اهمیت تنفس در آواز خواندن تا حدی است که هر شحصی که قصد یادگیری این مهارت را دارد اول باید تکنیک‌های تنفس درست را تمرین کند. همانطورکه می‌دانید، هر کسی که زیرلب زمزمه می‌کند، خواننده نیست، بلکه خواننده کسی است که بتواند تکنیک‌های پیچیده‌ای را اجرا کند. یکی از این تکنیک‌ها، نحوه‌ی تنفس صحیح است. شما زمانی‌که تنفس صحیح را یاد بگیرید، تازه متوجه تفاوت در کیفیت آواز خواندن خودتان می‌شوید. در این مقاله به سوال چرا تنفس در آواز مهم است؟ پاسخ می‌دهیم و به تکنیک‌های تنفس برای بهبود صدای خوانندگی می‌پردازیم.
اهمیت تنفس در آواز چیست؟
همه‌ی هنرجویان همزمان با شروع آموزش آواز، متوجه می‌شوند که تنفس، نقش مهمی در بهبود مهارت‌های صوتی و صداسازی دارد. بدون تنفس صحیح، عملا تمام تلاش‌هایی که در جهت یادگیری تکنیک‌های آواز انجام می‌شود بی‌فایده است. با این وجود، بیش‌تر هنرجویان یا این مهارت مهم را نادیده می‌گیرند و یا آن را امری سطحی تلقی می‌کنند. همچنین برخی از افراد مبتدی نیز به دلیل ناآگاهی از این موضوع، از افراد غیرمتخصص کمک می‌گیرند و به این شکل، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به حنجره خود وارد می‌کنند.
احتمالا شما هم وقتی به صدای خوانندگان حرفه‌ای گوش می‌دهید، جذب وسعت صدا، قدرت بیان یا لطافت اجرای آن‌ها شوید. ولی فراموش نکنید که پشت این زیبایی، مهارتی پنهان وجود دارد که پایه و اساس خوانندگی است. بدون تنفس صحیح، هیچ خواننده‌ای حتی با بهترین صدا هم نمی‌تواند اجرای خوبی داشته باشد. درواقع اهمیت تنفس در آواز به این دلیل است که تمام تکنیک‌های آواز برای اجرای صحیح به حمایت تنفسی و پشتیبانی اکسیژنی احتیاج دارند. این امر فقط با تنفس صحیح به درستی انجام می‌شود. در ادامه به دلایل اهمیت تنفس صحیح در آوازخوانی بیش‌تر می‌پردازیم:
تنفس، منبع انرژی صدا
صدای ما نتیجه‌ی حرکت هوا از ریه‌ها به سمت تارهای صوتی و سپس دهان و بینی است. این جریان هوا، انرژی لازم برای تولید صدا را فراهم می‌کند. هرچقدر کنترل بیش‌تری روی تنفس‌مان داشته باشیم، بهتر می‌توانیم صدایی قوی، شفاف و پایدار تولید کنیم. خواننده‌ای که نفس کم می‌آورد، نه‌تنها صدا را خراب می‌کند، بلکه دچار تنش در گلو و صورت نیز می‌شود.
تنفس صحیح به معنای اجرای بدون فشار
بسیاری از هنرجویان مبتدی هنگام آواز خواندن، از عضلات گلو و شانه برای کنترل صدا استفاده می‌کنند که این کار بسیار اشتباه است. درحالی‌که اگر تنفس دیافراگمی را یاد بگیرید، فشار از روی گلو برداشته شده و نفس به‌صورت عمیق و آرام از شکم هدایت می‌شود. این نوع تنفس باعث می‌شود صدا راحت‌تر و با کمترین تنش تولید شود.
افزایش طول جمله‌های آوازی
احتمالا برای‌تان پیش آمده که هنگام ادای جمله‌های طولانی، نفس‌تان بگیرد و جمله دچار بریدگی شود. مهم‌ترین دلیل رخ دادن این اتفاق به دلیل کم آوردن نفس است. پس زمانی که به اهمیت تنفس در آواز پی ببرید و تکنیک تنفس مناسب را یاد بگیرید، کنترل بیش‌تری روی نفس خود خواهید داشت. درنتیجه می‌توانید نفس‌تان را به‌خوبی تقسیم کرده و جمله‌های طولانی‌تری را با کنترل و بدون بریدگی اجرا کنید.
