ساز هایدرولوفون (Hydraulophone) یکی از عجیب ترین سازهای موسیقی در جهان است. این ساز موسیقی در دهه 1980 توسط یکی از مخترعین و محققین کانادایی به نام «استیون مان» ساخته شده است. ایده ی ساخت این ساز از آن جایی به «مان» الهام شد که او مدتی در فکر ساخت یک ساز موسیقی برای افراد کم بینا و با مشکلات دیداری بود.
درست است که این افراد تا حدودی می‌توانند با تحمل تمرینات سخت و دشوار نواختن موسیقی را باد بگیرند اما چرا نباید سازی موسیقیایی ساخته شود که نابینایان بتوانند به وسیله ی حواس دیگر خود نواختن آن ها یاد بگیرند؟
ایده ساخت ساز
استیون مان تعریف می‌کنند که ایده ی طراحی هایدروفولون در طی یک اتفاق تصادفی در ذهن او شکل گرفت. زمانی که او در حال تماشای کامیونی چند مخزنی بود که داشت با هیدروژن مایع پر می‌شد. صدایی که در طی عبور مایع هیدروژن از لوله های دستگاه تولید می‌شد برای «مان» مجذوب کننده و به نحوی الهام بخش بود. او این ماجرا را این گونه توصیف می‌کند:
«صدای جریان پیدا کردن آن مایع به نحوه ماورایی و جادویی بود. صدایی خاص که تا به حال مشابه آن را نشنیده بودم. شاید هم شنیده بودم ولی تا آن روز به آن توجهی نداشتم.»
اینگونه شد که ساز هایدرولوفون که یکی از عجیب ترین سازهای جهان است ساخته شد. ممکن است ساختمان این ساز در ظاهر کمی پیچیده به نظر برسد اما سیستم عملکرد آن بسیار ساده است و شباهت زیادی به سازهایی بادی مثل قره نی و ساکسیفون دارد.
نحوه عملکرد ساز هایدرولوفون چگونه است؟
نحوه ی عملکرد ساز هایدرولوفون به این صورت است که آب به دروان یک لوله ی خمیده که تعدادی سوراخ روی آن تعبیه شده است پمپاز می‌شود. فشار آب باعث می‌شود که آبی که درون لوله جریان دارد با فشار از سوراخ ها خارج شود.
به علاوه یک مکانیزم تولید صدا روی هر سوراخ نصب شده که وقتی نوازنده انگشت خود را روی یکی از سوراخ ها قرار می‌دهد این مکانیزم فعال شد و ساز به صدا در می آید. اگر چندین مجرای آب به طور همزمان در این ساز گرفته شود می‌توان صدای متفاوت و اکورد مانندی از این ساز به دست آورد و به همین دلیل آموزش های خاصی برای یادگیری نوازندگی هایدرولوفون وجود دارد.
ویژگی های این ساز
ساز هایدرولوفون یک ساز موسیقی غیر معمول و جالب است که وقتی توسط یک نوازنده ی ماهر نواخته می‌شود می‌تواند بسیار مجذوب کننده باشد. اما به این این معنا نیست که فقط افراد حرفه ای می‌توانند از این ساز استفاده کنند. اتفاقا همه ی مردم و حتی کودکان هم می‌توانند با استفاده از آن ساعاتی سرگرم شوند و اوقات خوبی را سپری کنند.
