هنگ درام یا هنگدرام که امروزه بدلیل داشتن صدایی آسمانی و طراحی منحصر به فردش، محبوبیت و مقبولیت فراوانی در هنرجویان موسیقی پیدا کرده است. هنگدرام نوعی ساز کوبه ای است در طبقه بندی خود صدا ها بشمار می رود. هنگدرام آلت موسیقی است که در دسته Idiophoic ها یا همان خودصداها تقسیم‌بندی می‌شود یا بطور واضح تر ساز هنگ درام ساز کوبه‌ای و ملودیک می‌باشد.
دلایل محبوبیت هنگ درام
این ساز با داشتن ویژگیهای زیر جز محبوبیت ترین سازهای جهانی است.
- صدای آرامش‌بخش : صدای گرم و ملایم هنگ درام، حس آرامش و سکون را در شنونده ایجاد می‌کند.
- طراحی زیبا : ظاهر منحصر به فرد و رنگ‌های متنوع هنگ درام، آن را به یک اثر هنری تبدیل کرده است.
- قابلیت حمل آسان : هنگ درام‌ها در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند و برخی از آن‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که به راحتی قابل حمل باشند.
- یادگیری آسان : این ساز به راحتی قابل فراگیری می باشد، بخصوص در دورانی که آموزش موسیقی آنلاین بشدت در دنیا فراگیر است.
تاریخچه و معرفی اولیه ساز هنگ درام
هنگ درام در اوایل قرن بیست و یکم توسط دو هنرمند سوئیسی به نام‌های فلیکس روهنر و سابینا شِرر ساخته شد. آن‌ها با الهام از سازهای فولادی کارائیبی و آفریقایی، این ساز کوبه‌ای ملودیک را طراحی کردند. نام “هنگ” را خود سازندگان روی این ساز گذاشته‌اند و در مورد استفاده از نام “هنگدرام” در زبان انگلیسی ابراز ناخرسندی کرده‌اند، اما امروزه بیشتر مردم این ساز را با همین نام تجاری می‌شناسند. اسم کمپانی این دو شخص PANART بود که همچنان تولیدات خاصی به غیر از هنگدرام در برنامه کاری خود دارد. البته لازم به ذکراست که این نام نه چندان با مسمی مورد انتقاد و تعجب خیلی از تولیدکنندگان و سازندگان هنگ درام قرار گرفت.
الگو و الهام اصلی برای ساخت ساز هنگ درام
گفته می‌شود قبل از ابداع ساز هنگ درام ، سازهای دیگری به نام SteelPan با بدنه کاملاً فلزی و ساختار ابتدایی حدود ۱۷۰۰ میلادی در آفریقا و آمریکار جنوبی و بعد از آن از گالن‌های فلزی (گالن‌هایی با ظرفیت ۵۵ گالن) خالی ساخته شده که در جشن‌ها ومراسم طرفداران پر و پا قرصی داشته است و به نوازتدگان آن ” پن ایست ” (Panists) گفته می‌شود.
ساختار واجزای اصلی ساز هنگ درام
هنگ درام از دو نیم کره کاملاً جداگانه فلزی تشکیل شده است که به هم جوش خورده‌اند. قوس بالایی (Ding Side) که نت‌ها بر روی آن چیده شده‌اند، به شکل یک کاسه است و قسمت پایینی (Gu Side) به عنوان پایه ساز عمل می‌کند. هر نت هنگ درام با ضربه زدن به آن تولید می‌شود و صدای خاصی دارد. تعداد نت‌ها در هنگ درام‌های مختلف متفاوت است و می‌تواند از ۷ تا ۱۲ نت باشد.
انواع هنگ درام
امروزه انواع مختلفی از هنگ درام در بازار موجود است که از نظر اندازه، تعداد نت، جنس فلز و طراحی با هم متفاوت هستند. برخی از محبوب ترین انواع هنگدرام عبارتند از:
- هنگ درام استاندارد: این نوع هنگ درام رایج ترین نوع است و دارای طراحی کلاسیک و تعداد نت‌های استاندارد است.
- هپی درام : هپی درام یک نوع هنگ درام کوچک تر و سبک تر است که برای حمل و نقل آسان طراحی شده است.
- سلو هنگ : سلو هنگ یک نوع هنگ درام بزرگ تر است که دارای تعداد نت‌های بیشتری است و برای اجرای موسیقی پیچیده تر مناسب است.
