کلیفون (Colophane) یا رزین (Rosin) یکی از مهم ترین ابزار هاییست که هر نوازنده ویولونی باید نحوه استفاده از آن را یاد بگیرد. اگر شما هم اهل موسیقی و هنر هستید، حتما با صدای سوزناک و زیبای ساز ویولن آشنایی دارید. حتما می‌دانید که ویولن بعد از پیانو و گیتار، سومین ساز محبوب جهان است. نواختن این ساز اصول و قواعد خاص خود را دارد و نحوه دست گرفتن و آرشه کشی ازمهارت های اولیه و ضروری در یادگیری ویولن محسوب می‌شود.
برای نواختن ویولن دو ابزار ضروری لازم است. آرشه و کلیفون. آرشه ویولن چوبی است که به دو سر آن موی دم اسب متصل شده است و برای نوازندگی سازهای زهی به کار می‌رود. رزین یا کلیفون ماده ای چسبناک است که برای افزایش اصطکاک بین تارهای آرشه و سیم های ویولن به کار می‌رود. یعنی با کلیفون زدن روی آرشه ارتباط و برخورد تارهای روی آرشه با سیم های ویولن به طرز بهتری صورت می‌گیرد. کلیفون به آرشه کمک می‌کند تا سیم های ویولن را گیر بندازد.
برای کلیفون زدن روی آرشه ویولن باید به آرامی و حوصله این کار را انجام داد. مدت زمان این کار می‌تواند با توجه آب و هوای محیط متفاوت باشد.
جنس کلیفون از چیست؟ و چرا باید از آن استفاده کنیم؟
کلیفون یا رزین، از پس مانده ی تقطیر تربانتین تصفیه نشده ی شیره درختان حاصل می‌شود. علت اصلی استفاده از این ماده این است که ، برخلاف تصور عموم تارهای آرشه ی ویولن در سطح میکروسکوپی یا مولکولی هیچ قلاب یا سطح گیر اندازنده ای ندارد. این بدین معناست که اگر شما آرشه را زیر میکروسکوپ ببرید سطح تارهای آن کاملا صاف است و به همین دلیل نمی‌تواند اصطکاک مورد نیاز برای گیر انداختن سیم را به وجود بیاورد.
زمانی که ما روی آرشه کلیفون می‌زنیم، آرشه اصطکاک لازم برای تولید صدا از سیم های ویولن را پیدا می‌کند.
انواع کلیفون کدام اند؟
انواع زیادی از کلیفون وجود دارد که از رنگ ها و کیفیت های مختلفی برخوردار اند. برخی روشن و برخی تیره هستند و هرکدام از آن ها در هنگام نوازندگی عملکرد متفاوتی از خود نشان می‌دهند. به همین دلیل نوازندگان حرفه ای همیشه انواع مختلفی از رزین را با خود حمل می‌کنند تا متناسب با شرایط نوازندگی و آب و هوای محیط بهترین نوع آن را انتخاب کنند.
رزین های تیره، نرم تر هستند و در دمای پایین و هوای سرد بهتر عمل می‌کنند. رزین های روشن دقیقا بر عکس رزین های تیره سفت و کاملا جامد اند و از همین رو در هوای گرم کمی ذوب می‌شوند و مورد استفاه قرار می‌گیرند.
چسبندگی رزین های تیره بیشتر از نوع روشن است زیرا این نوع از کلیفون نرم تر و روان تر است.
چگونه به آرشه ویولن کلیفون بزنیم؟
رزین مناسب ساز خود را انتخاب کنید
هر سازی رزین مخصوص خودش را دارد، برای مثال رزین ویولن با رزین ویولنسل و کمانچه متفاوت است. اگر از رزینی که مناسب سازتان نباشد استفاده کنید به مرور زمان می‌تواند باعث خرابی و آسیب به آرشه شود.
آرشه خود را آماده کنید
به آرامی پیچ آرشه را بچرخانید و تارهای آن را کمی کشیده تر کنید. البته در انجام این کار افراط نکنید، زیرا آرشه ویولن باید هواره قوس طبیعی خود را حفظ کند.
رزین را خراش دهید
در مرحله بعدی باید رزین خود را آماده کنید. برای آماده کردن رزین لارم است تا روی آن را با استفاده از یک جسم محکم تر کمی خراش دهید. خراش دادن سطح رزین را به آرامی و با ملایمت انجام دهید تا روی آن خراب نشود.
کلیفون را روی آرشه بکشید
برای کلیفون زدن آرشه باید آن را طوری نگه دارید که موهای اسب یا همان تارهای آرشه بالای رزین باشد و پاشنه آرشه مجاور رزین قرار بگیرد.
در ادامه رزین را به سمت بالا و پایین آرشه حرکت دهید. این کار را تا جایی ادامه دهید که احساس کنید تارهای آرشه چسبناک شده است. حرکت رزین روی آرشه باید با آرامی و حوصله فراوان صورت بگیرد زیرا اگر با سرعت و فشار این کار را انجام دهید ممکن است به شکسته شدن آرشه منجر شود.
گرمای حرکت رزین روی آرشه خود به نرم شدن سطح رزین و و انتقال بهتر آن به موهای آرشه کمک می‌کند.
آرشه را تست کنید
پس از اتمام کار، آرشه را بالا آورده و روی یکی از سیم های ویولن بکشید. هنگامی که آرشه را روی سیم ویولن می‌کشید فشاری که از آرشه به سیم منتقل می‌شود باید یکسان باشد تا همواره صدای ثابتی تولید کند.
اگر صدایی که تولید شده بود برای شما خوشایند نبود باید دوباره تلاش کنید و مقدار بیشتری رزین روی سطح آرشه خود بمالید اما این بار این کار را سریع تر از دفعه قبل انجام دهید.
در انتها خرده های رزین را از روی سطح ویولن و انگشتان خود پاک کنید و از نوازندگی خود لذت ببرید.
