قدیمی ترین قطعه موسیقی دنیا چیست؟ این سوالی بود که اخیرا ذهن مرا به خود مشغول کرده بود. همه ما میدانیم که موسیقی در تمام تمدن های بشری وجود داشته و حداقل 55000 سال است که مردم به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه از موسیقی در زندگی خود بهره میبرند.
البته پیدایش نخستین قطعه موسیقی تاریخ مشخصی ندارند اما شواهد به دست آمده حاکی از آن است که قدیمی ترین آهنگ های دنیا حدود سه هزار سال پیش ساخته شده اند. در واقع این قطعات مربوط به قرن اول تا چهارم پس از میلاد مسیح هستند که بیشتر شامل سرودهای مذهبی میشوند. باورکردنی نیست اما برخی از این سرودها بعد از گذشت هزار سال هنوز هم توسط کلیسا مورد استفاده قرار میگیرند.
در ادامه 8 قطعه از قدیمی ترین قطعات موسیقی جهان را مشاهده میکنیم، در سال های اخیر محققان با تلاش و مطالعه و با بهره گیری از تکنولوژی جدید، اقدام به ضبط و بازسازی این آهنگ ها کرده اند.
8- Sumer Is Icumen In
سال تولید: اواسط قرن سیزدهم میلادی
کشور مبدا: انگلستان
آهنگساز: نامشخص
این قطعه هشتمین آهنگ در این لیست است اما خود به عنوان قدیمی ترین قطعه موسیقی ساخته شده در انگلستان شناخته میشود. قدمت این آهنگ به انگلستان قرون وسطی در اواسط قرن سیزدهم برمی گردد و به گویش Wessex نوشته شده است.
این آهنگ ملودی و شعر شادی دارد و معنی آن به موضوع تابستان و جشن های تابستانی انگلستان اشاره میکند. نسخه اصلی این نوشته در کتابخانه بریتانیا نگه داری میشود و به عنوان یکی از قدیمی ترین و مهم ترین آثار تاریخی انگلستان شناخته میشود.
7- Te Deum
سال تولید: 387 پس از میلاد مسیح
کشور مبدا: امپراتوری روم
آهنگساز: ساخت این قطعه به سنت آمبروز و سنت آگوستین نسبت داده می شود. اما ممکن است ساخته سنت هیلاری یا سنت نیکتاس نیز باشد.
قطعه Te Deum که به آن آوازکلیسا و سرود «آمبروسیان» هم گفته میشود یکی از اولین سرودهای مذهبی مسیحی است.
این قطعه هنوز هم توسط برخی از کلیساها و در مراسم ها ویژه ای مثل انتخاب پاپ، تقدیس یک اسقف و آیین های مذهبی خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
6- Let All Mortal Flesh Keep Silence
سال تولید: قرن چهارم میلادی
کشور مبدا: یونان
آهنگساز: ناشناخته
این قطعه یکی از سرودهای یونانی مذهبی است که هنوز هم استفاده می شود. این سرود در اصل برای مراسم عبادت سنت جیمز نوشته شده بود که قدیمی ترین شکل عبادت مسیحی است که هنوز وجود دارد.
5- Phos Hilaron (Lumen Hilare)
سال تولید: اواخر قرن سوم یا اوایل قرن چهارم میلادی
کشور مبدا: یونان
آهنگساز: نامشخص
این قطعه یکی از اولین سرودهای یونانی مسیحی است که امروزه نیز به طور گسترده توسط کلیسا استفاده می شود. سنت باسیل که در سال 329 تا 379 پس از میلاد مسیح زندگی میکرد میگوید که این قطعه در زمان او مورد استفاده قرار میگرفته، البته اطلاعات دقیقی در مورد منشا این قطعه وجود ندارد و ما تنها میدانیم که این قطعه برای یک مراسم آیینی مخصوص استفاده میشده است.
