منظور از پرده سه تار چیست و انواع آن کدام است؟

پرده‌ معمولی از جنس روده گوسفند

یکی از انواع پرده سه تار که اتفاقا پراستفاده‌ترین مدل در بین نوازندگان این ساز است، پرده‌های معمولی و از جنس روده گوسفند هستند. این جنس پرده روی بسیاری از سازهای سنتی ایرانی مثل تار، تنبور و دوتار نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. پرده‌های گوسفندی جنس زبرتر و خشن‌تری نسبت به جنس‌های دیگر دارند و در عین حال از سایر مدل‌ها کم دوام‌تر هستند. اما برای نوازندگان جابه‌جایی بین نت‌ها با این پرده‌ها بسیار نرم و آسان است.

طول عمر این پرده‌ها به طور متوسط یک الی یک‌و‌نیم سال است. پس از این مدت پرده‌ها خودبه‌خود از روی ساز جدا می‌‌شوند و به اصطلاح فرسوده می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. البته عوامل متعددی مثل رطوبت محل نگهداری و استیل دست چپ نوازنده هم در طول عمر پرده‌های سه تار موثر هستند. مثلا همین پرده‌ها در شرایط مطلوب آب‌و‌هوایی و مراقبت نوازنده می‌توانند بیش از سه سال هم عمر کنند.

پرده کات کوت

یکی دیگر از انواع پرده سه تار که بعد از روده گوسفندی بیشترین کاربرد را نزد نوازندگان دارد پرده «کات کوت» است. این پرده‌ها که از جنس روده خرگوش و گربه‌اند، در اصل برای مصارف پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. پرده‌های کات کوت مقاومت بسیار زیادی دارند و به دلیل سطح صیقلی خود به نوازنده کمک می‌کنند تا برخی تکنیک‌های نوازندگی سه تار مثل ویبراسیون را به راحتی انجام دهند. به همین دلیل نوازندگان حرفه‌ای اکثرا از این جنس پرده برای پرده‌بندی ساز خود استفاده می‌کنند. همچنین از دیگر محاسن کات کوت سهولت در تغییر جای آن روی دسته هنگام استفاده از نت‌های متغییر است. پرده‌های دیگر به خاطر جنس زبر و یا محکم بسته شدن، جابجایی را برای نوازندگان سخت می‌کنند اما کات کوت به راحتی در طول دسته جا‌به‌جا می‌شود.

پرده پلاستیکی (در بیخ دسته تار)

یکی دیگر از انواع پرده‌های سه تار، پرده‌های پلاستیکی است که نسبت به پرده‌های طبیعی از مقاومت و طول عمر بالایی برخوردار هستند. ولی به دلیل خاصیت نایلونی و پلاستیکی‌شان به دسته ساز محکم می‌چسبند و امکان جابه‌جایی آن‌ها بسیار دشوار است.

پرده‌های فلزی

پرده فلزی پیش از این، روی سازهای زهی هندی به کار رفته بود. از همان جا ایده پرده ‌بندی تار و سه تار با این پرده‌ها به ذهن رسید ولی توسط نوازندگان ایرانی چندان مورد استقبال قرار نگرفت. زیرا سیم تار و سه تار فلزی و نازک است و با برخورد آن‌ها به پرده‌های فلزی، صدای تیزی تولید می‌شود. علاوه‌براین، وجود پرده روی ریل موجب شده پشت دسته کاملا خالی باشد و نوازنده سه تار که با لمس دسته، نت‌ها را تشخیص می‌دهد، برای پیدا کردن نت‌ها به زحمت بیفتد.

 

 

در نهایت باید گفت که بدون یادگیری پرده‌ها و جایگاه آن‌ها نمی‌توانید در نواختن سه تار راه به جایی ببرید. به همین دلیل باید تمام دقت و توجه خود را در این مرحله از آموزش به کار بگیرید تا در ادامه با تسلط بیش‌تری سه تار بنوازید.

البته که در وهله اول، شما باید از آموزش درست و کاملی برخوردار شوید و برای این امر نیاز به استادی کاربلد و باسواد دارید. زیرا بحث پرده‌بندی و انواع پرده سه تار، مبحثی است که اصولا هنرجوها در ابتدا خیلی سردرگم می‌شوند. به همین دلیل در این‌جا است که استاد می‌تواند با بیانی رسا و قابل فهم، به شما در درک این موضوع کمک کند.

 

 

در نهایت ما در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان با برخورداری از اساتید مجرب به شما کمک می‌کنیم تا قدم‌به‌قدم، نواختن سه تار را یاد بگیرید. از آن‌جایی‌که آموزش‌های ما به شکل آنلاین است، شرکت در کلاس‌ها در هر زمان و از هر نقطه جغرافیایی امکان‌پذیر است. احتمالا شما هم موافق هستید که با وجود درگیری‌ها و کمبود وقت، کلاس آنلاین موسیقی گزینه‌ی بهتری برای یادگیری موسیقی است. لازم به ذکر است که شما پیش از ثبت‌نام می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان نیز استفاده کنید تا بدون ابهام و با حسی خوش، یادگیری این ساز اصیل ایرانی را آغاز کنید.