اجرای مضراب ریز سه تار یکی از مهارت هاییست که اکثر هنرجویان مبتدی وحتی برخی هنرجویان با سابقه تر نیز در اجرای آن دچار اشکالاتی هستند. معمولا همه اساتید موسیقی نحوه اجرای تکنیک مضراب ریز سه تار را به هنرجویان خود آموزش می‌دهند اما بسیاری از اساتید نحوه تقویت و بهبود این مضراب را آموزش نمی‌دهند. به همین دلیل ما در این مقاله، نحوه اجرا و تقویت مضراب ریز سه تار را به شما آموزش می‌دهیم.
مضراب ریز سه تار چیست؟
مضراب ریز سه تار، از طریق مضراب های راست و چپی که به صورت سریع انجام می‌شوند تشکیل می‌شود. می‌دانیم که یک مضراب ریز هر چقدر پرتر و ممتدتر باشد بهتر است.
بسیاری از نوازندگان در اجرای این تکنیک با مشکلاتی رو برو هستند. آن ها غالبا بیان می‌کنند که ناخنشان مانع از سرعت ریز می‌شود و یا به صورت پیوسته به مضراب نمی‌خورد. حتی برخی از هنرجویان از خستگی و درد گرفتن دستشان ناراحت هستند. اما باید گفت که تمام این مشکلات قابل حل شدن هستند و برای هر کدام راه حل هایی دارد.
علت عدم اجرای صحیح مضراب ریز سه تار چیست؟
تمرین کم
برای یادگیری تکنیک های هر سازی، تمرین منظم و پیگیرانه شرط اصلی یادگیری آن تکنیک است. اجرای مضراب ریز سه تار هم از این قائده مستثنی نیست. اما راز دست یابی به این مهارت این است که تمرین های خود را از سرعت آهسته شروع کنید و پس از ایکه تسلط مورد نیاز را به دست آوردید، به ندرت سرعت اجرای خود را بالا ببرید. متاسفانه بیشتر هنرجویان این نکته را رعایت نمی‌کنند و می خواهند از همان ابتدا سرعت مضراب ریزشان بالا باشد اما حقیقت این است که یک مضراب ریز اصولی و خوب بعد از چندین ماه تمرین شکل می‌گیرد.
وضعیت اشتباه دست ها
در برخی مواقع به علت وضعیت قرارگیری اشتباه دست هایتان روی صفحه ساز، مضراب به درستی شکل نمی‌گیرد. مثلا ناخنتان به سیم گیر می‌کند و یا در مضراب چپ دچار مشکل می‌شود. در این صورت باید وضعیت دست ها درهنگام نوازندگی اصلاح شود. بهترین مکان برای مضراب زدن در سه تار وسط صفحه است.
برای مضراب زدن به دست و مچتان شکل مورب بدهید و ناخن هایتان را جوری روی سیم ها بزنید که ناخن ضربه بزند و رد بشود. برای اینکه در این قسمت دچار مشکل نشوید، ناخن های خود را به شکل اصولی سوهان بکشید.
نحوه تقویت مضراب ریز سه تار
با توجه به توضیحات بالا متوجه شدیم که، اجرای صحیح مضراب ریز با تمرین و تکرار پیوسته میسر می‌شود. در ادامه سه تمرین به شما آموزش می‌دهیم که شما از طریق این تمرینات می‌توانید به اجرای مضراب ریز سه تار مسلط شوید. هر سه تمرین را روس سیم اول « دو دست باز» بنوازید.
تمرین با سرعت چنگ
کند ترین حالت تمرین برای مضراب ریز سه تار، این تمرین است. در این تمرین به ازای هر نت سیاه دو مضراب میخورد. یعنی در هر میزان چهار مضراب راست و چپ خواهیم داشت. سعی کنید این تمرین را با زمانبندی دقیق انجام دهید و سعی کنید تا سرعت مضراب طبق همین الگو باشد. بالای نت ها علامت های راست و چپ مشخص شده است. مضرابهای راست و چپ را کاملاً دقیق اجرا کنید و 5 دقیقه برای این تمرین زمان در نظر بگیرید .
تمرین با سرعت دولاچنگ
در این تمرین نسبت به تمرین قبل، سرعت دو برابر می شود؛ یعنی به ازای هر نت سیاه چهار نت دولاچنگ خواهیم داشت. پس چهار مضراب راست و چپ میخورد. بنابراین در هر میزان هشت مضراب راست و چپ خواهیم داشت. با دقت این تمرین را اجرا کنید. شاید کمی انگشتتان درد بگیرد، اصلا نگران نباشید، این موضوع طبیعی است؛ چرا که عضلات و مفاصل در حال شکل گیری و همچنین ورزیده شدن هستند. مانند تمرین قبلی این تمرین را نیز به مدت 5 دقیقه انجام دهید.
تمرین با سرعت سه لاچنگ
در این بخش از تمرین سرعت چهار برابر تمرین اول خواهد بود، به طوری که به ازای هر نت سیاه هشت نت سه لاچنگ خواهیم داشت. بنابراین در هر میزان شانزده مضراب راست و چپ خواهیم داشت. در حقیقت این سرعت اصلی مضراب «ریز» در سه تار است. هدف ما از انجام تمرین ها دسترسی به این سرعت است. البته به صورت ممتد و صحیح باید آن را اجرا کنید؛ پس تاکید می کنم، حتما از اجرای کند شروع کنید و مرحله به مرحله به این سرعت برسید. حداقل 5 دقیقه تمرین برای این درس در نظر بگیرید.
سعی کنید این تمرینات را به صورت روزانه و منظم انجام دهید. و پس از گذشته چند هفته شاهد پیشرفت خود خواهید بود.
