سبک های گیتار به خوبی نشان میدهد که چرا این ساز در جهان تا به این حد محبوب و پرطرفدار است. درواقع گیتار سازی با قابلیتهای متنوع است و همین امر باعث شده تا بتوان با این ساز در انواع سبکها نواخت. به دلیل همین تنوع سبکها یکی از سردرگمیهای اولیهی اکثر هنرجوهای گیتار، انتخاب سبک خاص است. اگر شما هم نمیدانید آموزش خود را از کدام یکی از سبک های گیتار آغاز کنید، در این مقاله پاسختان را پیدا خواهید کرد.
انواع سبک های گیتار کداماند؟
منظور از سبک در موسیقی و به طور خاص گیتار نوازی، روشهای مختلفی است که میتوان گیتار نواخت. هر کدام از این روشها ویژگیهای خاص خود را دارند و از الگوهای مشخصی تبعیت میکنند. بین بعضی از این ویژگیها، مرز باریکی وجود دارد و گاهی هم از زمین تا آسمان با هم فرق میکنند. در ادامه به مهمترین و پرطرفدارین سبک های گیتار اشاره میکنیم. بعد از مطالعهی دقیق این بخش و سبکوسنگین کردن انواع سبکها، شما میتوانید در رابطه با سبک انتخابی خود برای آغاز آموزش گیتار به اطمینان کامل برسید.
سبک فلامنکو، پرشور و حرارت و رقصآور
اولین سبک گیتار نوازی که بین اسپانیاییها رایج شد، سبک فلامنکو بود. این سبک موسیقی ابتدا فقط شامل رقص و آواز بود و توسط کولیهایی که به آندلس اسپانیا کوچ کرده بودند، رواج پیدا کرد. این قوم که تاریخ پرفراز و نشیبی را پشتسر گذاشته بود، غمها و شادیهایش را با موسیقی درآمیخته بود و آن را با رقص و آواز و کف زدن به نمایش میگذاشت. گیتار در ابتدا صرفا نقش همراهکننده را داشت، ولی در اوایل قرن دهم میلادی، جای پای خود را در سبک فلامینکو سفت کرد. تا جایی که با این ساز قطعات بیکلام و به صورت تکنوازی نیز اجرا شد. به مرور زمان این سبک پیچیدهتر و حرفهایتر شد تا جاییکه برای یادگیری آن نیاز به زمان زیاد و تمرین بیوقفه است.
همانطور که گفتیم، این سبک گیتار ترکیبی از احساسات مختلف از غم تا شادی عمیق است و همراه با ریتم، ملودی و رقص نواخته میشود. درنتیجه شور خاصی دارد و برای اجرای درست این شور باید از حرکات سریع و پیچیدهی انگشتها و تکنیکهای ضربی استفاده کرد. همهی این عوامل یادگیری این سبک از گیتار زدن را سخت میکند. از پیشگامان و نوازندههای معروف سبک فلامنکو میتوان به پاکو دلوسیا، نینو ریکاردو و سابیکاس اشاره کرد.
لازم به ذکر است که سبک فلامنکو با وجود شور و حرارت زیاد، بین هنرجوهای ایرانی چندان پرطرفدار نیست. هنرجویان ایرانی ترجیح میدهند سایر سبک های گیتار نوازی را یاد بگیرند.
سبک کلاسیک، آرام و ملودیک
پیچیدگیهای سبک فلامنکو باعث شد سایر نوازندهها و هنرمندهای اروپایی سبک جدیدی از گیتار زدن را ابداع کنند. البته که ریشهی این سبک نیز همان سبک فلامنکو است ولی تفاوتهای خاصی نیز با آن دارد. از مهمترین تفاوتهای گیتار فلامنکو با گیتار کلاسیک ، میتوان به تفاوت در ریتم و ضرب اشاره کرد. این سبک توسط غیراسپانیاییها ساخته شد و به همین دلیل، دیگر آن ضرب و ریتم کولیوار را ندارد و کاملا ملودیک و وابسته به نت خوانی است. به طور کلی سبک گیتار نوازی کلاسیک کاملا ملایم و ملودیک است.
