ساز درام مجموعه ای سازهای کوبه ای است که در کنار یکدیگر یک ساز واحد را تشکیل داده اند. کلمه درام (Drum) در زبان انگلیسی به معنای طبل است و درام کیت (Drum kit) مجموعه ای از سازهای کوبه ای هستند که روی یک پایه قرار میگیرند. به نوازندگان ساز درام «درامر» می‌گویند. درامرها در هنگام نوازندگی با دست و پای خود و از طریق چوب ها و پدال درام می‌نوازند.
تاریخچه ساز درام
ساز درام به هنوان یکی از قدیمی ترین سازهای موسیقی شناخته می‌شود. در زمان های قدیم زمانی که اجداد ما هنوز با مفهوم «موسیقی» و نوازندگی آشنا نبودند از طریق نواهایی که از ضربه به اجسام و مختلف ایجاد می‌شد لذت می‌بردند و از این طریق ریتم های ساده ای را کشف کردند.
اولین ساز درام از طریق قرار گیری تکه های چوبی یا سنگی درون گودال هایی در زمین ساخته شده بودند و پس از آن با آزمایش و تمرین روی اجسام مختلف مردم به این نتیجه رسیدند که اگر از تنه توخالی درختان برای تولید صدا استفاده کنند صدای آن به مراتب بیشتر و زیباتر است. این نوع ساز در واقع شکل قدیمی درام های چوبی که امروزه وجود دارند هستند.
بعد ها با تغییراتی که در ساختمان ساز به وجود آوردند مثل استفاده از روکشی از پوست حیوانات و تغیر جنس ساز به کشف سازهای تازه تری برسند. امروزه درام هایی که توسط نوازندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد ترکیبی از سنج ها و طبل های بزرگ و کوچک هستند که با فلزات و چوب ساخته شده اند.
قبل از استفاده از ساز درام در کنسرت ها و اجرا ها این ساز را به صورت ترکیبی از سنج ها و طبل ها در رژه های نظامی استفاده می‌شد. سرانجام در سال 1840 نوازندگان از پدال های مختلفی در اجزای این ساز تعبیه کردند و در سال 1960 ترکیب سازهای کوبه و طبل ها در قالب یک درام ست مورد استفاده نوازندگان قرار گرفت.
اجزای ساز درام چیست؟
قطعات درام در نواختن سبک های مختلف موسیقی می‌توانند تغییر کنند و سازهای کوبه ای دیگری به این مجموعه اضافه و یا از آن کم شود اما یک درامز استاندارد از موارد زیر استفاده شده است:
یک طبل بزرگ (Bass drum)
طبل بزرگ در واقع بزرگترین جزء درام ست است که وظیفه اجرای ضربات قوی را بر عهده دارد. روی این طبل پوسته ای از جنس نوعی پلاستیک مخصوص کشیده شده است. برای نواختن طبل بیس از دو پدال مخصوص زیر پاها استفاده می‌شود. در برخی موارد نوازندگان برای اجرا و تولید صدای قدرتمندتر از دو یا چند عدد بیس درام استفاده کنند.
یک طبل کوچک (Snare drum)
این طبل روی یک پایه و بین زانوهای نوازنده قرار می‌گیرد و از طریق چوبک طبل نواخته می‌شود. دو طرف اسنیر درام را پوسته ای از جنس پلاستیک پوشانده است. این طبل صدای کم اما تیزی نسبت به طبل بزرگ دارد.
تام تام (Tom-Tom drum)
این طبل ها از قرن بیستم به درام کیت اضافه می‌شوند . تام تام در درام بسته به سبک موسیقی می‌توانند یک یا چند عدد باشند که از طریق فرچه و یا چوبک های مخصوص این ساز نواخته می‌شوند. بیشتر درام ها سه تام تام دارند اما ممکن است در نواختن برخی قطعات تعداد آن را بیشتر کنند.
