پوزیسیون های سه تار چند مدل بودند؟ دستان سه تار به چه معنی بود؟ این سئوالات را در ذهنتان زمانی مرور می کنید که تازه از سر کار به منزل برگشتید و در حالی که زمانی را برای آرامش ذهن خود در نظر گرفته اید، سه تار تان روی مبل، انتظارتان را می کشد. شما با وجود مشغله های کار روزانه و برای فرار از این روزمرگی، یادگیری این ساز را شروع کردید و در جلسات ابتدایی کلاس سه تار هستید. به یاد داشته باشید که شروع یادگیری هر مهارتی ، پایه های اصلی آن محسوب می شود و ادامه به آن بستگی دارد.
حال که دست به ساز شدید، به یاد می آورید که استاد دیروز درباره ی دستان اول و دوم برایتان توضیح داده بود و الان زمان تمرین این آموزشها است. شما بیش از هر کس دیگری می دانید که شناخت کامل دستان سه تار و تسلط بر جایگاه پوزیسیون ها روی دسته ی ساز و انگشت گذاری صحیح چقدر در نوازندگی سه تار و پیشرفت شما موثر است.
در حالی که کتاب و یا جزوه استاد را باز می کنید با علائمی روبرو می شوند که مشخص کننده این پوزیسیون های سه تار است. کم کم به یاد می آورد که انگشت اول معرف شماره دستان بود و هر کدام از 4 سیم سه تار پوزیسیون های خود را داشتند. البته زمانی که هیچ کدام از پرده ها با انگشت گرفته نشده همان دستان باز هست.
بطور کلی و طبق کتاب دستور سه تار استاد حسین علیزاده ، سه تار به ده دستان یا پوزیسیون تقسیم شده و هر دستان شامل سه نت اسا که بصورت پیوسته و گسسته، در محدوده ی تعیین شده به کار رفته است. حتما به این نکته دقت دارید که شفافیت صدا تنها با گذاشتن دقیق انگشت ها در پشت پرده ها ایجاد می شود، البته اگر سه تار شما کوک باشد. هر چقدر انگشت گذاری شما از ابتدا بدرستی شکل گیرد همانقدر برای حرکت روی پوزیسیون های دیگر راحت تر خواهد بود. حال به مرور کلی مفهوم دستان و مدل های آن می پردازیم:
دستان یا پوزیسیون به چه معناست؟
پوزیسیون های سه تار (position) دراصطلاح موسیقی به معنای موقعیت دست چپ نسبت به دسته ی سه تار می باشد. دستان یا پوزیسیون های سه تار از سه نت تشکیل شده اند. در سه تار بر خلاف سازهای دیگر همیشه انگشت اول بیانگر نام آن پوزیسیون یا دستان است، اما در سازهای دیگر پوزیسیون ها را با عدد نشان می دهند مثلا پوزیسیون اول یا پوزیسیون دوم.
پوزیسیون های سه تار شامل این ده مدل هستند
دستان اول یا پوزیسیون (ر)
وقتی انگشت اول بر روی نت (ر)، انگشت دوم بر روی نت (می) و انگشت سوم بر روی نت (فا) باشد، به این وضعیت پوزیسیون یا دستان (ر) می گویند. تمام تمرین هایی که روی سیم اول نواخته می شود روی پوزیسیون ر قراردارد. پس انگشت اول نشانگر دستان ر می باشد.
دستان دوم یا پوزیسیون (می)
دستان می شامل نت های می، فا، سل می باشد. پس نحوه قرارگیری انگشتان به این صورت است که انگشت اول روی پرده یا نت می ، انگشت دوم روی نت فا و انگشت سوم روی نت سل قرار می گیرد.
دستان سوم یا پوزیسیون (فا)
پوزیسیون فا شامل نت های فا ، سل ، لا می باشد. در این دستان انگشت اول روی نت فا، انگشت دوم روی نت می و انگشت سوم روی نت لا قرار می گیرد.
دستان چهارم یا پوزیسیون (سل)
پوزیسیون سل شامل نت های سل ، لا، سی می باشد. پس انگشتان به این صورت قرار می گیرند، انگشت اول روی پرده سل، انگشت دوم روی پرده لا و انگشت سوم روی پرده سی قرار می گیرد. در این پوزیسیون نت سی بمل گرفته می شود.
دستان پنجم یا پوزیسیون (لا)
دستان لا شامل نت های لا، سی، دو می باشد. در این پوزیسیون انگشت اول روی نت لا ، انگشت دوم روی نت سی و انگشت سوم روی نت دو قرار می گیرد.
دستان ششم یا پوزیسیون (سی)
پوزیسیون سی شامل نت های سی، دو، ر می باشد. دستان سی، شروع پایین دسته می باشد. در این پوزیسیون انگشت اول روی نت سی ، انگشت دوم روی نت دو و انگشت سوم روی نت ر قرار می گیرد.
دستان هفتم یا پوزیسیون (دو)
دستان دو شامل نت های دو، ر، می می باشد. در دستان دو باید کمی بیشتر در پایین دسته تمرین کنید چرا که نت ها به پایین دسته نزدیک تر هستند و هنرجویان در نواختن قطعات سرعتی در پایین دسته به مشکل برمی خورند. در این پوزیسیون انگشت اول روی پرده دو ،انگشت دوم روی پرده ر و انگشت سوم روی پرده فا قرار می گیرد.
دستان هشتم یا پوزیسیون (ر)
دستان ر شامل نت های ر، می، فا می باشد. دراین پوزیسیون انگشت اول روی نت ر، انگشت دوم روی نت می و انگشت سوم روی نت فا قرار می گیرد.
دستان نهم یا پوزیسیون (می)
پوزیسیون می شامل نت های می، فا، سل می باشد. دراین پوزیسیون انگشت اول روی نت می، انگشت دوم روی نت فا و انگشت سوم روی نت لا قرار می گیرد.
دستان دهم یا پوزیسیون (فا)
دستان فا شامل نت های فا، سل، لا می باشد. در این پوزیسیون انگشت اول روی نت فا، انگشت دوم روی نت سل و انگشت سوم روی نت لا قرار می گیرد. دراین دستان نت لا بمل گرفته می شود.
همانطور که دیدیم یادگیری درست دستان سه تار ، انگشت گذاری صحیح، دقت در هنگام حرکت بین پوزیسیون های سه تار بسیار اهمیت دارد و باید با دقت و اصولی فرا گرفته شود. حرکت حتما با انگشت اول صورت بگیرد و به انگشتان به درستی پشت پرده ساز قرار بگیرند. اساتید وب نوازان علاوه بر آموزش اصولی این نکات روی اجرای درست آن توسط شما نظارت خواهند داشت و بدون هیچ دغدغه ای می توانید بعد از فراغت از کار در منزل خود کلاس خصوصی خود را داشته باشید و متناسب با سرعت پیشرفت خود، آموزشهای بیشتر را دریافت کنید. مشاوران ما هر زمان پاسخگوی شما خواهند بود.