پشتیبانی صدا با تنفس کنترل‌شده
در آموزش آواز اصطلاحی به نام پشتیبانی صدا وجود دارد. این اصطلاح به این امر اشاره می‌کند که کنترل هوا باید از طریق عضلات شکم و دیافراگم باشد تا صدا با پایداری و قدرت لازم شنیده شود. بدون پشتیبانی تنفسی، صدا ضعیف، ناپایدار و لرزان خواهد شد. شما بعد از آگاهی از اهمیت تنفس در آواز، باید به طور مداوم تمرین کنید تا یاد بگیرید که چگونه با نفس خود، از صدای‌تان حمایت کنید.
کنترل احساسات در اجرا
یکی از زیبایی‌های آواز، انتقال احساس به شنونده است. وقتی کنترل مناسبی روی نفس داشته باشید، می‌توانید صدا را نرم‌تر، گرم‌تر یا حتی پرتنش‌تر کنید. اما اگر تنفس شما بی‌نظم باشد، انتقال این احساسات دشوار خواهد شد. به همین دلیل، خوانندگان حرفه‌ای تنفس را بخشی از بیان احساسی خود می‌دانند.
چگونه متوجه شویم که حین آواز خواندن اشتباه تنفس می‌کنیم؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به آوازها و اجراهای‌تان دقت کنید. با بررسی آواز خود چندین سوال از خودتان درباره آن بپرسید، مانند:
- وقتی که آواز می‌خوانم تمرکزم روی حنجره‌ام است؟
- موقع خواندن در قفسه سینه خود احساس تنش می‌کنم؟
- آیا بین آواز خواندن نفس کم می‌آورم؟
- بعد از اجرا، تا مدتی کیفیت صدایم بهم می‌ریزد؟
اگر جواب این سوالات مثبت است، باید بدانید که نحوه تنفس‌تان نادرست است و باید تمرین‌های تنفسی خود را در اولین فرصت شروع کنید. تمرینات زیادی برای اجرای تنفس صحیح وجود دارد یکی از محبوب‌ترین این تمرینات « تنفس دیافراگمی» است. انجام این تمرین نیازمند دقت و توجه بسیار زیادی است و بهتر است برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی، این تمرینات را با نظارت استاد خود انجام دهید.
بررسی تکنیک‌های تنفس صحیح برای آواز خواندن
بعد از اینکه با اهمیت تنفس در آواز آشنا شدید، نوبت به تمرین نفس‌گیری صحیح می‌رسد. در این بخش تعدادی از ساده‌ترین تمرینات تنفس صحیح را به شما آموزش می‌دهیم.
نفس کشیدن در حالت خوابیده
برای انجام تمرین اول، به پشت دراز بکشید و به طور طبیعی نفس بکشید. هدف از این تمرین این است که متوجه شوید که استفاده از پرده دیافراگم برای تنفس چه حسی دارد. همه ما وقتی دراز می‌کشیم نوعی از تنفس دیافراگمی را تجربه می‌کنیم. برای اینکه تنفس دیافراگمی را به طور کامل درک کنید هر شب چند دقیقه قبل از خواب این روش را انجام دهید. این نوع تنفس نقش زیادی در بالا رفتن کیفیت صدای شما دارد پس هیچ وقت نقش تنفس دیافراگمی در آواز را نادیده نگیرید.
بعد از چند روز که این تمرین را انجام دادید دوباره همین تمرین را تکرار کنید اما این‌بار یک کتاب روی شکم خود قرار دهید و حرکات شکمتان را به دقت بررسی کنید. در این حالت دم و بازدم شما باید با دقت و آرام صورت بگیرد به طوری که هر کدام حدود 6 ثانیه طول بکشد.
همانطورکه گفتیم، این نوع تنفس به تنفس دیافراگمی معروف است. در این شیوه تنفس، حجم قابل قبولی از هوا، قبل از دیافراگم جمع می‌شود. از این هوای ذخیره شده می‌توان به عنوان سوخت برای تارهای صوتی و حنجره استفاده کرد.
گذاشتن کتاب سنگین روی شکم
در تمرین دوم روی کف دست و زانوهای خود قرار بگیرید. این موقعیت تنش روی عضلات شکمی شما را از بین می‌برد. در این حالت چندین نفس آرام و عمیق بکشید و اجازه دهید تا با دم و بازدم شکم شما جلو و عقب برود.
