تمرینات نت‌خوانی به نوازندگان مبتدی کمک می‌کند تا یک قطعه‌ی موسیقی را بدون اینکه از پیش تمرین کرده باشند از روی نت‌های آن بنوازند. خوب است بدانید که مهارت نت‌خوانی فقط توانایی خواندن از روی نتها نیست. بلکه شما علاوه بر این کار باید بتوانید ریتم موسیقی را پیدا کنید و به طور همزمان با خواننده و سایر نوازندگان، قطعه موردنظر را اجرا کنید. البته اگر در ابتدای راه هستید، طبیعی است که در نت‌خوانی و اجرای صحیح نتها مشکل داشته باشید. به همین دلیل شاید برای‌تان سوال ایجاد شود که چگونه نت‌خوانی خود را بهبود دهیم؟ اگر کمی تحمل کنید، پاسخ این سوال را در این مقاله خواهید یافت.
بهترین تمرینات نت‌خوانی برای مبتدیان
اکنون که در ابتدای مسیر آموزش موسیقی به سر می‌برید، احتمالا چندان از اهمیت نت‌خوانی آگاه نیستید. به همین دلیل خوب است بدانید که یادگیری نت‌خوانی، جایگاه شما را به عنوان یک نوازنده ارتقا می‌دهد، همچنین به شما کمک می‌کند تا به سرعت موسیقی را یاد بگیرید. در واقع فرق زیادی بین کسی که نتها را می‌شناسد و کسی که نت‌خوانی می‌داند وجود دارد. این تفاوت مانند تفاوت، بین فردی است که الفبا را می‌داند و فردی که می‌تواند کلمات را بخواند. به همین دلیل ما در این بخش به ارائه‌ی چندین تمرین مؤثر برای تقویت مهارت نت خوانی می‌پردازیم.
آشنایی با اصول اولیه نت‌خوانی
پیش از شروع تمرینات نت‌خوانی، باید مطمئن شوید که اصول اولیه نت‌خوانی را بلد هستید. چون شما تا زمانی که نام و جایگاه نتها را ندانید نمی‌توانید قدم‌های بعدی را بردرید. احتمالا می‌دانید که نت‌های موسیقی شامل «دو، ر، می، فا، سل، لا، سی» هستند. این نتها روی خطوط و فواصل حامل (پنج خط موازی) قرار می‌گیرند.
علاوه‌بر نام و جایگاه نتها، شما باید با ریتم‌خوانی و ارزش زمانی نتها نیز آشنا باشید. چون نت‌های موسیقی مدت‌های متفاوتی دارند که به شرح زیر هستند:
- نت گرد (۴ ضرب)
- نت سفید (۲ ضرب)
- نت سیاه (۱ ضرب)
- نت چنگ (نیم ضرب)
- نت دولاچنگ (یک‌چهارم ضرب)
برای اینکه ریتم را بهتر درک کنید، می‌توانید با ضربه زدن روی پا یا دست، ارزش زمانی هر نت را تمرین کنید.
از فلش کارت استفاده کنید
حفظ کردن نتها در ابتدا یادگیری موسیقی، کاری خسته کننده و ملال‌آور است به همین دلیل شاید تمایل زیادی به حفظ کردن آن‌ها نداشته باشید. ولی برای اینکه بتوانید خیلی مسلط بنوازید و بخوانید چاره‌ای ندارید جز اینکه نتها را به خوبی یاد بگیرید و بشناسید. به همین دلیل می‌توانید به کمک فلش کارت، نتها و جایگاه‌شان را به خوبی یاد بگیرید. شما با روزی ده دقیقه تمرین با فلش کارت خیلی زود می‌توانید تمام نت‌های خطوط حامل را برای کلید فا و سل یاد بگیرید. این فلش کارت‌ها را هم می‌توانید خودتان در منزل درست کنید و هم می‌توانید از اپلیکیشن‌های مخصوص درست کردن فلش کارت در گوشی همراه‌تان استفاده کنید. بدون شک یکی از بهترین تمرینات نت‌خوانی استفاده از فلش کارت است.
