احتمالا دلیل اینکه الان اینجا و در حال خواندن این مطلب هستید، افسون صدای ساز هنگ درام و یا هندپن است. سازی که به ساز کیهانی و ماورایی نیز شهرت دارد. هرچند که از زمان ساخت و تولید این ساز، خیلی نمیگذرد ولی در همین مدت کوتاه توانسته محبوب دلها شود و افراد زیادی اقدام به یادگیری هنگ درام کنند. اگر دوست دارید که دربارهی این ساز کوبهای ملودیک بیشتر بدانید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا قدمبهقدم پیش برویم و با هنگ درام آشنا شویم.
تاریخچه هنگ درام
شاید برایتان جالب باشد بدانید، سازی که مجذوب صدای آن شدهاید، تنها 25 سال است که پا به این دنیا گذاشته و صدای زیبایی به صداهای این جهان اضافه کرده است. هنگ درام برای اولین بار در سال 2000 و توسط دو هنرمند سوئیسی به نامهای فلیکس رونر و سابینا شِرر ساخته شد. این دو نفر هنگ درام را بر اساس و با الگوگرفتن از سازهای استیل پن (SteelPan) و ساز گاتام هندی (Ghatam) ساختند.
به مرور زمان و با حضور هنگ درام در نمایشگاههای موسیقی و البته با شنیده شدن صدای آسمانی این ساز، آرامآرام جای پای خود را در دنیای موسیقی محکم کرد. هنگ درام در ابتدا توسط خود سازندههای آن در کمپانی PANART تولید و به شکل محدود عرضه میشد ولی به مرور زمان بر تعداد سازندگان آن نیز افروده شد. همین امر روی تنوع این ساز تأثیر گذاشت.
ساختار هنگ درام
احتمالا شما هم وقتی برای اولین بار این ساز را دیدید، یاد بشقاب پرنده و سفینههای فضایی افتادید. هنگ درام از دو صفحه فلزی تشکیل میشود که به هم میچسبند و ساز کاملی را تشکیل میدهند. به صفحهی رویی دینگ (Ding) و به صفحهی زیرین، گو (Gu) میگویند. نتهای ساز به شکل فرورفتگی روی صفحهی رویی یا دینگ قرار دارند که تعداد آنها با توجه به سازندهی ساز، از 7 نت تا 12 نت متغیر است.
لازم به ذکر است که جنس بدنه ساز هنگ درام، معمولاً از فولاد نیتراید یا استیل ضدزنگ است که در برابر رطوبت و ضربه مقاومت بیشتری دارد.
تعداد نتها در ساز هنگ درام
به طور کلی هنگ درامهایی که به بازار عرضه میشوند، دارای نتهای متفاوتی هستند. درواقع از هنگ درام هفت نتی تا هنگ درام 22 نتی وجود دارد. به طور کلی هنگ درامهای 8 نتی هم برای هنرجویان تازهکار مناسب هستند و هم برای نوازندگان حرفهای.
آنچهکه در ابتدای یادگیری هنگ درام باید بدانید این است که در این ساز نت دینگ که در مرکز ساز قرار میگیرد، اصلیترین نت است. درواقع صدای سایر نتها، براساس نت دینگ که یک اکتاو پایینتر از سایر نتها است و صدای بمی نیز دارد، تعیین میشود. به همین دلیل در نتنویسی نت دینگ را با علامتی از سایر نتها جدا میکنند تا مشخص شود. برای مثال
D / A C D E F G A
این مثال نشان میدهد که، نت اصلی یا همان دینگ شامل نت D یا در فارسی «ر» است.
انواع گامها و اسکیلهای هنگ درام
نکتهی بعدی که باید در راستای شناخت ساز هنگ درام بدانید این است که هر هنگ درامی تنها از یک گام یا اسکیل تبعیت میکند که امکان تغییر آن نیست. منظور از گام یا اسکیل هنگ درام، فاصلهی نتهای ساز با سایر نتها است. در نتیجه هر گامی دارای نتهای خاص خود است و امکان تغییر آن وجود ندارد. یعنی اگر ساز شما از همان ابتدا روی گام «ر مینور» کوک شده باشد امکان تغییر آن به گام دیگری وجود ندارد. به همین دلیل باید هنگام خرید هنگ درام توجه کافی به گام سازتان بکنید. در ادامه محبوبترین گامهای هنگ درام را معرفی میکنیم.
- گام ماژور (Major): شاد، روشن و پرانرژی.
- گام مینور (Minor): احساسی، درون گرا و غمناک.
- گام حجاز: دارای تم شرقی و عربی و مناسب برای نواختن ملودیهای عربی و ایرانی.
- گام کورد (Kurd Scale): از جمله گامهای محبوب هنگ درام و مناسب برای نواختن ملودیهای غمگین و احساسی.
نحوهی کوک کردن یا تیونیگ هنگ درام
در رابطه با اهمیت کوک هنگ درام همین بس که مهمترین و پیچیدهترین مرحله بعد از ساخت ساز هنگ درام و فرمدهیهای اولیه، تنظیم کردن یا همان تیون کردن نتها است. لازم به ذکر است که تیونیگ هنگ درام کاری کاملا تخصصی است و باید توسط سازندههای حرفهای این ساز انجام شود. به طور کلی ساز هنگ درام نیاز زیادی به کوک پیدا نمیکند ولی هر از چندگاهی که ساز نیاز به کوک پیدا کرد باید آن را به دست فرد کاردان بسپارید.
نواختن هنگ درام چگونه است؟
برای نواختن هنگ درام از انگشتها و کف دست استفاده میشود و هیچ مضرابی در کار نیست. هر چند که شیوهی نواختن هنگ درام یا هندپن نیاز به یادگیری و گذراندن دوره دارد ولی دانستن چند موردی که در ادامه به آنها اشاره میکنیم در افزایش شناخت شما نسبت به این ساز کمک میکند.
