ساز گیتار یک ساز زهی زخمه ای است که آن را هم با انگشت ( فینگراستایل) و هم با زخمه یا پیک (پیک استایل) می‌نوازند و از این جهت که سیم های آن در اثر ارتعاش تولید صدا می‌کنند، به سازهای گروه کوردوفون تعلق دارد. این ساز علاوه بر داشتن قدمت تاریخی قابل توجه (چه از لحاظ ساختار آن و چه از لحاظ تکنیک‌های نوازندگی) توانسته است هم گام با تحولات موسیقی غرب پیشرفت چشمگیری داشته باشد. در نتیجه گونه‌های متفاوتی از آن بوجود آمده و هم اکنون جایگاه ویژه‌ای در موسیقی جهان دارد.
اجزای ساز گیتار
مدل های مختلف گیتار ممکن است شامل اجزای متفاوتی باشند، یا شکل اجزاء یا جنس آنها با هم فرق داشته باشند. اما در نهایت اجزای موجود در همهٔ انواع آنها به شرح زیر است:
- سردسته
- خرک
- هد
- فرت (Fret)
- Truss Rod پیچی که برای تنظیم انحنای دسته به کار می‌رود
- Inlays (تزئیناتی که نقش راهنما را دارند و معمولاً پشت فرت‌های ۳ ۵ ۷ ۹ ۱۲ ۱۵ ۱۷ ۱۹ ۲۱ ۲۴ قرار می‌گیرند)
- دسته
- پاشنه – اتصال بدنه با دسته
- بدنه
- پیکاپ‌ها (pickups)
- قسمت‌های مربوط بهمدار الکتریکی تنظیمات ولوم
- خرک پایینی (Bridge)
- صفحه پیک گارد (گاهی برای مخفی کردن مدارها و گاهی صرفاً برای جلوگیری از خش‌دار شدن رنگ بدنه در اثر برخورد پیک به مرور زمان)
- صفحهٔ پشتی
- صفحهٔ جلویی
- قسمت‌های جانبی
- دریچه خروج صدا (معمولاً دارای تزییناتی به نام rosset)
- سیم‌ها
- saddleتنظیم‌کننده ارتفاع هر سیم
- فرت بورد (چوبی که فرت‌ها روی آن کوبیده شده‌اند)
انواع ساز گیتار کدامند؟
ساز گیتار را به شیوه‌های مختلفی می‌توان دسته بندی کرد. در این بین اگر بخواهیم از لحاظ صوتی آنها را دسته بندی کنیم، که مسلماً برای یک ابزار موسیقی مناسب ترین روش خواهد بود. از آن جایی که نحوه تولید صدای آکوستیک در گیتار ارتباط تنگاتنگی با نوع بدنه آن دارد، ناچار به استفاده از دسته بندی بدنه خواهیم بود.
گیتار آکوستیک
گیتار آکوستیک سازی است که وسیله ای جز بدنه آن صدای سیم ها را تقویت نمی‌کند. صدای سیم‌ها تنها در بدنهٔ چوبی توخالی آن تقویت می‌شود و به گوش می‌رسد. این نوع معمولاً شش سیم فلزی دارند که ضخامت آنها از زیرترین سیم تا بم‌ترین سیم به طور معمول بین ۱۳ تا ۵۶ هزارم اینچ می‌باشد. بدنه از اتصال صفحه چوبی پشتی، صفحه چوبی جلویی و دو قسمت چوبی انحنادار کناری ساخته می‌شود. صفحهٔ بالایی معمولاً دارای سوراخ یا سوراخ‌های بزرگی است که به واسطه شکل و محل قرار گرفتنشان می‌توانند ویژگی‌های آکوستیکی خاصی به ساز بدهند.
گونهٔ اسپانیایی گیتار آکوستیک با عنوان گیتار فلامنکو شناخته می‌شود، که نامش را از سبک زیبای فلامنکو به ارث برده است. این ساز زمانی وارد موسیقی فلامنکو شد که اسپانیایی‌ها فلامنکو را با سازهای دیگری می‌نواختند. پس از آن گیتار به شدت بر این موسیقی تأثیر گذاشت و هم اکنون کاملاً به آن وابسته‌است.
گیتار الکترو آکوستیک
از لحاظ شکل نمی‌توان تفاوت چندانی بین یک ساز الکتروآکوستیک با یک ساز آکوستیک پیدا کرد. اما از لحاظ صوتی گیتار الکتروآکوستیک روند الکتریکی را پیش می‌گیرد، بدین صورت که صدا توسط پیکاپ به شکل سیگنال الکتریکی درآمده، که بعد از طی کردن مسیرها و برخی ادوات الکتریکی، به وسیله آمپلی فایر تقویت می‌شود و سرانجام از طریق اسپیکرهای آمپلی فایر به گوش می‌رسد.
