کتاب دستور سنتور و شیوه سنتورنوازی از فرامرز پایور و پشنگ کامکار چه تفاوتی با هم دارند؟ این دو کتاب از بهترین کتاب هایی هستند که در بسیاری از کلاس های درس مبنای آموزش هنرجویان قرار می گیرند. بسیاری از هنرجویان تفاوت متد آموزشی این دو کتاب را نمی دانند. در این مقاله قصد داریم این دو کتاب را با هم مقایسه کنیم. اگر به دنبال یک کتاب مناسب برای سطح خود هستید این مقاله را مطالعه کنید و کتاب مناسب خود را انتخاب کنید.
کتاب دستور سنتور فرامرز پایور
این کتاب را از مهمترین کتابهای آموزشی سنتور بعد از تألیفات استاد ابوالحسن صبا می دانند. مطالب این کتاب کاملا مناسب هنرجویان مبتدی می باشد و در آن مطالب تئوری موسیقی پایه نیز تدریس شده است. سپس نحوه ی در دست گرفتن مضراب های سنتور و نحوه نواختن آموزش داده شده است. درس های ابتدایی به صورت اتود بوده و به آموزش و تمرین نت و مضراب زدن ابتدایی و غیر آهنگین پرداخته شده است. تا درس شماره 8 که آهنگ جونی جونی می باشد و درس آهنگین محسوب می شود. این کتاب به مرور وارد درس ها با تمپوی سریع و نتهایی با ارزش زمانی کمتر می شود. تا درس 21 همواره اتودهایی بین درس ها آموزش داده شده است.
همانطور که گفتیم این کتاب مناسب سطح مبتدی است و بسیاری از هنرجویان آموزش خود را با این کتاب شروع کنند. این کتاب با وجود قدمتی که دارد همچنان بسیاری آن را بهترین کتاب آموزش سنتور می دانند. پس هنرجویان می توانند برای شروع، این کتاب را انتخاب کرده و با پیشرفت در نوازندگی خود، به سراغ کتاب ها و سبک های دیگری بروند. البته باید به این مورد هم اشاره کنیم که در کنار این کتاب، اساتید باید از دانش و کتاب های دیگری نیز برای تدریس به هنرجو استفاده کنند. تمام مباحث این کتاب مورد استفاده ی هنرجو قرار نمی گیرد و استاد باید این موارد را شناسایی و درس های جایگزین و مناسب هنرجو را به او ارائه دهد. به عنوان نمونه، می توان گفت در کتاب دستور سنتور فرامرز پایور ، درس 24 که مبحث گرایلی می باشد بسیار ساده مطرح شده است. استاد باید دروسی نظیر این درس را به طور بهینه تری برای هنرجو مطرح نماید. در انتهای این کتاب اتود های حرفه ای مطرح شده اند که مناسب هنرجویان مبتدی نیست. و همچنین برای آموزش های حرفه ای نظیر آنها بهتر است به کتاب های ردیف نوازی و دیگر کتاب ها مراجعه شود.
کتاب شیوه سنتورنوازی پشنگ کامکار
این کتاب که توسط پشنگ کامکار تألیف و در سال 1376 منتشر شده است، قطعات دلنشین و کاربردی زیادی دارد و با درس های متنوعی ارائه شده است. بسیاری از هنرجویان که علاقه مند هستند قطعات متفاوتی را آموزش ببینند می توانند از دروس متنوع این کتاب استفاده کنند. این کتاب نیز برای شروع یادگیری سنتور می تواند مناسب برای هنرجوی مبتدی باشد. در این کتاب همانطور که گفتیم قطعات محلی متنوعی آورده شده است که برخی از آن ها شاد هستند و می توانند در جذاب نمودن دروس سنتور برای هنرجوی مبتدی تأثیرگذار باشند. همچنین در این کتاب قطعاتی نظیر توپ سفید، ترن قشنگ من، عروسک جون، آدم برفی و … برای آموزش به کودکان آورده شده است که البته نیازمند همراهی و تدریس خوب استاد نیز هست.
کتاب شیوه سنتورنوازی از پشنگ کامکار، قطعاتی از موسیقی ملل را نیز شامل می شود که با هدف آشنایی با فواصل و موسیقی جهان آورده شده است. در نتیجه از این کتاب می توان با اهداف مختلف استفاده کرد. قطعات محلی کوتاه و یادگیری آهنگ های شاد مناسب برای کودکان، یادگیری سرود، قطعه های سنتی و قطعه هایی برای سنتور نوازی نوین و …. می توانند از اهداف خواننده برای انتخاب این کتاب باشند. اساتید و مدرسان سنتور در استفاده از این کتاب نیز می توانند برخی درس ها را که مناسب با اهداف هنرجو هستند را انتخاب، و به او آموزش دهند. در این کتاب نیز با وجود تنوعی که در انتخاب قطعات آموزشی صورت گرفته است، تعداد کمی درس ها و آهنگ ها بسیار ساده شده اند و یا از تنظیم خوبی برخوردار نیستند. به عنوان نمونه در درس 51 ، پیش درآمد ابوعطا با تنظیم خوبی ارائه نشده است. اما در کل می توان گفت کتاب شیوه سنتورنوازی پشنگ کامکار در مقایسه با دستور سنتور فرامرز پایور، کتاب پیشرفته تری است چرا که حرکات و تکنیک هایی از جمله ریز، تریل، تریوله، ترمولو و … در این کتاب تدریس شده است. همچنین قطعه در قفس در کتاب شیوه سنتورنوازی بهتر از کتاب دستور سنتور آموزش داده شده است.
اگر بخواهیم درس هایی از کتاب شیوه سنتورنوازی را بگوییم که برای هنرجوی مبتدی مناسب تر است، باید به تمرین های 1، 2، 3، 4 اشاره کنیم. قطعات مناسب برای کودکان نیز، درس های 5، 16، 17، 22، 23، 27، 34، 36، 66، 75، 77 و درس 79 را شامل می شود. قطعاتی که برای آموزش سن های بالاتر مناسب است نیز پس از یادگیری دروس ابتدایی، درس های 27، 20، 25، 75، 30، 64، 66، 75، 77، 79، 84، 69، 48، 45، 76 می باشند. برای آموزش قطعه های چهارمضرابی و رِنگ می توانید از کتاب های دیگری استفاده کنید.
در آخر باید به این نکته اشاره کنیم که هر دو کتاب دستور سنتور و شیوه سنتورنوازی در همه آموزشگاه ها و کلاس های سنتور به عنوان کتاب و متد آموزشی مرجع استفاده می شوند. هر دوی این کتاب ها در روند آموزش بسیار مفید هستند و اساتید با توجه به کتابها و دانش و تجربه ی خود مطالب لازم و مناسب را در اختیار هنرجو قرار می دهند. لذا پیشنهاد می شود حتما در آموزش این ساز از دوره های آموزشی اصولی استفاده کنید.
