سیم پیانو در واقع رشته هایی درون این ساز هستند که وظیفه ی تولید صدا را بر عهده دارند. سیم پیانو هنگام نواختن تحت کشش استانداردی قرار میگیرد و با حرکت چکش ها ارتعاش پیدا میکند و در نتیجه این ارتعاش با sound board برخورد کرده و ساز صدا تولید میکند.
جنس سیم پیانو چیست ؟
سیم پیانو میتواند از مواد مختلفی ساخته شده باشد که هر کدام از این مواد اولیه ویژگی های منحصر به فردی را به صدای ساز میافزایند. به طور کلی سیم های پیانو به سه قسمت باس(Bass)، میدل (Middle) و های نت (High note) تقسیم بندی میشوند که هر کدام از آن ها هم از لحاظ ظاهر و هم از جهت مواد تشکیل دهنده با هم متفاوت اند.
قسمت Bass یا پایین سیم ها از دولایه تشکیل شده است. یک لایه از جنس استیل یا فولاد و لایه دیگر از مس است که به دور لایه اول پیچیده شده است. ترکیب مس در سیم باعث میشود تا انتقال ارتعاشات در طول سیم با کیفیت و سرعت بهتری رخ بدهد.
در قسمت Middle و High note ، سیم ها از یک لایه تشکیل شده اند که این لایه از جنس استیل یا فولاد با کربن بالا است. طول و قطر سیم ها در هر کدام از این قسمت ها با یکدیگر متفاوت هستند. قسمت های پایین تر قطر بیشتری دارند و هرچه به سمت بالا میرود قطرشان کمتر میشود.
ویژگی های سیم پیانو
در سیم پیانو هر چه سیم قطر بیشتری داشته باشد، ارتعاشات بیشتری تولید میکند و در در نتیجه حجم صدای آن بیشتر است. به عبارت دیگر در قسمت هایی که قطر سیم بیشتر است صدای کلیدها بم تر و در نقاط نازک تر صدا زیرتر میشود. تولید صدا در ساز پیانو به سه عامل بستگی دارد:
- جنس سیم ها
- جنس نمد یا چکش
- صفحه صدا یا سوند بورد
این سه عامل میتوانند سنجش مناسبی برای کیفیت صدای پیانو باشند، اما تشخیص این مسئله تنها به کمک کارشناس فنی پیانو امکان پذیر است.
اتصال سیم به پیانو
سیم های پیانو در قسمت بالا و پایین خود توسط قطعات خاصی به ساز متصل میشوند. اتصال سیم ها به ساز به این صورت است:
در قسمت پایین سیم ها توسط پل امتداد پیدا می کند و به خرک متصل می شود. در قسمت بالا سیم ها توسط پل امتداد پیدا می کند و به گوشی ها متصل می شوند.
پس از اتصال سیم ها به ساز کارشناسان عملکرد صحیح پیانو را بررسی میکنند. تنها در صورتی که سیم ها کشش مناسبی داشته باشند عملکرد خوبی از خودشان نشان خواهند داد. ایجاد کشش استاندارد در سیم ها به وسیله ی چرخاندن گوشی ها در جهت عقربه های ساعت اتفاق میافتد.
مشکلات و خرابی سیم های پیانو
سیم پیانو غالبا به دو روش فرسوده میشود:
در ابتدا ممکن است خاصیت کشسانی خود را از دست دهد، و این مسئله زمانی اتفاق میافتد که پیانو مدت زیادی تحت کشش قرار نگرفته باشد. در حالت دوم هم سیم ها به مرور زمان و در اثر پوسیدگی و زنگ زدگی پاره میشوند. البته مدنظر داشته باشید که در هر دو صورت جنس سیم پیانو و آلیاژ به کار رفته در آن در مقاومت آن ها موثر اند.
در صورت بروز یکی از این مشکلات باید از یک متخصص فنی پیانو کمک بگیرید و سیم های خود را تعویض کنید اما در صورتی که سیم فقط زنگ زده باشد یا دچار جرم گرفتگی شده باشد می توان آن را شستشو داد. البته شست و شوی سیم پیانو باید به کمک مواد مناسب و ابزار مخصوص باشد.