با احساس بنوازید
فراموش نکنید که موسیقی فقط توالی تکراری نتها نیست. پس طوری نوازندگی نکنید که انگار دارید از روی یک متن، روخوانی می‌کنید. چون موسیقی باید از درون شما بجوشد و با احساسات درونی شما در ارتباط باشد. برای اینکه بتوانید با احساس بنوازید باید تمرین بسیار زیادی کنید و هربار هم اجرای خودتان را ضبط کنید. بعد‌ها می‌توانید در خلوت و آرامش آن‌ها را گوش کنید و هربار نقاط ضعف کارتان را بگیرید و احساسات بیش‌تری را چاشنی نوازندگی خود کنید.
بصری فکر کنید
از دیگر تمرینات نت‌خوانی، فکرد کردن به صورت بصری است. درواقع بعد از اینکه نام نتها و جایگاه‌شان را روی خطوط حامل یاد گرفتید، نوبت به یادگیری تمام نتها به صورت بصری می‌رسد. یعنی به محض اینکه نتی را مشاهده کردید بتوانید نام آن را تشخیص دهید. برای آهنگ‌هایی که تمپوی پایینی دارند شاید فرصت فکر کردن و تمرکز روی هر نت وجود داشته باشد. اما زمانی که تمپو بالا می‌رود، تنها چیزی که به یاری شما می‌آید، حافظه بصری و تمرین‌های طولانی و پیگیرانه‌ای است که انجام داده‌اید.
سعی کنید گام‌ها را به خاطر بسپارید
یکی از تمرینات عملی برای یادگیری نت‌خوانی، به خاطرسپاری گام‌ها است. هنگام نت‌خوانی ممکن است به قسمت‌هایی بر بخورید که نتها با توالی خاصی بالا و پایین می‌روند. برخی از آن‌ها فلت یا شارپ هستند و یا برخی به کل نادیده گرفته می‌شوند. هنگامی که این توالی‌ها با یک نت خاص شروع شده باشند، به این معناست که شما با یک گام سروکار دارید.
در اکثر آهنگ‌ها از گام‌های شناخته شده‌ای استفاده می‌شود که بارها مشاهده کرده‌اید، اما ممکن است به علت نداشتن تمرین کافی نتوانید آن‌ها را به یاد بیاورید. یادگیری این گام‌ها با تمرین بیشتر به شما کمک می‌کند تا هنگام دیدن یک الگو بدون توجه به مابقی نتها آن گام را اجرا کنید.
تمرین قطعاتی که تمام انگشت‌های‌تان را به کار گیرد
از جمله موثرترین تمرینات نت‌خوانی برای نوازندگان مبتدی این است که قطعاتی را تمرین کنند که از هر پنج انگشت استفاده شود. به این صورت که فقط نام نت اول و نام انگشت داده می‌شود و هنرجو باید بقیه نتها را خودش پیدا کند. در این روش نوازنده به جای نام به شکل نت توجه می‌کند و ناخودآگاه می‌تواند جایگاه نت روی خطوط حامل را با معادل آن روی ساز خودش تشخیص دهد.
نکته دیگری که به شما در پیشرفت مهارت نت خوانی کمک می‌کند این است که نتها را جلوتر بخوانید. یعنی همیشه چند نت جلوتر از نت در حال اجرا را هم در نظر داشته باشید.
حواس‌تان به دست مخالف‌تان هم باشد
یکی دیگر از بهترین روش‌های تمرینات نت‌خوانی این است که نت‌های هر دست را به صورت جداگانه تمرین کنید. لازم است که همیشه دست خود را پیش از رسیدن به قسمت مربوطه برای نواختن آن قسمت، آماده کنید. هنرجویان معمولا وقت زیادی را برای یک دست می‌گذارند اما آماده‌سازی دست مخالف، مهارتی است که ضعف آن منجر به ضعف هنرجویان در نت‌خوانی می‌شود.
در صورت اشتباه، تمرین را متوقف نکنید
همه‌ی ما می‌دانیم که یک موفقیت هرچند کوچک بعد از تجربه‌‌ی شکست‌های بزرگ و کوچک بسیاری رخ می‌دهد. ولی با این وجود هنگام عمل و با اولین شکست، از پا می‌افتیم و کنار می‌کشیم. به شما توصیه می‌کنیم که در یادگیری موسیقی این اشتباه را نکنید. یعنی هربار که در خواندن یک نت دچار اشتباه شدید از آن گذر کنید و به نواختن ادامه قطعه ادامه دهید.