جفت سنج یا های هت (Hi-Hat)
های هت در واقع دو سنج هستند که روی یک پایه و روی همدیگر قرار گرفه اند. این سنج ها هم توسط چوبک نواخته می‌شوند و هم با باز و بسته شدن از طریق پدال به هم برخورد می‌کنند و باعث ایجاد صدای مورد نظر می‌شوند. جنس این سنج ها را از آلیاژ های مرغوب ومقاومی میسازند تا در مقابل ضربات و برخوردها در طولانی مدت همچنان صدای مطلوبی ایجاد کنند.
سنج کراش و سنج راید (Crash symbal & Ride symbal)
اندازه این دو سنج معمولا بین 46 یا 56 سانتی متر هستند و از اجزای مهم کیت درام به شمار می‌روند.
سنج اسپلش (Splash sympal)
کوچک ترین سنجی که در یک کیت درام وجود دارد سنج اسپلش است. این سنج یکی از مهم ترین و اصلی ترین اجزای افکت ینج در درام می‌باشد.
انواع درام
درامز سازی با انواع گوناگون از نظر شکل، اندازه، تعداد طبل ها و سنج ها است که با توجه به سبک های مختلف انواع آن فرق می کند.
- طبل Timpani یا کوتلدرام از مهمترین طبل ها در موسیقی غربی است که طرفداران زیادی دارد.
- طبل های ضخیم که شامل باس، سنر و تنور است.
- درام های کم عمق و کوتاه که در موسیقی غربی استفاده می شوند.
- کانگو درام که لوله ای و بلند است.
- طبل تامورین که کوتاه و کم عمق است و پوسته ثابتی دارد.
انواع چوب های مورد استفاده در ساز درام
با توجه به این که قدمت ساز درام خیلی بالاست و به نظر می‌رسد که به پنج هزار سال برسد در مناطق مختلف از مواد متنوعی برای ارتقا و ساخت این ساز استفاده شده است. هر کدام از این مواد دارای ویژگی منحصر به فرد خود است و زیبایی خاصی به طنین این ساز می‌بخشد برخی از انواع چوب هایی که برای ساخت درام استفاده می‌شوند عبارتند از:
- چوب گردوی آمریکایی (Hickory) : این نوع چوب مقاومت زیادی در برابر ضربات دارد و از خاصیت ارتجاعی خوبی برخوردار است. به همین دلیل به یکی از پرطرفدارترین چوب های درام تبدیل شده است.
- چوب افرا (Maple) : از چوب افرا برای ضبط موسیقی استودیویی و کنسرت های استفاده می‌کنند. این چوب بسیار سبک و مقاوم است و صدای گرم و دلنشینی تولید می‌کند.
- چوب بلوط (Shira kashi oak) : درسال 1957 چوب بلوط برای اولین بار وارد دنیای نوازندگی ساز درام شد و به خاطر استحکام و کیفیت تا کنون طرفداران زیادی پیدا کرده است. چوب بلوط باعث ایجاد حجم صدای قوی و زیادی در ساز می‌شود.
آیا نواختن درامز سخت است؟
شاید برای شما هم ساز درام بسیار پیچیده و ترسناک به نظر می‌رسد. قطعا نکات بسیار زیادی برای نواختن این ساز وجود دارد که باید آن را فرا بگیرید و برای هماهنگی تمام اجرای بدن خود باید به طور مداوم تمرین و تمرکز کنید. اما آموزش درام با وجود اینکه در ابتدا ممکن است کمی سخت و طاقت فرسا باشد ولی پس از مدتی بسیار شیرین و لذت بخش خواهد شد. برای این که در کوتاه ترین زمان بتوانید تکنیک ها و روش های اصولی نوازندگی درام را فرا بگیرید باید از یک استاد متخصص و با تجربه در این مسیر یاری بگیرید. در این راستا وب نوازان شما را در یادگیری ساز مورد علاقه تان یاری می‌کند.
