یکی از موانعی که باعث می‌شود هنرجویان مبتدی پیانو کند پیش بروند، اشتباهاتی است که در فرآیند یادگیری پیانو دچار می‌شوند. به همین دلیل، توصیه می‌کنیم که از همین ابتدای کار با اشتباهات رایج هنرجویان پیانو آشنا شوید تا شما نیز در ادامه آموزش پیانو دچار این خطاها نشوید. زیرا چنین خطاهایی در پیانونوازی مانند سرعت‌گیر عمل می‌کنند و مانع از پیشرفت سریع شما می‌شوند. علاوه بر بررسی رایج‌ترین خطاهای هنرجویان پیانو در تمرین به ارائه‌ی راهکار نیز می‌پردازیم تا اگر دچار اشتباه هستید آن را حل کنید و دچار خطاهای بیش‌تری نشوید.
اشتباهات رایج هنرجویان مبتدی پیانو
کاملا طبیعی است که در آغاز آموزش پیانو خطا و اشتباه از شما سر بزند، ولی آن چه‌که غیرقابل قبول است، تکرار این روند است. درواقع شما باید متوجه اشتباهات خود شوید و تلاش کنید تا آن‌ها را برطرف کنید. در غیر این صورت تبدیل به عادت می‌شوند و بدون شک، ترک کردن برخی از عادت‌ها بسیار سخت و دشوار است. در ادامه به مهم‌ترین و رایج‌ترین اشتباهات هنرجویان پیانو می‌پردازیم.
عدم تمرین به میزان لازم
اولین و مهم‌ترین اشتباهی که هنرجویان تازه‌کار دچار آن می‌شوند، تمرین نامنظم و بی‌برنامه است. بدون تمرین کافی، شما هیچ وقت نمی‌توانید یک پیانیست شوید. اگر قطعه‌ای را دوست دارید، باید آن‌قدر تمرین کنید که بتوانید به خوبی آن را بنوازید. برخی از هنرجویان فکر می‌کنند که مدت زمان تمرین از تعداد دفعات آن مهم‌تر است. به همین دلیل هر چند روز یک‌بار و یا هفته‌ای یک‌بار پشت ساز می‌نشینند و ساعت‌‌ها می‌نوازند. درحالی که این نوع تمرین با خستگی و گرفتگی عضلات همراه است و چندان نتیجه‌بخش نیست. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که تمرین کردن را به روتین روزانه تبدیل کنید و روزی حتی نیم ساعت تمرین کنید. فراموش نکنید که در ابتدای آغاز یادگیری هر مهارتی از جمله نواختن پیانو، باید حافظه‌ی عضلانی خود را نیز آموزش دهید. یعنی هر روز جسم‌تان شما را بکشاند پشت ساز و دست‌ها و انگشت‌ها و پاهای‌تان کاملا هماهنگ با هم عمل کنند. ساختن چنین عادت‌هایی فقط با تمرین روزانه اتفاق می‌افتد. به طور کلی تمرین‌های کوتاه روزانه راحت‌تر و نتیجه‌بخش‌تر از جلسات ماراتن یک بار در هفته‌ای است.
نواختن قطعات بسیار سخت یا بسیار آسان
تعادل در هرکاری، نتیجه‌بخش است و می‌تواند شما را به سرعت به نتیجه برساند. به همین دلیل باید از نواختن قطعات خیلی سخت و یا خیلی آسان دوری کنید. نواختن قطعات آسان در زمان شروع مناسب است اما اگر این تمرین ادامه داشته باشد، مانع پیشرفت شما می‌شود. چون ذهن‌تان فقط به قطعات ساده عادت می‌کند و نواختن قطعات تکنیکی‌تر برای‌تان خیلی سخت می‌شود. همین‌طور نواختن قطعات سخت، شما را حسابی به چالش می‌کشد و ممکن است که دلزده‌تان کند. پس اگر از آن دسته از هنرجویانی هستید که زود تسلیم می‌شوند و در لاک غم و افسردگی فرو می‌روند، در ابتدای یادگیری، سراغ قطعات خیلی سخت نروید.