یادتان باشد که تمام تمرینات خود را با سرعتی انجام دهید که در توان شماست. حتی قطعات با تمپوی بالا را در شروع می‌توانید با سرعت پایین‌تری اجرا نمایید. درواقع بهترین سرعت، سرعتی است که شما بتوانید بدون دستپاچگی و کمترین اشتباه ممکن یک قطعه را اجرا کنید.
آکوردها را یاد بگیرید
از جمله تمرینات نت‌خوانی یادگیری آکوردها است. منظور از آکورد، واحدهای سازندۀ هارمونی است. همۀ آکوردهای ماژور و مینور را یاد بگیرید. باید آن‌قدر در این کار ورزیده شوید که در هنگام نت‌خوانی، آکوردها را به صورت آکورد درک کنید نه نت‌های مجزا. با بهبود این مهارت، صرفه جویی زیادی در وقت شما می‌شود و سرعت نت‌خوانی‌تان نیز افزایش می‌یابد. دلیلش این است که به جای نت‌های مجزا، شکل به هم چسبدۀ آن‌ها را در قالب آکورد درک می‌کنید.
نوشتن نتها
اگر دنبال تمرینات نت‌خوانی می‌گردید، راه دوری نروید. می‌توانید با یک تمرین ساده، نتها را به خوبی یاد بگیرید و حفظ شوید. این تمرین ساده، نوشتن نتها است. روزی ده دقیقه وقت صرف کنید و از روی نتها رونویسی کنید، مثل همان وقت‌هایی که دانش آموز بودید و مشق می‌نوشتید، حالا هم باید مشق نت بنویسید.
نام نتها را بلند بخوانید
یک قطعه ساده را انتخاب کنید. بدون نواختن، فقط نام نتها را بلند بخوانید. ابتدا آرام پیش بروید و سپس سعی کنید سرعت را بیشتر کنید.
نت‌خوانی با بازی
مغز، عاشق بازی کردن است و به همین دلیل یکی از شیوه‌های آموزش، آموزش با بازی است. نتها را هم می‌توانید با بازی یاد بگیرید. می‌توانید از اپلیکیشن‌های آموزشی استفاده کنید که برای یادگیری نتها، بازی‌های تعاملی دارند. در این بازی‌ها اصولا از شما خواسته می‌شود که در مدت زمان مشخص، نت صحیح را انتخاب کنید. این نوع بازی‌ها به افزایش سرعت شما در تشخیص نتها کمک می‌کنند.
نتیجه‌گیری
همان‌طور که مطالعه کردید، نت‌خوانی یکی از مهارت‌هایی است که هر نوازنده یا خواننده‌ای باید یاد بگیرد. شاید در ابتدا دشوار به نظر برسد، اما با تمرین مستمر و استفاده از روش‌های صحیح، می‌توانید در آن مهارت پیدا کنید. تمرینات نت‌خوانی را که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، به طور منظم انجام دهید و صبور باشید. با گذشت زمان، خواهید دید که چطور نت‌خوانی شما بهتر و سریع‌تر می‌شود.
در نهایت فراموش نکنید که شیوه‌ی آموزشی، نقش زیادی در یادگیری نتها دارد. شیوه‌ی درست و اصولی باعث می‌شود که شما خیلی سریع و آسان، نت‌خوانی را یاد بگیرید. درحالی‌که شیوه‌ی نادرست، فرآیند یادگیری شما را به تأخیر می‌اندازد و چه بسا باعث یادگیری اشتباه هم شود. به همین دلیل باید در انتخاب آموزشگاه و استاد، دقت زیادی کنید.
در این راستا اگر به دنبال آموزش آنلاین موسیقی هستید و می‌خواهید که زیر نظر استاد باتجربه و خوبی موسیقی یاد بگیرید، وب نوازان کنار شماست. کلاس موسیقی آنلاین وب نوازان از طریق سایت آکادمی و در بستر مرورگر کروم برگزار می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم که پیش از ثبت نام از امکان مشاوره رایگان استفاده کنید تا هر سوال و ابهامی که دارید برطرف شود. بدون شک در این حالت با خیال آسوده و بدون دغدغه، آموزش خود را آغاز می‌کنید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
