کوک ویولن جزء موارد اولیه و پایه‌ای است که هنرجویان ویولن باید آن را یاد بگیرند. زیرا نواختن ناکوک ویولن جدای از این‌که صدای دل‌خراشی ایجاد می‌کند باعث می‌شود که در درازمدت گوش‌های شما به این صدای نادرست عادت کند. ضمن این‌که شما همیشه به استاد یا نوازنده‌های حرفه‌ای دسترسی ندارید که از آن‌ها بخواهید سازتان را کوک کنند. به همین دلیل باید کوک کردن ویولن را یاد بگیرید. البته ویولن ساز حساسی است و کوک آن نیز روش خاص خودش را دارد. به همین دلیل ما در این مقاله به آموزش کوک ویولن پرداخته‌ایم.
روش‌های کوک ویولن
همان‌طور که در کلاس آموزش ویولن به شما گفته شده است، ویولن 4 سیم دارد که سیم اول از راست، روی نت می (E5)، کوک می‌شود. سپس سیم دوم روی نت لا (A4)، سیم سوم ر (D4) و سیم چهارم روی نت سل (G3)، کوک می‌شوند. اصولا کوک سیم های ویولن از سیم دوم شروع می‌شود و بقیه‌ی سیم‌ها براساس آن کوک می‌شوند. نکته‌ای که وجود دارد این است که هنگام کوک سیم های ویولن، باید مراقب باشید که سیم‌ها یکباره پاره نشوند و به ساز و صورت‌تان نخورند و این‌که سازتان را خیلی دستکاری نکنید که کاملا ناکوک شود.
برای کوک ویولن دو روش کلی وجود دارد که شامل کوک از طریق سرکوک‌ها و کوک از طریق تاندورها است که در ادامه به به انواع کوک ویولن می پردازیم.
کوک کردن ویولن از قسمت تاندور
اگر به قسمت خرک ساز خود نگاه کنید 4 عدد تاندور می‌بینید که هر یک به سیم خاصی متصل هستند. اگر ساز شما فقط کمی ناکوک باشد، باید از این قسمت آن را کوک کنید. اصولا به این کار کوک دقیق نیز می‌گویند. اصولا پیشنهاد می‌شود که هنرجویان مبتدی از این قسمت ساز ویولن خود را کوک کنند. برای این‌کار همان‌طور که پیش‌تر گفتیم از سیم دوم شروع کنید. اگر صدای این سیم از نت «لا» بم‌تر بود باید تاندور مربوط به این سیم را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا به صدای نت «لا» نزدیک شود. ولی اگر صدای آن از «لا» زیرتر بود، باید تاندور را برخلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید تا کمی بم‌تر شود. در رابطه با سایر سیم‌ها نیز باید همین کار را انجام دهید. یادتان باشد، حین این‌که تاندور را آرام‌آرام می‌چرخانید آرشه را روی سیم مدنظر بکشید تا کوک بودن یا نبودن سیم مشخص شود.
کوک ویولن از طریق سرکوک‌ها
روش دیگر کوک کردن ویولن استفاده از سرکوک‌ها است. از این روش، بعد از تعویض سیم های ویولن ، استفاده می‌شود. همچنین اگر کوک سازتان کاملا بهم ریخته باشد باید از طریق سرکوک‌ها دست به کوک کردن آن بزنید. با این‌حال این شیوه‌ی کوک کردن ویولن مختص افراد حرفه‌ای‌تر است و هنرجویان تازه‌کار بهتر است در ابتدا از این روش برای کوک کردن ساز خود اقدام نکنند. زیرا امکان سفت چرخاندن سرکوک‌ها و پارگی یکباره‌ی سیم‌ها و آسیب‌دیگی ساز و یا صورت‌تان وجود دارد.
درواقع از طریق سرکوک‌ها، سیم ساز سفت یا شل می‌شود تا به کوک مدنظر برسد. به نوعی در سیم‌ها کشش ایجاد می‌شود تا صدای قابل قبولی تولید کند. گوشی‌ها را باید در جهت عقربه‌های ساعت و یا خلاف جهت آن بچرخانید که سیم‌ها به کوک استاندارد برسند. اگر در جهت عقربه‌های ساعت گوشی‌ها را بچرخانید، فرکانس کاهش می‌یابد و اگر در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید، افزایش فرکانس را در پی دارد.
در این روش کوک کردن باید ساز را روی زانوی خود بگذارید و با دست چپ گوشی مدنظر را آرام آرام بچرخانید و با دست راست یکی یکی سیم‌ها را به صدا درآورید. همزمان باید به تیونر نگاه کنید و هرگاه صدای سیم به منطقه‌ی نت مدنظر نزدیک شد دست از چرخاندن سرکوک‌ها بکشید. در این زمان باید دوباره سراغ تاندورها بروید و با چرخاندن آن‌ها سیم را کاملا کوک کنید. چیزی که در این شیوه‌ی کوک ویولن بسیار اهمیت دارد، این است که با صبر و حوصله این کار را انجام دهید و به هیچ وجه عجله نکنید و یکباره گوشی را نچرخانید.