انگشت‌گذاری اشتباه
از جمله اشتباهات رایج هنرجویان پیانو، انگشت‌گذاری نادرست است. پس به این موضوع توجه کنید و طبق آموزشی که دیده‌اید، انگشت‌های خود را قرار دهید. اگر از همان آغاز یادگیری به این موضوع توجه نکنید، عادت‌های غلط در شما شکل می‌گیرد که رفع آن‌ها در آینده برای‌تان چالش‌برانگیز خواهد بود. زیرا عضلات‌‌تان یاد گرفته‌اند که نت‌ها را به روش خاصی بنوازند.
وضعیت قرارگیری نادرست بدن در حین نواختن
یکی دیگر از اشتباهاتی که پیشرفت در پیانو را کند می‌کنند ، وضعیت قرارگیری نامناسب بدن است. طرز صحیح نشستن پشت پیانو، بسیار مهم است. بسیاری از هنرجویان در ابتدا به این موضوع توجه نمی کنند و صرفا تمرکزشان را روی نواختن ساز می‌گذارند. اما بعدها، وقتی که دچار کمردرد و گردن‌درد شدند، نتایج این بی‌توجهی را می‌بینند. پس اگر می‌خواهید دچار چنین آسیب‌های جسمی نشوید باید به طرز نشستن خود توجه کنید. باید طوری بنشینید که هر دو پا به راحتی بر روی زمین قرار بگیرند. همچنین فاصله و ارتفاع صندلی نیز اهمیت زیادی دارد. اگر خیلی نزدیک یا خیلی دور، خیلی بلند یا خیلی کوتاه باشد، در نهایت با شانه‌های سفت و کمر درد مواجه خواهید شد. پس برای جلوگیری از این اشتباه باید هر دو پا را روی زمین به موازات یکدیگر قرار دهید، در حالت ایستاده و راحت بنشینید. بازوها و آرنج‌ها باید در کنار پهلو شل باشند و بازوها را موازی زمین قرار دهید. باید بتوانید بدون خم شدن به جلو یا بالا بردن شانه‌ها به کیبورد یا کلیدها برسید. در این راستا توجه کنید که:
- اگر هنگام تنفس، شکم شما پیانو را لمس کند قطعا خیلی نزدیک به پیانو هستید.
- اگر برای رسیدن به کلیدها، دستان خود را خیلی دراز کنید، احتمالا از ساز خیلی دور هستید.
- اگر هنگام نواختن گربه‌ای بتواند روی لبه لباس شما بنشیند فاصله بین شما و صفحه کلید متناسب است.
توجه کنید که قبل از شروع لمس کیبورد، نحوه قرارگیری دستان‌تان باید به این صورت باشد که فقط نوک انگشتان‌تان روی کلیدها قرار بگیرند. این کار را با قوس دادن دستان خود و با انگشتان کمی خمیده انجام دهید مانند این که توپ کوچکی در دست دارید.
استفاده بیش از حد از پدال‌ها
در این‌جا منظور از پدال‌ها، پدال سمت راست است. تا زمانی‌که این پدال را رها کنید، نت‌های نواخته‌شده را ثابت نگه می‌دارد. درواقع این پدال، نواقص نوازندگی‌تان را پنهان می‌کند. به همین دلیل پایین نگه داشتن آن وسوسه‌کننده است. درحالی‌که استفاده‌ی بیش از حد از این پدال، یکی دیگر از اشتباهات رایج هنرجویان پیانو است که می‌تواند مشکل ساز شود. زیرا تمام نواقص نوازندگی شما به خاطر استفاده زیاد از این پدال پیانو، مخفی نگه داشته می‌شود. ولی یک استاد و متخصص به سادگی می‌تواند متوجه تقلب شما شود.
عدم اجرا در جمع
اگر می‌خواهید که در نواختن پیشرفت کنید باید اعتمادبه‌نفس نواختن در جمع را داشته باشید. حتی اگر روی قطعه‌ی ساده‌ای هم کار می‌کنید آن را برای دوستان و خانواده‌ی خود بنوازید. روی نواختن قطعه‌ای که الان در حال تمرین آن هستید، کار کنید و برنامه‌ریزی کنید تا آن را در جمع نزدیکان خود بنوازید. اجرا در جمع، اعتمادبه‌نفس شما را بالا می‌برد و باعث می‌شود که در آینده بهتر عمل کنید. مخصوصا اگر هدف‌تان ورد به گروه‌ها و نوازندگی در ارکسترها است.