امروزه معمولا در هنگام غروب این سرود را همزمان با روشن کردن چراغ های کلیسا میخوانند به همین دلیل این آهنگ به «سرود روشنایی» معروف است.
4- Oxyrhynchus Hymn
سال تولید: اواخر قرن سوم میلادی
کشور مبدا: مصر
آهنگساز: نامشخص
این آهنگ قدیمی ترین قطعه موسیقی مذهبی در یونان است که شامل اشعار و ملودی های ساده ای میباشد. این سرود که بر روی پاپیروس (کاغذهای قدیمی مصری) نوشته شده است در سال 1918 یافت شد. زبان این نوشته نمادهای باستانی یونانی است.
اگرچه محققان معتقدند که این سرود در عبادت های مسیحی مورد استفاده قرار گرفته بود اما مفهوم و محتوای آن از کتاب مقدس نشات نمیگیرد.
3- Seikilos Epitaph
سال تولید: حدود 100 پس از میلاد
کشور مبدا: یونان
آهنگساز: Seikilos
اگرچه ترانه های قدیمی تر از این قطعه هم وجود دارد اما این اثر قدیمی ترین قطعه موسیقی یونانی است که تمام بخش های آن به طور کامل باقی مانده است. متن این موسیقی روی یک قطعه سنگ حک شده است و مضمون عاشقانه دارد.
به نظر میرسد که سیکیلوس این قطعه را برای همسر خود اوتروپ ساخته است. از آنجایی که تمام بخش های این کتیبه سالم است، محققان توانستند با موفقیت این ترانه را بازسازی و بررسی کنند.
این قطعه برای نخستین بار در سال 1883 کشف شد و تاکنون توسط اشخاص مختلفی نگهداری شده است اما در حال حاضر در موزه ملی دانمارک به نمایش گذاشته شده است.
2- Delphic Hymns
سال تولید: بیش از صد سال قبل از میلاد
کشور مبدا: یونان باستان
آهنگساز: Athénaios Athenaíou
این سنگ نوشته شامل دو قطعه موسیقی از یونان باستان است که قدمت آن به بیش از صد سال قبل از میلاد مسیح میرسد.
این سرودها برای اولین بار در سال 1893 کشف شدند و پس از بررسی های زیاد مشخص شد که این دو سرود حدود 128 سال قبل از میلاد مسیح و برای اجرا در یک مراسم خاص در آتن نوشته شده اند. هر دو این آهنگ ها به پرستش خدای یونانی آپولو میپردازند.
متاسفانه هر دو آهنگ ناقص هستند، اما موسیقی شناسان تمام تلاش خود را کرده اند تا قطعات را کنار هم بگذارند و این قطعات را بازنویسی کنند.
1- Hurrian Hymn to Nikka، قدیمی ترین قطعه موسیقی جهان
سال تولید: حدود 1400 سال قبل از میلاد
کشور مبدا: شهر باستانی آموری در شمال سوریه امروزی
آهنگساز: نامشخص
در سالهای ابتدایی دهه ۱۹۵۰، باستانشناسان چند کتیبه رُسی متعلق به قرن ۱۴ قبل از میلاد را در شهری باستانی در سوریه پیدا کردند.
روی این کتیبههای با خط میخی چیزهایی به زبان «هوری» نوشته شده بود که به زودی مشخص شد که قدیمیترین قطعه موسیقی کشفشده است.
آنه درفکورن کیلمر، استاد آشورشناسی دانشگاه کالیفرنیا در سال ۱۹۷۲ موفق شد این علایم میخی را کشف رمز کند. البته مورخان دیگر هم به نوبه خود ترجمههایی از این کتیبهها داشتند. همچنین به نظر میرسد که این قطعه برای ساز چنگ تنظیم شده است.
تا پیش از آن موسیقیدانها تصور میکردند که ثبت نوشتاری موسیقی از یونان باستان شروع شده است، اما کشف صورت گرفته همه چیز را تغییر داد.
منبع: oldest.org