گیتار الکتریک
گیتار الکتریک یا همان گیتار برقی معروف، نوعی گیتار است که صدای آن به‌وسیله تقویت‌کننده‌ای الکتریکی به نام پیکاپ تشدید یا تغییر می کند. پیکاپ‌ها به دو نوع هامباکر و سینگل کویل تقسیم می‌شوند. استفاده این ساز در موسیقی از دهه ۱۹۳۰ آغاز شد. ساز گیتار الکتریک در سبک‌های مختلفی از جمله راک، متال، بلوز، پاپ، جاز و کانتری استفاده می‌شود؛ اما در سبک راک و بلوز به عنوان ساز اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدلهای اصلی، معروف و پرکاربرد گیتارهای الکتریکی شامل: لس پاول، هالوبادی، استرتوکستر، تله کستر؛ و انواع خاص دیگری مخصوص سبک متال؛ می‌شوند.
ایده بوجود آمدن گیتارهای الکتریکی از جایی شروع شد که در همنوازی‌ها، صدای گیتار آکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درامز ضعیف و گم بود و به وضوح شنیده نمی‌شد. در نتیجه در صدد آن برآمدند تا صدای گیتار را تقویت کنند که بهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود.اگر تنظیمات خیلی خاصی برای آمپلی فایر (و افکت یا افکت‌ها) نداشته باشیم، صدای این نوع با گیتار آکوستیک تفاوتی نخواهد داشت، با این تفاوت که حالا صدا تا حدود زیادی تحت کنترل می‌باشد. نوازنده بدون آنکه مجبور به تعویض ساز برای پیدا کردن صدای مورد نظرش باشد می‌تواند از طریق تنظیم اکولایزری که روی آن قرار دارد حالت صدا را تغییر دهد و با صدایی که مورد نظرش است نوازندگی کند.
گیتار بیس
گیتار بیس یا گیتار باس را می توان یک نوع خاص از انواع گیتار الکتریک دانست که بصورت خاص برای تولید اصوات و تولید فرکانس های بیس کاربرد دارد. برای نواختن این نوع از گیتار ها هم باید همانند گیتار الکتریک از پیکاپ یا همان مضراب استفاده کرد. صدایی که با پیکاپ و بر اثر تبدیل ارتعاش سیم ها به سیگنال الکتریکی ایجاد می گردد به آمپلی فایر انتقال یافته و صدا را تولید می کند. گیتار بیس بصورت استاندارد، چهار سیم دارد اما مدلهای از آن نیز در بازار با سیم های بیشتر موجود است. این ساز را موزیسین ها اصلی ترین ساز برای نواختن سبک های مدرن موسیقی و تنظیم آهنگ می دانند.
گیتار کلاسیک
اصولاً باید گفت گیتار کلاسیک نوعی گیتار آکوستیک است. چون صدای آن بدون واسطه شنیده می‌شود. اما این نوع ساز کمی با گیتارهایی که با عنوان گیتار آکوستیک شناخته می‌شوند تفاوت دارد. بدنه آن کمی کوچکتر بوده و در آن به جای سیم‌های فلزی از سه سیم نایلونی و سه سیم فلز تنیده شده به دور ابریشم استفاده می‌شود، که به آن صدای نرم و آرامی می‌دهد. این ساز نسبت به سازهای دیگر ارکستر و نیز گیتار آکوستیک صدای کمتری دارد و تنها یک سبک مشخص از موسیقی را ارائه می‌دهد.
گیتار کلاسیک خود از گیتار فلامنکو که اسپانیایی‌ها آن را به کار می‌برده‌اند مشتق گشته است. بین گیتار کلاسیک و گیتار فلامنکو تفاوت نا چیزی وجود دارد، معمولاً گیتار کلاسیک از چوبهایی که رنگ قهوه‌ای تیره دارند ساخته می‌شود و گیتارهای با چوبهای زرد و روشن‌تر از آن گیتارهای فلامنکو هستند. اسپانیایی ها از ساز گیتار برای نواختن موسیقی خودشان یعنی فلامنکو استفاده می‌کرده‌اند که بعدها با شروع دوران کلاسیک در موسیقی اروپا عده‌ای از این ساز برای نواختن قطعات موسیقی کلاسیک استفاده کردند.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی و توسعه بسترهای آموزش موسیقی آنلاین به راحتی می توان آموزش گیتار را در منزل و به صورت آنلاین فرا گرفت.
