انواع مضراب تار کدامند و جنس و شکل مضراب چه تاثیری در صدادهی ساز دارد؟
مضراب تار همانند مضراب سایر سازهای موسیقی زخمه ای نقش مهمی در دلنشین تر ساختن صدای تار دارد. اگر هنرجوی تار هستید و یا دوست دارید که نوازندگی تار را آغاز کنید بهتر است در مورد مضراب هم بیشتر بدانید. مضراب تار از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول که از جنس موم است و در دستان نوازنده قرار می گیرد و بخش دوم قسمت انتهای مضراب است که محل برخورد مضراب با سیم های ساز بوده و غالبا از جنس فلز برنج است.
شکل مضراب
از نظر شکل مضراب هم مضرابهای که بزرگ هستند و سر پهن تری دارند، صدای بم تر، خشن تر و گرفته (تو دماغی) تری را تولید می کنند. برعکس مضراب باریک (ظریف) و نوک ریز صدای ریزتر و متصل تری ایجاد می کنند. این گونه از مضراب ها برای اجرای تکنیک هایی مانند تریل و ریز متصل مناسب ترند. بعضی از اساتید نوازنده بر این اعتقاد هستند که مضراب هایی که نوک آن تخته بوده و تیز نیستند ( شبیه ذوزنقه) برای ردیف نوازی مناسب ترند.
جنس مضراب
جنس مضراب تار در قدیم از جنس فلزی به نام برنج (نوع متداول) ساخته می شد که امروزه پلاستیک، عاج، شاخ (بز، قوچ و….) و یا هر شی مستحکم دیگری نیز برای مضراب استفاده می شود. انتخاب جنس و شکل مضراب کاملا به سلیقه نوازنده بستگی دارد و نمی توان به صراحت گفت کدام نوع بهتر است. بعضی از نوازندگان مضراب های از نوع شاخ (یا استخوان) را برای کارهای استودیویی استفاده می کنند. چراکه به بدلیل حذف صدای اتصال دو فلز صدای صاف و خالص و نرم تری برای ضبط دارند. آنها با مضراب جنس برنج در اجراهای خود نوازندگی می کنند.
بهترین مضراب
البته لازم به ذکر است که بهترین جنس شناخته شده و متداول که بزرگان نوازنده هم تایید می کنند، مضراب برنجی است و صدای شیرین و گوشنوازی را تولید می کنند ولی همانطور که گفته شد برای ضبط استودیویی مناسب نیستند.
نوازندگانی مانند آقا حسینقلی و علی اکبرخان شهنازی از مضرابهای با حجم و ضخامت بیشتر که صدای بم تر با حجم صوت بالاتر ایجاد می کنند، استفاده می کردند.
در حال حاضر نیز سازندگان جوان با حفظ فرم های متنوع مضراب ، اقدام به ساخت مضراب هایی متنوع تر و متفاوت تر برای ساز تار به عنوان یکی از پرمخاطب ترین سازهای موسیقی ایرانی نموده اند. همانند مضراب هایی از جنس شاخ، عاج ، صدف، سنگ (عقیق و …) ، چوب ، صدف و به طور کلی مصالح طبیعی متنوع ساخته می شوند.
اگر مدتهاست دوست دارید آموزش تار را در منزل آغاز کنید در مورد این دوره ها بیشتر بدانید.
