چهارمضراب تنها خاص ساز تار و سه تار است؟
چهارمضراب تکنیک و اصطلاحی مشهور در موسیقی سنتی ایرانی است. این تکنیک در قطعه‌ها یا گوشه‌های ردیف و دستگاهی ایرانی نواخته می شود و ضرب مشخص و بارزی دارد. گاها برخی از هنرجویان به غلط فکر می کنند که این تکنیک تنها مختض سازهای زخمه ای مانند تار است در صورتی که این تکنیک برروی تمام سارهای ایرانی و دستگاهی اجرا می گردد. شاید به دلیل باشد که طبق نظر استاد خالقی مبدع این فرم موسیقی درویش‌خان (نوازنده تار) است. نوازندگان از این تکنیک در تمامی سازها و تمامی دستگاه‌ها و آوازها استفاده می کنند. البته برخی براین عقیده هستند که چهارمضراب به این دلیل چنین نام گرفته که در آن بر هر چهار سیم تار نواخته می‌شود.
چهارمضراب نواخته شده در سازهای ایرانی
این تکنیک مدلی از اجرا و نوازندگی ساز (بدون آواز) موسیقی ایرانی است که براساس نحوه حرکت و ضربه نواخته می شود و با سرعت بالا اجرا می شود. اکثرا چهارمضراب را با تار می شناسند در صورتی که در تمام سازهای ایرانی مانند سنتور و ویولن قابل اجراست. چهارمضراب به شکل قطعه ای ریتمیک اجرا می شود برای ساخت و ایجاد ملودی بر روی یک موتیف طراحی می گردد.
این تکنیک هم بصورت بداهه و یا بصورت نگارش شده از قبل آهنگسازی شده، اجرا می گردد. به گفتهٔ داریوش صفوت، مطلوب‌ترین شکل اجرای چهارمضراب آن است که در آن یک ساز زخمه‌ای توسط یک ساز کوبه‌ای همراهی شود، مثل همراهی سنتور با تنبک. ساز تنبک در این بین می‌تواند نقش نگه داشتن پایه آهنگ را برعهده دارد.
توصیه اساتید برای یادگیری این تکنیک شروع تمرین با سزعت (تمپو) پایین است. به مرور با بیشتر شدن مهارت و تسلط اجرا، هنرجو می تواند به سرعت ایده آل آن ملودی را اجرا نماید.
به گفته روح‌الله خالقی (نوازنده، آهنگساز) نویسنده کتاب «سرگذشت موسیقی ایران» چهارمضراب اول با سازهای تار و سنتور قابل اجرا و مرسوم بود و سازهای آرشه‌ای مانند کمانچه و ویولن در این زمینه کاربردی نداشتند. خالقی نسبت به کاربرد چهارمضراب در سازهای بادی نیز نظر مساعدی نداشته است.
