ساز سیمبالوم (Cimbalom) یکی از سازهای پیچیده و قدیمی اروپای مرکزی و مناطق کولی نشین آمریکا می‌باشد. سیمبالوم از خانواده ساز دولسیمر است و از نظر ظاهری شباهت بسیار زیادی به آن دارد. این ساز از بدنه ذوزنقه ای تشکیل شده است که روی یک میز یا چهارپایه بلند قرار داده می‌شود.
برخلاف سایر اعضای خانواده دولسیمر، در سیمبالوم یک مکانیزم پدالی برای میرا کردن سیم ها به کار رفته است. سیمبالوم 125 سیم فلزی دارد. یعنی به ازای هر نت 3 تا 5 سیم در این ساز وجود دارد. همچنین در طول برخی از سیم ها دو تا سه خرک قرار داده شده است.
نوازنده برای نواختن این ساز از دو چکش چوبی استفاده می‌کند که این چکش ها با چرم یا الیاف نرم و پنبه ای پوشیده شده اند. جنس پوششی که روی این چکش ها کشیده شده است می‌تواند عاملی تعیین کننده در جنس صدای این ساز باشد. حتما تا الان متوجه شباهت های این ساز با سنتور شده اید. اما علارقم این شباهت ها اندازه ساز سیمبالوم بسیار بزرگتر از ساز سنتور است.
در نوعی از طراحی سیمبالوم، برای راحتی حمل و استفاده در حین حرکت، تسمه ای به آن اضافه شده است که این تسمه با قرار گیری روی شانه و دور گردن نوازنده به او کمک می‌کند تا به راحتی ساز را در حالت ایستاده هم بنوازد.
تاریخچه ساز سیمبالوم
اولین ساز کوردوفون ساده ای که می‌تواند به عنوان دولسیمر چکش دار طبقه بندی شود در آثار نقاشی و هنری 3500 سال قبل از میلاد به چشم می‌خورد. این ساز در نواحی مختلف مدیترانه با نام های مختلفی شناخته می‌شود.
سیمبالوم های مدرن و امروزی در سال 1870 توسط «یوزف شوندا» اختراع شد و ظرف مدت کوتاهی به یکی از سازهای ملی مجارستان تبدیل شد. این ساز 6 سال پس از ساخت برای اولین بار توسط «ایگور استراوینسکی» در ارکستر مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از این ساز در مجارستان به حدی رایج شد که جای ساز «کوبزا» در گروه های نوازندگی فولک رومانیایی را گرفت.
برخی از مورخان هنری، منشا و ریشه ساخت این ساز را از خاورمیانه و از ساز قانون می‌دانند. قانون سازی عربی است که از یک جعبه ی چوبی با سیم هایی از جنس فلز یا روده تشکیل شده است. ورود ساز قانون به اروپا و سایر نقاط خاورمیانه توسط مسافران و تاجران هندی صورت گرفت.
قانون در هر کشور تغیرات منحصر به فرد منطقه ای که به آن وارد می‌شد را می‌گرفت. برای مثال یکی از اولین انواع تغییر یافته قانون ساز «سالتری» بود که در طی تاریخ باتوجه به تغییرات مختلفی که در کشورهای اروپایی در آن به وجود آمده بود منسوخ شد. به این ترتیب ساز قانون در هر منطقه ای اندازه و شکل و نحوه نواختن خاص خود را گرفت و به کلی تغییر کرد.
سنتور نیز یکی از مشتقات ساز قانون است که در همان سال ها در ایران، ترکیه و یونان به وجود آمد. به همین ترتیب در روسیه «گوسلی» ، در آمریکا و انگلستان و ایرلند « دولسیمر چکش دار» و در مجارستان و رومانی «سیمبالوم» به وجود آمدند. که سیمبالوم از بزرگترین انواع تغییر شکل یافته ساز قانون است.
ویژگی های سیمبالوم؟
سیمبالوم از 125 سیم تشکیل شده است که در یک محفظه ی صدای ذوزنقه ای شکل تعبیه شده اند. این ساز دارای پایه هایی است که می‌توانند جدا و یا به ساز متصل شوند و از این طریق نوازنده این امکان را پیدا می‌کند تا ساز را هم به صورت ایستاده و هم نشسته روی زمین بنوازد.
صدای ساز سیمبالوم مابین صدای پیانو و چنگ است. و از 4.5 الی 5 اکتاو تشکیل شده است.
نواختن آن همانند سنتور از طریق مضراب های چوبی خاصی صورت می‌گیرد که 8 اینچ ارتفاع و پوشش خاصی دارند. اگر مضراب با پوشش چرم یا پنبه پوشیده نشده باشد، صدایی که از آن حال می‌شود شباهت زیادی به صدای بانجو ایجاد می‌کند. این ساز وزنی در حدود 150 تا 200 پوند دارد. امروزه از سیمبالوم در سبک های مختلف موسیقی از جمله فولک، کولی و جاز استفاده می‌شود.