این سبک ابتدا مورد توجه اشرافزادگان قرار گرفت و سپس در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزده طرفداران زیادی پیدا کرد. در این دوران تحولاتی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی طبقهی متوسط اروپا به وجود آمد و موسیقی از حالت درباری و اشرافی خارج شد. به همین دلیل افراد زیادی اقدام به ثبتنام در آکادمیهای موسیقی و یادگیری این سبک از گیتار زدن کردند. برخی از هنرجویان معتقدند که سبک گیتار کلاسیک سبک بیروحی است، درحالیکه این موضوعی کاملا سلیقهای است. ملودینوازی و آرپژ در گیتار کلاسیک نقش اصلی را دارند.
از جمله مزایای گیتار کلاسیک ، قابلیت تکنوازی آن است. شما فقط با یک گیتار و بدون نیاز به ساز دیگری، میتوانید یک آهنگ کامل را بنوازید. البته هر آهنگ و تکنیکی که یاد میگیرد فقط در این سبک قابل اجرا است و نمیتوانید در سایر سبک های گیتار نیز آن را اجرا کنید.
بین گیتاریستهای معروف سبک کلاسیک باید به فرانسیکو تارگا، فرناندو پسوا، مائورو جولیانی و ویلا لوبوس اشاره کرد.
سبک پاپ، مردمیترین سبک گیتارنوازی
سالیان سال موسیقی در تصرف طبقهی اشراف و نجیبزادگان و خواص جامعه بود. تا اینکه سبک پاپ انقلابی در بین سبک های گیتار زدن ایجاد کرد. این سبک توسط مردم عادی ابداع شد و به همین دلیل همه آن را درک میکردند و با آن ارتباط برقرار میکردند و میتوانستند آن را یاد بگیرند. دقیقا به دلیل فراگیر بودن و سازگاریاش با سلیقهی اکثریت مردم، هنوز هم این سبک جزء محبوبترین سبک های گیتار به شمار میرود.
به طور کلی موسیقی پاپ برگرفته شده از واژهی popurar یعنی مردمی است. در این سبک از موسیقی، احساسات به طور کاملا ساده و صمیمی به مخاطب منتقل میشود. موسیقی پاپ از دو بخش اصلی ملودی و بخش آرپژ (آکورد) که همراهیکننده ملودی است، تشکیل میشود. ریتم نوازی و آواز خواندن همراه با گیتار در این سبک بسیار اهمیت دارد. برای نواختن گیتار پاپ، هم میتوان با انگشت (فینگر استایل) و هم با مضراب یا پیک (پیک استایل) بر سیمها ضربه زد. خوب است بدانید که این سبک بین سایر سبک های گیتار زدن، ساده است و تکنیک پیچیدهای ندارد. به همین دلیل اکثر هنرجوها علاقهمند به یادگیری سبک پاپ هستند. چون تنها با گرفتن صحیح آکورد و ریتم نوازی میتوانید این سبک را سریع یاد بگیرند. به همین دلیل برای شروع یادگیری گیتار، سبک مناسبی است ولی در ادامه و برای حرفهایتر شدن، بهتر است تا سبکهای دیگر را هم یاد بگیرید. زیرا این سبک چندان چالشبرانگیز نیست و بعد از مدتی تکراری و ساده میشود. با اینحال به دلیل آکوردمحور بودن این سبک، میتوانید هزاران آهنگ با این سبک بسازید.
سبک جز، تجربهای از رهایی و آزادی
موسیقیای که سیاهپوستان آفریقایی در مهد بردهداری آمریکا یعنی منطقهی نیواورلئان به وجود آورند آنقدر قدرتمند بود که به فریاد آزادیخواهانه سیاهان معروف شد. سبکی که ترکیبی از موسیقی کلاسیک اروپا و آمریکا و آفریقا بود. از همان ابتدا گیتار نقش زیادی را در این سبک ایفا میکرد و بعدها با تکنوازی، جایگاه خاصتری را نیز در سبک جاز پیدا کرد. ریشههای اصلی سبک گیتار جاز، رگ تایم و بلوز است ولی در ادامه شکلگیری توانسته ویژگیهای خاصی برای خودش دستوپا کند و کاملا متفاوت از سبک بلوز به نظر برسد.