نواختن پیانو با سرعت خیلی زیاد
یکی از دلایل پیانونوازی بد، نواختن با سرعت بالا است. تا جایی‌که این موضوع به یکی از اشتباهات رایج هنرجویان پیانو تبدیل شده است. چون هرکسی دوست دارد که بتواند خیلی سریع و مانند یک ترک موسیقی بنوازد. درحالی‌که نواختن با سرعت بالا در ابتدای یادگیری، باعث افزایش خطاها و ایجاد عادات نادرست می‌شود.
هرچقدر شما در ابتدا با سرعت کم‌تر و ریتم کندتر قطعه‌ی موردنظر را بنوازید، آن را بهتر یاد می‌گیرید و با تسلط بیش‌تری می‌نوازید. استفاده از مترونوم در این مسیر بسیار مؤثر است. ولی اگر کاملا مبتدی هستید و نت‌ها را هنوز به طور کامل یاد نگرفته‌اید و خیلی هم سریع می‌نوازید، مرتکب اشتباه خواهید شد و بعدها تغییر آن دشوار است.
انتظار یک شبه استاد شدن
برخی از هنرجویان انتظار زیادی از خود دارند و می‌خواهند که یک‌شبه استاد شوند. درحالی‌که چنین چیزی شدنی نیست. یادگیری موسیقی و به طور خاص پیانو نیاز به صرف وقت زیاد و تمرین‌های پی‌درپی دارد. در مرحله‌ی اول باید نت‌خوانی را یاد بگیرید و در مراحل بعدی آرام‌آرام با سایر تکنیک‌های پیانو نوازی را نیز یاد بگیرید. فراموش نکنید که داشتن صبر و شکیبایی در پیشرفت شما نقش مهمی ایفا می‌کند.
بی‌توجهی به تکنیک های پایه
بسیاری از هنرجویان مبتدی ترجیح می‌دهند سریع‌تر وارد اجرای قطعات شوند و تکنیک‌هایی مثل وضعیت صحیح دست، طرز نشستن و نحوه فشردن کلاویه‌ها را جدی نمی‌گیرند. تکنیک‌های پایه، ستون فقرات نوازندگی پیانو هستند. رعایت حالت درست نشستن، فاصله مناسب از پیانو، انحنای طبیعی انگشتان و شُل بودن مچ از مواردی است که باید از ابتدا به‌درستی آموزش دیده شود. به همین دلیل در ابتدای یادگیری، به خوبی این تکنیک‌ها را تمرین کنید و پس از آن نیز هر جلسه را چند دقیقه‌ای به تمرین تکنیک‌های پایه اختصاص دهید.
تمرین زیاد با دست راست و بی‌توجهی به دست چپ
چون بیشتر ملودی‌ها با دست راست نواخته می‌شوند، اصولا دست راست پرکارتر است و بیشتر استفاده می‌شود. ولی به‌کارگیری دست چپ در پیانو نیز بسیار مهم است، چون این دست در اجرای تکنیک‌های پیچیده‌تر، نقش زیادی ایفا می‌کند. درحالی‌که یکی از اشتباهات هنرجویان پیانو، عدم توجه به دست چپ و استفاده از آن است. برای ایجاد هماهنگی بین دو دست، تمرین دست چپ به‌تنهایی اهمیت زیادی دارد. توصیه می‌کنیم که ابتدا با هر دست به‌صورت جداگانه تمرین کنید و سپس اجرای همزمان انجام دهید. این کار باعث تقویت استقلال دو دست و درک بهتر از ساختار موسیقایی قطعه می‌شود.
نخواندن نت و اتکا به حافظه
شما به عنوان هنرجو تازه‌کار باید نت‌خوانی را به خوبی یاد بگیرید. یادگرفتن نت‌ها به شما در بهتر نواختن کمک زیادی می‌کند. بسیاری از هنرجویان به این موضوع اهمیت نمی‌دهند و شروع به حفظ کردن نت‌ها می‌کنند. این کار در ابتدا که نت‌ها ساده هستند، شما را زود به نتیجه می‌رساند ولی با پیچیده‌تر شدن نت‌ها، حفظ کردن آن‌ها غیرممکن است. بهتر است شما دچار این اشتباه رایج هنرجویان مبتدی پیانو نشوید و نت‌خوانی خود را قوی کنید.