ابزارهای کوک ویولن
نوازنده‌های حرفه‌ای و اساتید، به مرور به صدای خوش و کوک ساز ویولن را شناخته‌اند و به همین دلیل با گوش موسیقایی ساز خود را کوک می‌کنند. ولی این روش برای شما که هنوز اول راه هستید، غیرممکن به نظر می‌رسد. زیرا این شیوه، گوش حساس و با مهارتی نیاز دارد که با تقویت مهارت شنیداری خود در موسیقی می‌توانید علاوه بر کوک کردن بدون تیونر، هنگام انگشت گذاری ویولن نیز کمتر فالش بزنید. با این‌حال در اول راه می‌توانید از ابزارهای خاصی کمک بگیرید. در این بخش شما را با ابزارها و برنامه های کوک ویولن آشنا می‌کنیم.
کوک ویولن با تیونر
برای کوک کردن ویولن نیز مانند سایر سازها می‌توانید از دستگاه تیونر استفاده کنید. انواع مختلف این دستگاه در فروشگاه‌های موسیقی وجود دارد. امروزه برای کوک ساز ویولن تیونرهای اختصاصی تولید شده‌اند. این دستگاه پیش از این‌که گوشی‌های هوشنمد به بازار بیایند، بسیار پرکاربرد بودند. ولی امروزه با وجود اپلیشکن‌ها و انواع برنامه‌ی کوک ویولن، دیگر نیازی به خرید دستگاه تیونر نیست.
آموزش کوک ویولن با اپلیکیشن
همان‌طور که می‌دانید گوشی‌های هوشمند، انقلاب بزرگی در تکنولوژی ایجاد کردند و پای آن‌ها به دنیای موسیقی هم باز شد. یکی از این موارد، ساخت انواع اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های کوک ویولن است. شما با یک سرچ ساده به انواع برنامه برای کوک ویولن دسترسی پیدا می‌کنید و می‌توانید یکی از آن‌ها را روی گوشی خود نصب کنید و ساز خود را با آن کوک کنید. لازم به ذکر است که عملکرد اپلیکیشن تیونر برای کوک کردن ویولن نیز همانند دستگاه تیونر است و تفاوتی با آن ندارد. شما می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مانند Tuner life و Master Violin Tuner استفاده کنید.
چه زمانی باید ویولن خود را کوک کنیم؟
همان‌طور که اشاره کردیم ویولن ساز حساسی است و به دلیل تغییرات دمایی یا حین جابه‌جایی و ضربه خوردن، به سرعت ناکوک می‌شود. به همین دلیل ابتدا باید مراقب سازتان باشید تا کوکش بهم نریزد و در صورت بهم‌ریختگی کوک باید با روش‌هایی که اشاره کردیم، آن را کوک کنید.
اگر به تازگی از ساز خود استفاده کرده‌اید و می‌خواهید دوباره سازتان را بنوازید، با تاندورها آن را کوک کنید. زیرا تغییر زیادی روی کوک ساز شما اتفاق نیفتاده است. اما اگر مدت نسبتا زیادی است که از ساز خود استفاده نکرده‌اید و یا در مواجهه با تغییرات مکانی، دمایی، ضربه و… بوده، با گوشی های حلزونی ویولن سازتان را تنظیم و کوک کنید.
همان‌طور که مطالعه کردید، کوک کردن ویولن راه و روش خاصی دارد و ممکن است در ابتدا برای هنرجویان مبتدی سخت و دشوار به نظر برسد. ولی نگران نباشید زیرا به مرور زمان می‌توانید به سادگی سازتان را خودتان کوک کنید. فقط باید همیشه صبر و احتیاط را رعایت کنید. درواقع یکی از مباحث اولیه‌ای که شما در خلال آموزش ویولن یاد می‌گیرید، انواع کوک ویولن و نحوه‌ی کوک کردن سازتان است.
لازم به ذکر است که در دوره‌های آموزش ویولن که در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان می‌شود، در همان جلسات اول آموزش کوک ویولن به شما داده می‌شود. این دوره‌ها توسط اساتید مجربی آموزش داده می‌شوند و از این نظر جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد. فرقی نمی‌کند که شما قصد یادگیری ویولن کلاسیک را دارید یا سبک ایرانی، چون اساتید ما انواع کوک ویولن از کوک کلاسیک تتا کوک ویولن ایرانی را به شما آموزش می‌دهند. شما می‌توانید با درخواست مشاوره رایگان ، می‌توانید از شرایط، شیوه‌ی تدریس، سابقه‌ی اساتید، هزینه‌ی دوره و … کاملا مطلع شوید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