همانطور که گفتیم، سبک جاز، فریاد آزادیخواهی سیاهان بود؛ به این دلیل این سبک موسیقی به دنبال شکستن چهارچوبها و گسستن بندها است. برای همین، ویژگی اصلی آن بداههنوازی و آزادی در نواختن است. به عبارت دیگر نوازنده، هنگام نوازندگی تم اصلی را دارد ولی در لحظهی نواختن، کاملا بر احساسات آنی خود تکیه میکند و به این شکل یک بداههنوازی تمام عیار را اجرا میکند. دقیقا به همین دلیل یادگیری این سبک دشوار و پیچیده است و نیاز به دانش موسیقایی بالا و درک درستی از موسیقی است. ضمن اینکه برای نواختن گیتار در سبک جز باید از گیتارهای مخصوصی استفاده کرد که گران هستند. هرچند که گیتار الکتریکی و گیتار آکوستیک هم برای نواختن در این سبک مناسب هستند. به طور کلی یکی از محبوبترین سبک های گیتار نوازی در جهان، سبک جز است.
از مهمترین گیتاریستهای سبک جز باید به جنگو رانهارت، وس مونتگومری، پت متنی و … اشاره کرد.
سبک بلوز، راهی برای بیان غم و اندوه
بدون شک موسیقی، مهمترین دستاویز سیاهپوستان آفریقایی که در مزارع و معادن آمریکا به بردگی مشغول بودند؛ بوده است. زیرا ریشهی سبک بلوز نیز از آواهایی است که بردههای آفریقایی در مزارع و حین کار میخواندند. به همین دلیل غمواندوه، مهمترین ویژگی آن است. دقیقا به دلیل بروز احساسات و هیجانات، برای بداههنوازی بسیار مناسب است. گیتار الکتریکی مهمترین ساز در سبک بلوز است. برخلاف سبک جز، یادگیری گیتار بلوز ساده است و در مدت زمان کوتاهی میتوانید این سبک را یاد بگیرید. اصولا ساختار آهنگهای بلوز، یکسان است و به همین دلیل برای بداههنوازی مناسب است. البته همین ویژگی باعث میشود که از یکجایی به بعد احساس تکرار و خستگی به شما دست بدهد. با اینحال این سبک بین سبک های گیتار نوازی بسیار پرطرفدار است.
لازم به ذکر است که سبک گیتار بلوز در ریتم با سبک جز و راک شباهتهایی دارد ولی در تکنیکها و جزئیات گیتارنوازی، تفاوتهای خاصی بین آنها وجود دارد.
ساختارشکنی با سبک راک
جنگ جهانی دوم تمام شده بود و جهان در حالتی از غم و اندوه به سر میبرد. جوانان سرخورده به دنبال راهی برای بروز هیجانات و خشم خود بودند. مثل همیشه این برونریزی احساسی با موسیقی آغاز شد. سبک راک، همان چیزی بود که نسل بعد از جنگ به آن نیاز داشت. ساختارشکن، آزادیخواه، پرشور و هیجان و افسارگسیخته. همهی اینها را فقط با سازی چون گیتار میشد ایجاد کرد. به همین دلیل مهمترین سازی که در این سبک به کار میرود، گیتار برقی و گیتار بیس است.
سبک راک، جزء دشوارترین و پیچیدهترین سبک های گیتار نوازی است و تنها با سلیقهی افراد خاصی سازگار است. تکنیکها و حرکات پیچیده انگشتی، یادگیری این ساز را سخت و دشوار میکند. به همین دلیل به هنرجویان مبتدی، این سبک پیشنهاد نمیشود. از مهمترین گیتاریستهای سبک راک، جیمی هندریکس است که یک تنه افراد زیادی را به گیتار و سبک راک علاقهمند کرد.
سبک کانتری و شور زندگی
اگر بین سبک های گیتار، به دنبال یادگیری سبکی از گیتار زدن هستید که حس خوش و ادامه داشتن زندگی را به شما القا کند، بدون شک باید سراغ یادگیری سبک کانتری بروید. این سبک که توسط مردم بومی و روستائیان جنوب آمریکا نواخته میشود، به موسیقی محلی و فولک معروف است. به همین دلیل هم آرام و سرشار از حسوحال خوش است. گیتار، مهمترین ساز در سبک کانتری است که اصولا از گیتار آکوستیک نیز برای القا این آرامش و حس خوش استفاده میشود. البته به مرور زمان سبک کانتری تحتتاثیر سبک راک قرار گرفت و در نتیجهی ترکیب این دو سبک، سبک کانتری راک به وجود آمد. برای نواختن این سبک از گیتار الکتریک استفاده میشود.