تنفس با یکی از مجاری بینی
در تمرین سوم یکی از مجاری بینی خود را بگیرید و نفس بکشید. موقعی که جلوی یکی از مجاری بینی خود را می‌گیرید، تنفس شما به صورت کاملا ناخودآگاه، آهسته‌تر می‌شود. این کار را چندین بار با هر دو مجرای بینی خود انجام دهید و نفس بکشید. انجام این تمرین تاثیر بسیار خوبی روی توانایی شما در اجرای تنفس دیافراگمی به صورت ایستاده می‌گذارد.
مکیدن هوا با نی
تصور کنید که یک نی در دهان شماست و در حال مکیدن چیزی هستید. در این تمرین هنگام ورد هوا، صدای کمی تولید کنید و هنگام خروج، صدای سوت مانندی ایجاد کنید. این تمرین هم مهارت تنفس دیافراگمی شما را افزایش می‌دهد.
نگه داشتن وسیله با دو دست
دو وسیله سنگین را بالا نگه دارید. هنگامی که شما این دو شی را نگه داشته‌اید قفسه سینه‌تان به صورت ناخودآگاه بالا و پایین می‌رود. دقت کنید که در انجام این تمرین نباید بیش از حد روی خودتان فشار وارد کنید.
آوا کشیدن با واکه‌ها
واکه‌هایی مانند «آ»، «ای» یا «او» را انتخاب کنید. یک نفس بگیرید و سعی کنید آن واکه را با صدای ثابت و یکنواخت تا جایی که نفس‌تان اجازه می‌دهد بکشید. این تمرین علاوه‌بر بهبود نفس باعث تقویت صدا در آواز نیز می‌شود.
نتیجه‌گیری
همانطورکه متوجه شدید، تنفس، پایه و اساس آواز است. بدون آن، صدایی هم نخواهد بود. برای هنرجویان مبتدی، تمرین منظم تنفس یکی از مهم‌ترین مراحل پیشرفت در مسیر خوانندگی است. تکنیک‌های تنفسی، به شما کمک می‌کنند تا صدایی قوی، کنترل‌شده، زیبا و احساسی داشته باشید. اگر به یادگیری آواز علاقه‌مند هستید، از همین امروز تمرینات تنفسی را آغاز کنید. یادگیری آواز فقط مربوط به صدا نیست؛ بلکه از تنفس آغاز می‌شود.
تنفس درست نه‌تنها به آواز کمک می‌کند، بلکه برای سلامتی جسمی نیز مفید است. تنفس عمیق باعث کاهش استرس، بهبود تمرکز و افزایش ظرفیت ریوی می‌شود. این تأثیرات به خواننده کمک می‌کنند تا در شرایط استیج یا تمرین، آرامش بیش‌تری داشته باشد و بهتر اجرا کند.
در نهایت اگر مدت‌هاست که به بهانه‌های مختلف، یادگیری آواز را به تعویق انداخته‌اید، شاید وقتش رسیده که صدای‌تان را رها کنید و بخوانید. البته این کار را حتما زیر نظر استادی حرفه‌ای و کاربلد انجام دهید تا آسیبی به حنجره و تارهای صوتی‌تان وارد نشود. در این راستا ما در آکادمی وب نوازان به همراه اساتید کارکشته‌مان کنار شما هستیم تا حنجره‌ی شما را قوی‌تر کنیم. در وب نوازان هر سبک آواز که بخواهید از پاپ گرفته تا آواز ایرانی و ترکیبی را می‌توانید یاد بگیرید. پس اگر به آواز ایرانی علاقه دارید و در آن سر دنیا زندگی می‌کنید و به استاد خوب دسترسی ندارید، نگران نباشید! چون آموزش ما به شکل آنلاین است. درواقع ما با در پیش گرفتن آموزش آنلاین موسیقی، دست شما را در هر کجای این دنیا که هستید برای یادگیری موسیقی باز گذاشته‌ایم.
پس اگر دوست دارید که دستی به حنجره‌تان بکشید ولی هنوز تردید دارید، شاید بعد از راهنمایی تخصصی و رایگان ، نظرتان تغییر کند.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
