مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران گفت که به مناسبت نخستین سالگرد ثبت جهانی دوتار ایرانی در لیست آثار ناملموس بشری ، مسابقه دوتار نوازی ایرانی در مازندران برگزار می‌شود.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران، سیف‌الله فرزانه زمان برگزاری این مسابقه را ۱۸ آذر ماه اعلام کرد و افزود که این رویداد هنری به مدت سه روز در بهشهر برگزار خواهد شد.
وی گفت که در این رویداد علاوه بر مسابقه دوتار نوازی جوانان و نوجوانان در ۲ سطح هنرآموزان و هنرورزان ، برنامه کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی ، سخنرانی تخصصی و آیین تجلیل از استادان دوتار نواز هم اجرا می شود.
فرزانه گفت که دوتار نوازان شرق خراسان ، شمال خراسان ، ترکمن ، قزلباش و مازندران در این رویداد فرهنگی حضور خواهند داشت.
دوتار از سازهای قدیمی و اصلی مردم و هنرمندان تبرستان است که در گذشته جغرافیای وسیعی تری از مازندران امروز را شامل می شد و مرزهای دوتار مازندرانی از جنوب به قم ، از شرق به خراسان و از غرب به نیز به دیلمان و قزوین می رسید.
این ساز که همواره با موسیقی و هنرآوایی مردم مازندران عجین شده است در این استان به عنوان “دتار” معروف است و نوازندگان آن نیز به نام ” دتارچی” نامیده می شوند.
دوتار ، سازی زهی مضرابی با کاسه‌ای گلابی شکل همراه دسته‌ای بلند و دارای دو سیم است که در شمال، شمال شرق و شرق ایران و برخی کشورهای آسیای میانه به اشکال مختلف رواج دارد.دوتار را با انگشت و بدون مضراب و با شیوه های مضرابی مختلف می نوازند.
دوتار ظاهری مشابه سه تار دارد و معمولا به فاصله چهارم و پنجم نسبت به هم کوک می شوند. طول دسته دوتار حدود ۵۶ الی ۶۰ سانتی متر و طول کامل ساز حدود ۸۸ تا ۹۲ سانتی متر است. وسعت صدا دهی ساز به طور کلی از دو تا سل بالای حامل است.
آماردقیقی از دوتارسازان و همچنین دوتار نوازان مازندران دردست نیست اما به تازگی مسئولان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران اعلام کردند که تمامی دوتارسازان استان از طریق صندوق هنرمندان بیمه خواهند شد.
نواختن این ساز که به تنبور و سه تار شبیه است ، بین کشاورزان و نوازندگان محلی معمول و مرسوم بوده و بیشتر این قشر از آن استفاده می کردند. امروزه گذشته از نواختن حرفه ای این ساز در میان اساتید دوتار، گله داران و همچنین روستانشینان به خصوص چوپانان از هنوز از این ساز استفاده می کنند.
با این حال مازندرانی ها عمدتا دوتار را با خوانندگانی چون مرحوم نظام شکارچیان، صفی الدین محمدی، ارزمون شکارچیان، محمدرضااسحاقی، نصیر شیردل، قلی گرگانی، مسلم فهیمی، محمد مهدی نوزری عباسی و خوانندگان و نوازندگان دیگر می شناسند.
منبع : آوای فردا