برای یادگیری صحیح نت‌خوانی می‌توانید از فلش‌کارت، نرم‌افزارهای آموزشی یا کتاب‌های نت‌خوانی ساده، کمک بگیرید. همچنین هنگام تمرین به نت نگاه کنید، نه فقط به دست‌ها.
تمرین بی‌هدف
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، بخش اعظم یادگیری شما بستگی به میزان و نحوه‌ی تمرین کردن دارد. برخی هنرجویان فقط برای تمرین کردن، تمرین می‌کنند؛ بدون آن‌که بدانند هدفشان چیست یا می‌خواهند چه چیزی را بهبود دهند. در حالی‌که هر تمرینی باید با هدف مشخص انجام شود: مثلاً بهبود سرعت اجرای یک پاساژ، تمرین تغییر آکوردها با دقت بیشتر یا بهبود دینامیک قطعه. نوشتن اهداف تمرینی در دفترچه‌ی مخصوص، می‌تواند به متمرکز ماندن شما کمک کند.
ترس از اشتباه کردن
از مهم‌ترین و رایج‌ترین اشتباهات هنرجویان مبتدی پیانو، ترش از اشتباه کردن است. حواس‌تان باشد که شما در ابتدای مسیر یادگیری پیانو هستید و طبیعی است که اشتباه کنید و درست ننوازید یا برخی موارد را فراموش کنید. پس بهتر است که به خودتان سخت نگیرید و بعد از این‌که اشتباه کردید، ناامید نشوید. کار درست این است که دست از سرزنش کردن خود بردارید و از اشتباه خود درس بگیرید. مهم نیست که چند بار اشتباه می‌کنید، بلکه مهم این است که از آن‌ها درس بگیرید. ضبط تمرینات و بازبینی آن‌ها می‌تواند باعث افزایش خودآگاهی و کاهش اضطراب در هنگام اجرا شود.
نتیجه‌گیری
مسیر یادگیری پیانو مانند هر مسیر هنری دیگری، پر از چالش و تجربه است. اشتباه‌کردن بخشی از این مسیر است. اما با آگاهی، برنامه‌ریزی و داشتن راهنمای مناسب، می‌توان از بسیاری از اشتباهات رایج جلوگیری کرد و از فرایند یادگیری نهایت لذت را برد. مهم‌تر از همه، حفظ انگیزه و پیوستگی در تمرین است که موفقیت شما را تضمین می‌کند.
با این همه باید با اشتباهات رایج هنرجویان پیانو آشنا شوید تا با این آگاهی از این خطاهای متداول دوری کنید. همچنین اگر شما هم اشتباهی را انجام می‌دهید، نسبت به آن آشنا شوید و اقدام به رفع آن کنید. در نهایت نقش آموزش اصولی را نباید نادیده گرفت. بخش زیادی از خطاهای هنرجویان پیانو به دلیل عدم برخورداری از آموزش خوب و اصولی است. یک استاد خوب از همان قدم، نواقص نوازندگی شما را تشخیص می‌دهد و آن‌ها را گوشزد می‌کند و مانع از تبدیل شدن آن‌ها به عادت می‌شود.
در این راستا ما در آکادمی آنلاین وب نوازان به اساتید باتجربه، باسواد و باحوصله‌ای دسترسی داریم که نواختن پیانو را به درستی به شما می‌آموزند. هدف ما این است که دوره‌ی آموزشی دلچسبی برای شما بسازیم تا جایی که به سرعت رشد کنید. در این راستا، با در پیش گرفتن شیوه آموزش آنلاین موسیقی، کلاس موسیقی باکیفیت را به خانه‌تان می‌آوریم تا بدون استرس و صرف هزینه‌های جانبی، نواختن پیانو را یاد بگیرید.
اگر برای شروع آموزش نیاز به راهنمایی تخصصی و رایگان دارید، با کمال میل مشتاق پاسخ‌دهی و رفع ابهامات شما هستیم.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
