تغییر پوزیسیون در ویولن یکی از مهم ترین تکنیک های نوازندگی ویولن است که همه ی ویولنیست ها با آن به خوبی آشنا هستند. اما این حرکت ممکن است برای برخی نوازندگان چالش برانگیز و کمی سخت باشد به همین علت قرار است در این مقاله یاد بگیریم که چگونه پوزیسیون ویولن را بهتر و روان تر تغییر دهیم.
قبل از آن بیایید کمی با مفهوم پوزیسیون آشنا شویم. پوزیسیون در ویولن به موقعیت قرارگیری انگشت اول بستگی دارد. یعنی زمانی که انگشت اول روی نت اول هر کدام از سیم های ویولن باشد، ما در پوزیسیون اول هستیم و زمانی که دست خود را حرکت دهیم و انگشت اول را روی نت دوم سیم بگذاریم، پوزیسیون تغییر می‌کند و وارد پوزیسیون دوم می‌شویم. جلو رفتن در پوزیسین ها به همین ترتیب ادامه دارد.
به طور کلی ویولن 15 پوزیسیون دارد که پوزیسیون های یک تا هفت پوزیسیون های پایین و پوزیسیون های هشت تا یازده پوزیسیون های بالا هستند.
تغییر پوزیسیون در ویولن به چه منظور انجام می‌شود؟
شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده باشد که چرا و در چه زمانی باید تغییر پوزیسیون دهیم. در ادامه توضیح می‌دهیم که در کدام شرایط احتیاج داریم تا از پوزیسیون های بالاتر ویولن استفاده کنیم.
راحت تر شدن اجرای قطعه
مثلا فرض کنید که شما می خواهید نت «فا» را با انگشت اول روی سیم «می» اجرا کنید و بعد از آن باید نت «سل» را با انگشت سوم روی سیم «ر» بنوازید. شاید انگشت گذاری و همین طور تعویض سیم در این حالت برایتان سخت باشد.
در چنین شرایطی اگر به پوزیسیون سوم بروید، کار برایتان ساده تر می شود. در این صورت می توانید نت «فا» را با انگشت سوم روی سیم «لا» بگیرید و بعد نت «سل» را با انگشت اول روی سیم «ر» اجرا کنید.
اجرای نت زیرتر
همان طور که می‌دانید، در پوزیسیون اول زیرترین نتی که وجود دارد نت «سی» است که با انگشت چهارم گرفته می‌شود. هرچند می‌توان با کشیدن بیشتر انگشت چهارم نت بالاتر یعنی نت «دو» را هم اجرا کنید اما با این وجود انگشت چهارم از یک حد مشخص بیشتر کشیده نمی‌شود و به همین دلیل برای اجرای نت زیرتر ما درنهایت به تغییر پوزیسیون در ویولن احتیاج داریم.
ویبراسیون راحت تر سیم
به احتمال بسیار زیاد ، شما هم مثل اکثر نوازندگان ویولن انگشت چهارم ضعیفی دارید و در هنگام ویبراسیون نمی‌توانید به خوبی انگشت خود را تکان دهید. تغییر پوزیسین راحت ترین راه حل این مشکل است. تنها کافیست یک یا دو پوزیسیون به سمت بالا حرکت کنید و با انگشت قوی تر خود ویبره را روی نت مورد نظر انجام دهید.
گرفتن صدای خاص از یک سیم مشخص
اگر حتی کمی هم با ساز ویولن ور رفته باشید، متوجه این مسئله شده اید که هر سیم ویولن ویژگی و شخصیت مربوط به خودش را دارد. پوزیسیون های مختلف روی یک سیم مشخص هم دقیقا همین طور هستند، یعنی هر پوزیسیون کاراکتر و صدای مخصوص به خودش را دارد.
گاهی شما نیاز دارید که یک ملودی تکراری را با حال و هوای جدیدی بنوازید، در این صورت تنها کافیست همان ملودی را بدون هیچ تغیری روی پوزیسیون دیگری پیاده کنید. فقط یک بار این روش را امتحان کنید، آن موقع خودتان متوجه حس و حال جدیدی که آهنگتان گرفته است می‌شوید.
چگونه تغییر پوزیسیون در ویولن را بهتر انجام دهیم؟
پس تا الان متوجه شدیم که تغییر پوزیسیون یکی از مهم ترین مهارت هایی است که به عنوان ویولنیست باید آن را یاد بگیریم. اما یادگیری تغییر پوزیسیون در ویولن در ابتدا ممکن است کمی دشوار باشه برای همین ما اینجا یک سری راهکار ساده به شما آموزش می‌دیم تا به وسیله آن ها تغییر پوزیسیون را راحت تر و سریعتر انجام دهید.
طرز نگه داشتن ساز خود را چک کنید
برای اینکه سریع تر و راحت تر پوزیسیون دست چپ خود را تغییر دهید، در وهله ی اول باید از نحوه صحیح نگه داشتن ساز خود مطمئن شوید. مثلا باید این نکته را قبل از شروع ساز زدن چک کنید که دست چپتان کاملا آزاد باشد و ساز فقط توسط سر و شانه نگه داشته شده باشد.
اگر وزن ویولن روی دست چپ باشد، دست نمی‌تواند آزادانه حرکت کند و تغییر پوزیسیون به کندی صورت می‌گیرد.
حرکت دادن کل دست
برای تغییر پوزیسیون در ویولن باید کل دست با یکدیگر به جلو حرکت کند، حتما به این نکته توجه کنید که در زمان تغییر پوزیسیون دست چپ انگشت شستتان در قسمت ابتدایی جا می‌ماند یا کاملا جلو نمی‌آید. سعی کنید برای این مشکل راه حلی پیدا کنید لازم به ذکر است که معمولا وقتی وزن ویولن روی دست چپ است، این اتفاق رخ می دهد. برای حل آن کافی است که اول مطمئن شوید که ویولن را درست نگه داشته اید و بعد سعی کنید که حرکت دادن دستتان به سمت جلو و عقب را تمرین کنید و هر دفعه مطمئن شوید که کل دستتان با هم جلو و عقب می رود و انگشت شست با انگشت های دیگرتان همراه است.
صدای نت ها را چک کند
برای اینکه نت هایی که در پوزیسیون های بالاتر اجرا می کنید فالش نباشند، باید حتما تمرینات گام نوازی در پوزیسیون های مختلف را انجام دهید. شما باید در زمان اجرای نت ها در پوزیسیون های بالاتر، صدای هر نت را با نت هایی که قبلا می شناختید، مقایسه کنید و سعی کنید که فالشی هایتان را در نوازندگی ویولن به حداقل برسانید.