- ضربهها باید سریع، سبک و دقیق اجرا شوند.
- از بخش نرم انگشت یا بند انگشت استفاده شود.
- برای ایجاد ریتمهای متنوع از هر دو دست استفاده شود.
- صدای Ding (نت مرکزی) بهعنوان نت پایه استفاده شود.
سبکهای نوازندگی هنگ درام
یکی از جذابیتهای قابلتوجه هنگ درام، امکان نواختن این ساز با شیوهها و سبکهای نوازندگی مختلف است. در واقع امکان نواختن این ساز به سبکهای مختلف وجود دارد و هر کدام از سبکها هم ویژگیها و قابلیتهای خاص خود را دارند. برای نمونه سبک ملودیک که جزء معروفترین سبکهای نوازندگی هنگ درام به شمار میرود روی نواختن ملودیهای مشخص و هارمونیک تمرکز میکند. در مقابل سبک ریتمیک بیشتر بر ضربآهنگ و الگوهای کوبهای تکیه دارد و با تکنیکهایی مانند ضربات مکرر و استفاده از لبههای ساز، بافتهای پرانرژی خلق میکند. برخی نوازندگان نیز سبک آمبینت (Ambient) را ترجیح میدهند که در آن به کمک فضاسازیهای صوتی، فضایی آرام برای مراقبه و مدیتیشن ایجاد میکند.
نحوهی نگهداری و مراقبت از هنگ درام
زمانی که ساز خود را خریدید و شروع به گذراندن آموزش هنگ درام کردید باید از ساز خود به خوبی مراقبت کنید. همانطور که مطالعه کردید، کوک کردن هندپن کار مشکل و تخصصی است و به همین دلیل باید مراقب باشید تا سازتان از کوک خارج نشود. علاوهبراین باید از سازتان در برابر عوامل مختلف دیگر نیز مراقبت کنید. در ادامه به نحوهی نگهداری از هنگ درام اشاره میکنیم:
- هنگ درام را در معرض رطوبت یا نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
- بعد از هر بار استفاده، سطح ساز را با پارچهی خشک و تمیز پاک کنید.
- از افتادن یا وارد کردن ضربهی شدید به ساز خودداری کنید، زیرا برخلاف تصور، فلز آن در برابر ضربه آسیبپذیر است.
بررسی دلایل محبوبیت هنگ درام
با توجه به آنچهکه تا به اینجا بررسی کردیم، میتوان به دلایل محبوبیت بالای این ساز برد. به طور کلی، صدای هنگ درام به دلیل عوامل زیر توانست در عرض دو دهه در کل جهان بپیچد و تبدیل به یک ساز جهانی و محبوب شود:
- صدای آرامشبخش:صدای گرم و ملایم هنگ درام، حس آرامش و سکون را در شنونده ایجاد میکند. به همین دلیل در سالهای اخیر هنگ درام و مدیتیشن به هم وصل شدهاند.
- طراحی زیبا:ظاهر منحصر بهفرد و رنگهای متنوع هنگ درام، آن را به یک اثر هنری تبدیل کرده است.
- قابلیت حمل آسان:برخلاف سازهای بزرگ مانند پیانو و درامز، هنگ درام به سادگی قابل جابهجایی است. ضمن اینکه هندپنها در اندازههای مختلفی ساخته میشوند و برخی از آنها به اندازهای کوچک هستند که به راحتی حمل میشوند.
- یادگیری آسان:این ساز به راحتی قابل فراگیری است، بهخصوص در دورانی که آموزش موسیقی آنلاین به شدت در دنیا فراگیر است. در حال حاضر بسیاری از آموزشگاه ها امکان آموزش نواختن هنگ درام در خانه را فراهم کرده اند و کلاس آنلاین هنگ درام برای بزرگسالان و کودکان در آنها دایر است.
نتیجهگیری
در نهایت باید گفت که هنگ درام به عنوان یک ساز نوظهور به دلیل صدای آرام و منحصربهفردش و قابلیتهایی که در نوازندگی ایجاد میکند بسیار محبوب است. این ساز به سرعت در کل جهان، طرفداران خاصی پیدا کرد و تعداد سازندگان آن نیز افزایش یافت. همین تنوع سازندگان باعث تنوع گام و اسکیلهای آن شد و باعث شد که صداهای متنوعتری با این ساز خلق شود.
شما چه بخواهید از خلق موسیقی لذت ببرید و چه بخواهید فضایی آرامشبخش برای مراقبه و مدیتیشن ایجاد کنید، هنگ درام ساز مناسبی است.
اگر میخواهید که هنگ درام را با هزینهی مقرونبهصرفه یاد بگیرید، ما در وب نوازان این شرایط را برای شما فراهم کردهایم. ضمن اینکه کلاسهای ما به شکل آنلاین برگزار میشوند و به همین دلیل فرقی نمیکند که شما کجای جهان زندگی میکنید. زیرا به سادگی میتوانید در کلاس آنلاین موسیقی شرکت کنید و نواختن هنگ درام را یاد بگیرید.
لازم به ذکر است که کلاسهای ما به شکل آنلاین، تصویری و کاملا خصوصی و صرفا با حضور شما و استادتان برگزار میشوند. همچنین در طول دوره به طور کامل پشتیبانی میشوید تا در صورت بروز هرگونه مشکل کوچک، به سرعت حل شود و با آرامش خاطر در کلاس خود شرکت کنید.
در نهایت اگر نیاز به مشاوره و یا راهنمایی تخصصی و رایگان موسیقی را دارید، کارشناسان ما آمادهی پاسخگویی به سوالات و ابهامات شما هستند.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.