نت اصلی ساز هنگ درام یا دینگ (Ding)
نت اصلی ساز هنگ درام یا «دینگ»، پایین‌ترین نت از نظر اکتاو صدایی یا به عبارتی بم ترین صدا را تولید می‌کند، که معمولاً ارتباطی با ساختار گام یا همان Scale (ساختار نت‌ها) ندارد. دیده شده است که با مجموعه نت‌های ثابت برای دو ساز مختلف، دینگ با نت متفاوتی ساخته می‌شود. در روش نوشتاری نت‌ها، نت دینگ با یک علامت از باقی نت‌ها جدا می‌شود. به عنوان مثال
D / A C D E F G A
این مثال نشان می‌دهد که، نت اصلی یا همان دینگ شامل نت D یا در فارسی «ر» RE می‌باشد.
نت‌های ساز هنگ درام
هر نت بر روی ساز هنگ درام دارای یک فضای مشخصی است که به آن Tone Field هم گفته می‌شود. معمولاً به فرم دایره یا بیضی است. تحقیقات جدید در زمینهٔ فرم نت‌ها این را نشان می‌دهد که فرم بیضی برای Tone Field نت‌های هنگ درام، نتیجه بهتری در زمینه انتشار، حجم و پایداری صدا ی هنگدرام ایجاد می‌کند. همچنین امکان بیشتری در ایجاد افکت‌های صوتی را فراهم می‌کند؛ که در این موارد بیشتر توضیح خواهیم داد. بدست آوردن اندازه صحیح تن فیلدها برای ایجاد آن بر بروی بدنه ساز بسیار دقیق و حساس است و هر سانتی‌متر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
تنظیم کردن یا همان Tuning نت‌های ساز
مهمترین و پیچیده‌ترین مرحله بعد از ساخت ساز هنگ درام و فرم دهی‌های اولیه و کلی تنظیم کردن یا همان تیون کردن نت هاست. به طور کلی بیش از ۶۵ درصد از مجموعه تلاش در ساخت و تولید ساز هنگدرام به مرحله تیونینگ مربوط می‌شود و این درصد بالا حاکی از اهمیت این مرحله است.
تعداد نت‌ها در ساز هنگ درام
در ورژن‌های نرمال ساز هنگ درام و هپی درام، صفحه بالایی دارای یک نت دینگ و ۷ نت دیگر در روی بدنه قوس بالایی است؛ ولی امروزه سازندگان با تغییراتی در تعداد نت‌ها روی بدنه تعداد نت‌ها را به هم ۱۳ رسانده‌اند. البته لازم است ذکر شود بالا رفتن تعداد نت‌ها طبیعتاً برای نوازندگان هنگدرام امکان مثبتی است ولی به دلیل محدودیت فضای روی ساز نت‌های هنگ درام ، زیر تر و به اکتاوهای بالاتر هدایت خواهند شد.
اسکیل‌ها (Scales) در ساز هنگدرام، هنگ درام و هپی درام
هر ساز که دارای نت است از الگوی خاصی به نام گام یا همان Scale تبعیت می‌کند. گام الگوی فاصله نت هاست. ساز هنگدرام نیز از همین الگوها پیروی می‌کند. از آنجایی که شناخت گام‌ها و خواص هر گام مبحث گسترده و قابل بررسی بیشتر و تخصصی است، این را در نظر داشته باشید که گام هر ساز الگوی انتخاب و چیدمان هر نت را روی هنگدرام تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال، یکی از پر کاربردترین گام‌های موسیقی گام E Harmonic Minor یا Mi Harmonic Minor – می هارمونیک مینور است. به الگوی زیر:
W به معنی یک پرده کامل
H به معنی نیم پرده است
W H W W H (W+H) H
E F# G A B C D#
ولی در ساز هنگ درام به جای نت‌های بالا از نت‌های E/ A, B, C, D, E, F#, A ساخته می‌شود. این تغییر گاهی به دلیل محدودیت در ساخت و گاهی به دلیل افزایش بازده صوتی و دلنشینی بیشتر است.
هنگ درام یک ساز بسیار جذاب و متنوع است که می‌تواند دنیای موسیقی شما را متحول کند. اگر به دنبال یک ساز جدید برای یادگیری یا ایجاد موسیقی آرامش‌بخش هستید، هنگ درام می‌تواند انتخاب بسیار خوبی برای شما باشد. اگر شما هم علاقمند به یادگیری این ساز جدید با صدای لطیف هستند میتوانید به راحتی آموزش هنگ درام آنلاین را در منزل شروع کنید.
