گام در موسیقی چیست؟
برای هر هنرجویی که تلاش در شناخت و اجرای قطعات مختلف بر روی آلات موسیقی دارد و یا می خواهد آهنگسازی کند، کسب دانش کافی درباره گام در موسیقی بسیار ضروری می باشد. دانستن تئوری پایه ای گام هنرجو را در فهم مفاهیمی دیگر مانند آکورد نیز راهنمایی می کند. اصطلاح گام در موسیقی به معنی توالی پله پله ی نت ها، از یک نت مفروض تا اکتاو بعد آن نت است.
فاصله یک اکتاو معمولا فاصله هفت نت است اما در آسیای شرقی گام پنج نتی هم وجود دارد و همچنین گام های 6 نتی و 12 نتی نیز توسط برخی آهنگسازان ساخته شده است. گام توالی چند نت است که به ترتیب ارتفاع مرتب شده‌اند و گستره صوتی‌شان جمعاً دوازده نیم‌پرده متساوی یا یک اکتاو است. گام ممکن است بالارونده یا پایین‌رونده باشد، یعنی ارتفاع نت‌ها در آن به ترتیب صعودی یا نزولی مرتب شده‌باشد.
در موسیقی کلاسیک گام‌ها با استفاده از نیم پرده های متساوی (بر اساس اعتدال مساوی) تعریف می‌شوند و فواصل کوچکتر از نیم‌پرده (یا ریزپرده) در گام های موسیقی کلاسیک وجود ندارند. در موسیقی برخی مناطق دنیا، از جمله موسیقی سنتی ایرانی، ترکی و عربی فواصل کوچکتری نظیر ربع پرده نیز به کار می‌روند.
گام در موسیقی چگونه نامگذاری می گردد؟
هر گام بر اساس اولین نت آن نامگذاری می‌شود. بعنوان مثال، گام «لا» از نت لا شروع شده و پس از پیمودن فاصله‌هایی (پرده‌هایی) به اکتاو یا فاصلۀ هشتم (نت «لا»ی بعدی) می‌رسد. قسمت بعدی نام یک گام معرفی‌کنندهٔ سیری است که برای طی این فواصل تا فاصلهٔ هشتم به کار گرفته می‌شود. مثلاً گام دو ماژور یا «دو بزرگ» از پایهٔ نت دو شروع می‌شود و فواصلش منطبق بر تعریف گام ماژور است.
در هر گام موسیقی، نت هایی معرفی می شوند که باهم ارتباط موسیقایی دارند. از اونجا که هر قطعه ی موسیقی در گام خاصی ساخته و اجرا می شود، شناخت گام ها می تواند در اجرای قطعات به ما کمک کند و حتی در صورتی که وسط اجرای نت ها بخشی از نت ها فراموش شد با شناخت گام ها می توانیم اجرای خود را کامل کنیم.
گام های موسیقی چطور دسته بندی می شود؟
گام های موسیقی بر حسب اینکه تمرکزشان برروی چه هدفی باشد دسته بندی می شوند. بصورت کلی گام ها به چهار دسته زیر تقسیم می شوند:
- گام ماژور(Major)
- گام مینور(minor)
- گام پِنتاتونیک (Pentatonic)
- modal
یادگیری گام های ماژور مهم و حیاتی است. زیرا از گام ماژور بطور گسترده ای استفاده می شود و جز مفاهیم بنیادی برای فهم کلید در موسیقی است.
گام های مینور به سه دسته تقسیم می شوند:
- نچرال (natural)
- هارمونیک (harmonic)
- ملودیک (melodic)
این سه نوع مختلف گام های مینور در تعدادی از نت ها با هم تفاوت دارند که به شما امکان آزادی عمل مختلفی رو می دهند.گامهای پِنتاتونیک هم به صورت گسترده در موسیقی پاپ، راک و بلوز مورد استفاده قرار می گیرند که در دو نوع ماژور و مینور هستند.
در نهایت گام های modal هستند که 7 نوع مختلف اند. در مقالات آتی به توضیح موارد بالا خواهیم پرداخت. یادگیری مفاهیم و تئوری موسیقی برای هر هنرجویی ضروری می باشد که امروزه با گسترش بستر های آموزشی آنلاین می توانید به فراگیری آنها بپردازید.
سپاس از این مطلب
ممنون از شما