نواختن گام کروماتیک روی پیانو چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال باید ابتدا با گام و نقش آن در موسیقی آشنا شویم. موسیقی غربی بر اساس ملودی و آکوردهایی ساخته شده است که ریشه در گام ها دارند.
گام ها انواع مختلفی دارند که معروف ترین آن ها گام ماژور و مینور هستند. به غیر از این دو گام های مهم و پرکاربرد دیگری هم وجود دارند که همه نوازندگان باید به عنوان اصول اولیه نوازندگی با آن ها آشنا شوند. یکی از این گام ها که تمام نت های موسیقی را شامل می‌شود گام کروماتیک نام دارد.
گام چیست؟
گام در واقع توالی نت هایی است که از بین 12 نت موجود در موسیقی هستند. نت ها در فواصلی از یکدیگر قرار می‌گیرند که به آن نیم پرده می‌گویند. دو فاصله ی نیم پرده ای با یکدیگر یک پرده را تشکیل می‌دهند. در اکثر گام ها فاصله ی بین نت ها ترکیبی از فواصل پرده و نیم پرده هستند.
در برخی فرهنگ ها مثل فرهنگ شرقی، فاصله ی بین نت ها می‌تواند کم تر از نیم پرده باشد. مثلا ما در موسیقی ایرانی با فواصل ربع پرده هم آشنایی داریم. اما در موسیقی غربی و کلاسیک کوچکترین فاصله بین دو نت نیم پرده است.
در تئوری موسیقی قانون خاصی مبنی بر این مسئله وجود ندارد که هر گام باید شامل چند نت باشد. اما با این وجود رایج ترین گام ها در موسیقی غربی از هفت نت تشکیل شده اند. به این گونه گام ها «هپتاتونیک» گفته می‌شود. گام های دیگری هم وجود دارند که می‌توانند تعداد نت کمتری داشته باشند. مثلا گام دیگری به نام گام «پنتاتونیک» وجود دارد که از پنج نت تشکیل می‌شود و در موسیقی پاپ بسیار رایج است.
گام کروماتیک چیست؟
گامیست که شامل تمام ۱۲ نت موجود در موسیقی غربی است. یک اکتاو گام کروماتیک از نت‌های زیر تشکیل می‌شود:
- C
- ♭C♯/D
- D
- ♭D♯/E
- E
- F
- ♭F♯/G
- G
- ♭G♯/A
- A
- ♭A♯/B
- B
گام کروماتیک به دو دسته تقسیم می‌شود: گام کروماتیک ملودیک و گام کروماتیک هارمونیک
- کروماتیک ملودیک: از یک نت به نت بعد (به فاصله یک پرده) ابتدا نیم پرده کروماتیک، سپس نیم پرده دیاتونیک می‌آید.
- کروماتیک هارمونیک: از یک نت به نت بعد (به فاصله یک پرده) ابتدا نیم پرده دیاتونیک ، سپس نیم پرده کروماتیک می‌آید.
در گام کروماتیک چه تعداد نت وجود دارد؟
در گام کروماتیک 12 نت وجود دارد که برای انتقال کامل صدای گام کروماتیک باید تعدادی از این نت ها را پشت هم اجرا کنید. برای مثال در بیشتر ژانرها از جمله موسیقی جاز و بلوز سه نت کروماتیک را پشت یکدیگر می‌نوازند.
با این حال اگر دوست دارید هیجان بیشتری به موسیقی تان اضافه کنید می‌توانید یک یا دو نت دیگر هم به این توالی اضافه کنید و به جای سه نت، چهار یا پنج نت بنوازید. این توالی در برخی از شاخه های موسیقی جاز و موسیقی کلاسیک قرن بیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آموزش نحوه نواختن گام کروماتیک روی پیانو
برای نواختن گام کروماتیک روی پیانو ، باید تمام کلاویه‌های سفید و سیاه را به ترتیب یکی پس از دیگری اجرا کنید. از اولین نت تا آخرین نت، شما به سادگی گام را در نیم پرده‌ها بالا می‌برید، زیرا هر نت یک نیم‌پرده با نت قبل از آن فاصله دارد.
با شروع از نت «دو وسط»، نت‌ها را به ترتیب با انگشت گذاری زیر بنوازید:
۱-۳-۱-۳-۱-۲-۳-۱-۳-۱-۳-۱-۲