اعتراض با سبک متال
از دیگر سبک های گیتار زدن که در سالهای اخیر برای بیان اعتراضهای سیاسی و اجتماعی و ابراز مخالفت با رویدادها و جریانات جامعه، به کار میرود، سبک متال است. سبک متال و راک شباهتهای زیادی به هم دارند و به همین دلیل اصولا نوازندههای راک به دنبال یادگیری سبک متال میروند. این سبک جزء پیچیدهترین و دشوارترین سبک های گیتار است و به همین دلیل اصلا به هنرجویان مبتدی پیشنهاد نمیشود. نوازنده باید سبکهای زیادی را بلد باشد و دانش موسیقایی بالایی داشته باشد تا بتواند در این سبک، به خوبی گیتار بنوازد. گیتار برقی و بیس مهمترین ساز این سبک است. تکنوازی گیتار در سبک متال خیلی طولانی است و به همین دلیل گیتاریست باید تبحر بالایی داشته باشد تا بتواند از عهدهی اجرای تکنیکهای پیچیدهی آن بربیاید. ریتمها در این سبک گیتار زدن سنگین، خشن، کوبنده، طولانی و پرسرعت است. به همین دلیل در نواختن گیتار باید از افکتهای قوی استفاده کرد. به طور کلی این سبک به دلیل ماهیت اعتراضی و تهاجمی، دارای پیچیدگیهای خاصی است. دقیقا به همین دلیل منتقدان زیادی دارد و اصولا از سمت نهادهای رسمی و والدین پذیرفته نمیشود. به طور کلی این سبک در دنیا طرفداران زیادی را دارد ولی در ایران چندان محبوب نیست.
در انتخاب سبک های گیتار زدن، به چه عواملی توجه کنیم؟
در نهایت باید گفت که هیچ یک از سبک های گیتار بهتر از سایر سبکها نیست. بلکه همهچیز به علاقه و هدف شما بستگی دارد. به طور کلی شما اول باید با اصول اولیه و نتها آشنا شوید و بعد سبک موردنظر خودتان را انتخاب کنید.
بیشتر اساتید توصیه میکنند که یادگیری گیتار را با سبک کلاسیک که استاندارد و آکادمیک است، آغاز کنید. بعد از یادگیری اصول اولیه، میتوانید قطعات سادهای از هر سبک را بنوازید و بعد تصمیم بگیرید که به طور جدی یک سبک را ادامه دهید. در این مسیر گوش کردن به قطعات مختلف گیتار در سبکهای مختلف میتواند به شما کمک کند.
البته برخی از هنرجویان برای اینکه خیلی سریع بتوانند گیتار بنوازنند از همان ابتدا، یادگیری این ساز را با سبک پاپ آغاز میکنند. فراموش نکنید که به صرف آکورد گرفتن و ریتم نوازی، شما گیتاریست نمیشوید. برای تبدیل شدن به گیتاریست پاپ ماهر هم نیاز به آشنایی با تئوری موسیقی و درک بالا از موسیقی را دارید. پس بهتر است با صبر و حوصله اقدام به یادگیری این ساز شگفتانگیز کنید.
ما در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان قدمبهقدم با شما پیش میآییم تا شما را به یک گیتاریست حرفهای تبدیل کنیم. اساتید مجرب ما، ابتدا اصول اولیه را به شما آموزش میدهند. زمانیکه توانستید این اصول را به خوبی اجرا کنید و قطعات خاصی را بنوازید، میتوانید دربارهی سبک های گیتار نیز تصمیم نهایی خود را بگیرید. لازم به ذکر است که آموزشهای ما به شکل آنلاین و تصویری برگزار میشود تا شما در هرکجا که هستید، بتوانید گیتار زدن را یاد بگیرید. امکان ضبط جلسات وجود دارد و میتوانید بعدها هنگام تمرین، فیلم جلسات را بارها و بارها تماشا کنید. مسیری که ما در وب نوازان برای آموزش گیتار به شما طراحی کردهایم مانند خود این ساز پرشور و هیجان و منعطف است. اگر دوست دارید که اطلاعات بیشتری دربارهی این مسیر کسب کنید، ما آمادهی ارائهی مشاوره رایگان به شما هستیم.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.