انداختن سیم سه تار مهارتی است که به هنرجویان کمک می‌کند تا هنگام پارگی سیم های ساز خود، خودشان این سیم ها را تعویض کنند و از این طریق در وقت و هزینه خود صرفه جویی کنند. زمانی که هنرجویان سه تار گوشی های ساز خود را برای کوک، بیش از حد بچرخانند یا سیم های ساز به علت استفاده زیاد پوسیده باشند امکان پاره شدن آن ها وجود دارد. در این صورت نیاز است که سیم پاره شده عوض شود. مراحل تعویض سیم در سه تار به این صورت است:
تهیه سیم مناسب و با کیفیت
سیم سه تار یکی از مهم ترین بخش های ساختمان این ساز است. انتخاب سیم مناسب در صدایی که ساز تولید می‌کند تاثیر زیادی می‌گذارند. این سیم ها می‌توانند از آلیاژ فلزهای مختلفی مثل فولاد و برنز باشند. هنگام خرید سیم برای سه تار باید چندین نکته را در نظر بگیرید. در ابتدا باید توجه داشته باشید که طول سیم باید حداقل یک متر باشد. این سیم ها را می‌توانید به صورت قرقره یا سیم بریده شده خریداری کنید.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که هنگام خرید باید حتما به ضخامت سیم های سه تار دقت کرد. همانطوری که می‌دانید سه تار دارای چهار سیم است. سیم اول که «حاد» نام دارد از جنس فولاد است و ضخامت آن معمولا بین 20 تا 22 میکرون است. سیم دوم «زیر» نامیده می‌شود وجنس آن از برنز است قطری معادل 22 تا 25 میکرون دارد. سیم سوم که به آن «مشتاق» یا «زنگ» می‌گویند از جنس فولاد و ضخامت 20 تا 22 میکرون دارد. سیم چهارم نیز «بم» نامیده می‌شود و ضخامت مورد نیاز برای آن 35 تا 40 میکرون است.
دقت کنید که در سه تار سیم های برنزی زرد رنگ و سیم های فولادی سفید هستند.
ایجاد حلقه
اکثر اوقات زمانی که شما سیم را تهیه می‌کنید دو سر سیم توسط فروشندگان تابیده و به اصطلاح حلقه شده اند تا برای انداختن آماده باشند اما اگر سیمی که شما خریداری کرده اید حلقه نشده بود می‌توانید خودتان به راحتی این کار را انجام دهید.
برای حلقه کردن سیم باید قسمتی از سر سیم را روی خودش برگردانید و و توسط سیم تاب یا انگشت سیم را دور خودش بپیچید به طوری که در بالای آن یک حلقه ایجاد شود.
هر دو سر سیم باید حلقه شوند اما حلقه ای که به گوشی بسته می‌شود باید طول یک سانتی متر داشته باشد و حلقه ای که به سیم گیر وصل می‌شود باید دو سانتی متر طول داشت باشد.
نحوه انداختن سیم سه تار
بعد از اینکه روی سیم حلقه ها را ایجاد کردید نوبت به باز کردن سیم قدیمی از روی ساز است برای جدا کردن سیم قدیمی باید گوشی را بچرخانید و سیم را از آن خارج کنید، سپس سیم را از زیر پرده شیطانک عبور داده و از ساز جدا می‌کنیم.
برای انداختن سیم جدید نیز یک سر سیم را روی شیار سیم گیر انداخته و سر دیگر سیم را از پرده شیطانک عبور داده و دور گوشی می‌اندازیم. در همین حال حلقه ای که به سیم گیر متصل است را با دست نگه می‌داریم و با دست دیگر خود گوشی را تا آنجایی می‌پیچانیم که سیم صاف و محکم شود.
هنگام چرخاندن گوشی این کار را با حوصله و دقت فراوانی انجام دهید و مراقب باشید تا سر دیگر سیم از دندانه سیم گیر خارج نشود.
کوک کردن ساز
اکنون که سیم جدید را روی ساز انداختیم نوبت به کوک کردن سه تار می‌رسد. ساز سه تار را می‌توان در دستگاه های مختلف ایرانی کوک کرد. برای کوک سه تار باید گوشی های هر سیم را آن قدر بچرخانید تا سیم به فرکانس نت مورد نظر برسد.
در هنگام کوک کردن حتما دقت داشته باشید که گوشی را به آرامی بچرخانید تا سیم های ساز شما آسیب نبینند.
