مرتضی محجوبی معروف به مرتضی خان یا مرتضی خان محجوبی متولد 1278 در تهران نوازنده ی پیانو بود. از آنجا که مادرش فخرالسادات با ساز پیانو آشنا بود باعث شد او از کودکی به پیانو علاقه مند شود. او برای آموزش موسیقی به حسین هنگ آفرین سپرده شد و در ده سالگی در کنسرتی در سالن سینما فارووس با نواختن پیانو با آواز عارف قزوینی همراهی نمود.
ثبت نت نویسی ایرانی به شیوه مرتضی محجوبی
شیوه نت نویسی مرتضی محجوبی که شیوه‌ای کاملاً ایرانی است به همت پویان آزاده به عنوان میراث ملی و معنوی ایران به ثبت ملی رسید. دست نوشته‌های مرتضی محجوبی برای اولین بار توسط «بهار برخوردار» پژوهشگر موسیقی به خط نت موسیقی بین‌المللی برگردانده شده و در تابستان ۱۳۹۷ در قالب کتاب «ردیف پیانو استاد مرتضی محجوبی» توسط انتشارات هنر و فرهنگ منتشر گردید.
سبک نوازندگی
شیوه نوازندگی خاص او در این بود که با پیانو که سازی اروپایی است موسیقی ایرانی را به زیبایی می نواخت. این نحوه نوازندگی دقیقاً تأثیر یک ساز صد درصد اصیل و سنتی را در شنونده باقی می‌گذارد. بدین ترتیب محجوبی یکی از پایه گذاران موسیقی ملی ایران به حساب می‌آید.
او را در نوازندگی پیانو، یک نابغه دانسته اند چراکه با وجود این که کوک کردن پیانو مدت زمانی وقت می‌گیرد ولی مرتضی خان به هر پیانویی در هر محفلی می‌رسید در یک چشم بهم زدن آن را کوک می‌کرد و سپس شروع به نواختن می‌کرد. وی از جمله نخستین نوازندگانی بود که به دعوت کمیسیون موسیقی رادیو در هنگام افتتاح رادیو به جمع نوازندگان پیوست و به سرپرستی دسته دوم ارکستر رادیو منصوب شد. مرتضی خان سال‌ها تکنواز پیانو در برنامه گل‌ها بود.
پیانوی مرتضی محجوبی همراه با آواز بنان از نمونه‌های عالی موسیقی آوازی ایران است، زیرا صدای غلامحسین بنان دارای حالت و کیفیتی خاص بود که پیانوی مرتضی‌خان نیز همان حال و هوا را داشت به ویژه اگر اشعار آواز هم از رهی معیری می‌بود.
وی علاوه بر نوازندگی، چندین تصنیف و پیش درآمد و رِنگ نیز نگارش کرده است. تصنیف‌هایش پلی است میان تصنیفهای عارف قزوینی و علی اکبر شیدا و تصنیفهای زمانه‌اش. در کارش آثار قدیمی ترها را مد نظر داشت ولی اثر خود را به صورتی جامع‌تر ارائه می‌داد. مرتضی خان محجوبی ۱ فروردین ۱۳۴۴ در سن ۶۵ سالگی در گذشت.
آثار مرتضی محجوبی
مرتضی محجوبی بیست تصنیف برای برنامه ی گل‌ها ساخته است که آن‌ها را می‌توان از بهترین و زیباترین تصنیفهای خالص ایرانی دانست.
برخی از آثار مرتضی محجوبی بدین شرح می باشد:
ترانه‌ای به نام اشک و آه در آواز ابوعطا با شعر رهی معیری
ترانه‌ای به نام کاروان در آواز دشتی با شعر رهی معیری
ترانه‌ای به نام از روز ازل در دستگاه سه گاه با شعر رهی معیری
ترانه‌ای به نام نوای نی در آواز دشتی با شعر رهی معیری
ترانه‌ای به نام بزم گدا در آواز افشاری با شعر اسماعیل نواب صفا
ترانه‌ای به نام من بیدل ساقی در دستگاه سه گاه با شعر رهی معیری
ترانه‌ای به نام امشب در آواز افشاری با شعر موید ثابتی
ترانه‌ای به نام چه شب‌ها در آواز دشتی با شعر اسماعیل نواب صفا
ترانه‌ای به نام هجران در دستگاه سه گاه با شعر اسماعیل نواب صفا
تمام آثار بالا با صدای غلامحسین بنان نیز سروده شده‌اند.
منبع: ویکیپدیا
