبدالله آموزش دید و پس از آن یادگیری سه تار را نزد میرزا حسینقلی آغاز کرد.
فعالیت های هنری
این هنرمند گران قدر و بزرگ با وجود مهارت و استعداد بی اندازه خود هیچ گاه برای اجرای شخصی به روی صحنه نرفت و تنها حاضر شد تا به تعداد دفعات محدود و به همراه هنرمندان دیگر به نفع خیریه و کمک به سیل زدگان و آوارگان اجرا داشته باشد.
یکی از اقدامات بزرگی که استاد یوسف فروتن برای حفظ موسیقی اصیل ایرانی انجام داد، اجرای قطعاتی در دستگاه ماهور در حافظیه شیراز بود. این رویداد فرهنگی که در سال 1346 اتفاق افتاده بود به منظور شناساندن موسیقی ایرانی و آشنایی بیشتر ایرانیان با فرهنگ موسیقی سرزمینمان بود.
یوسف فروتن یکی از اعضای اصلی مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی در رادیو و تلویزیون بود. وی همچنین سال های زیادی در وزارت گمرک و دارایی خدمت کرد و پس از آن به عضویت ارکستر انجمن اخوت در آمد.
سبک نوازندگی یوسف فروتن
استاد فروتن شیوه خاص خود را در نوازندگی داشت، از ویژگی های بارز در تکنیک های نوازندگی ایشان مضراب های قوی و پیچیده بودند که تماشاگران را محو هنرنمایی خود میکردند.
آثار بداهه نوازی ایشان از نظر ریتم و ضرب و تسلط بر فرم های موسیقی، به عنوان بخشی از گنجینه موسیقی این سرزمین به شمار میرود. همچنین آثار ضربی ایشان به عنوان بخشی از رپرتوار موسیقی ایرانی شناخته و تدریس میشوند. تسلط ایشان بر فرم های موسیقی ایرانی مثل پیش درآمد و چهار مضراب و رنگ و ضربی همواره مورد توجه اهالی موسیقی بود.
ایشان در سن هفتاد سالگی، دوره ی ردیف های موسیقی ایرانی را در رادیو و تلویزیون ملی ضبط کردند.
حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان ، داریوش طلایی و داوود گنجه ای همگی از شاگردان با استعداد و پرتلاش یوسف فروتن بودند.
سرانجام یوسف فروتن در 7 دی ماه 1357 به علت کهولت سن برای همیشه چشم از جهان فروبست.