ضخامت سیم های سه تار و تار چقدر باید باشد؟ چه زمان باید سیم ها را تعویض کرد؟

ضخامت سیم های سه تار و تار چقدر باید باشد؟! یکی از اولین مشکلاتی که هنرجویان خصوصا در شروع کار و با ساز خود  مواجه هستند پاره شدن سیم ، حین کوک تار و یا مضراب زدن محکم به سیم های ساز است. البته براثر رطوبت یا نوازندگی زیاد نیز سیم ها دچار فرسودگی می شوند و نیاز به تعویض به موقع دارد. در این شرایط، برای تعویض سیم های تار و سه تار اولین قدم تهیه سیم با جنس و ضخامت مناسب است. قبل از رفتن به بازار و تهیه باید به جنس و ضحامت سیم ها برای خرید از بازار آشنا باشید. در ادامه نکاتی را ذکر خواهیم کرد که خیلی به شما در این مسئله کمک می کند.

چه زمانی باید سیم تار و سه تار را تعویض کرد؟

زمان تعویض سیم بسیار به ساعات تمرین روزانه شما ، فشار دست نوازنده ، مرغوبیت سیم، رطوبت محیط و … دارد.  معمولا سیم ها بعد از مدتی دچار زنگ زدگی ، رنجه شدن در قسمت پشت پرده ها ( در اثر انگشت گذاری ) ، عدم پایداری کوک ، دو صدایی و گز زدن می شوند که در این صورت باید تعویض شوند .این زمان از چند روز برای نوازنده پرتمرین حرفه ای , تا چند ماه برای نوازنده مبتدی می تواند متفاوت باشد.

روش تشخیص زمان تعویض سیم سه تار

برای اینکه تشخیص دهید چه زمانی باید سیم سه تار خود را تعویض کنید، دستورالعمل زیر را انجام دهید:

یکی از سیم های ساز را با دو انگشت شصت و اشاره بردارید و دستتان را به سمت بالا حرکت دهید. اگر احساس کردید زیر دستتان سیم خیلی ناصاف و کج شده است باید سیم را تعویض کنید. اما اگر زیر دست خود چیز خاصی احساس نمی کنید یا سیم به میزان خیلی کمی ناصاف است، سیم شما نیازی به تعویض ندارد.

ضخامت سیم های سه تار و تار چگونه باید باشد؟

ضخامت و جنس سیم های سفید

ضخامت سیم های سفید یا Do  و سیم هنگام  برای تار و سه تار، قطر 0/18 میلی متر و گاه ضخیم تر است. جنس سیم های سفید فولادی و در دو نوع با روکش کروم و بدون روکش در بازار موجود است البته انواع سیم فقط به این دو نوع منحصر نمی شود و آلیاژ هر قرقره سیم با قرقره دیگر متفاوت است.

ضخامت و جنس سیم های زرد

ضخامت سیم های زرد یا Sol  معمولا با قطر 0/20 میلی متر و بم با قطر 0/35 میلی متر است. قطر سیم های زرد معمولا 0/2 میلی متر از سیم های سفید بیشتر می باشند. سیم های زرد (یا قرمز) از جنس برنز است. دلیل اینکه به این سیم ها زرد گفته می شود این است که برای تار تا  سی سال قبل از جنس برنجی که زرد رنگ بودند استفاده می شد. این جنس صدای کم زنگ تری داشت و کیفیت بهتر صدای سیمهای برنزی جدید باعث از رده خارج شدن سیمهای برنجی شد اما اسم آن یعنی سیم زرد باقی ماند. گاهی نوازندگان با توجه به نکات مذکور از قطر 0/22 میلی متر برای سیم های زرد و قطر 0/38 و 0/40 میلی متر برای سیم های بم نیز استفاده می کنند . برای سیم های سه تار نیز بطور معمول از همین سیم ها استفاده می شود ولی به دلیل تنوع سلیقه در طرز نواختن سه تار , شماره سیمهای گوناگونی برای سه تار های مختلف بکار گرفته می شود.

روش تعویض سیمهای تار و سه تار

گاهی هنرجویان تصور دارند که اگر آموزش را بصورت آنلاین داشته باشند نمی توانند کوک یا تعویض سیم ها را بیاموزند که طبق تجربه صحیح نیست چرا که هنرجویان آنلاین از آنجایی که متکی به خود و مهارت خود هستند به قولی گلیم خود را از آب کشیده و آموزش را از استاد دریافت می کنند و همواره به تنهایی تعویض سیم و کوک را انجام می دهند. عدم دسترسی و نیاز آنها به حضور فیزیکی استاد و توجه کامل به آموزشهای استاد، باعث شده تا مهارت را کامل یادگرفته و دغدغه ی پاره شدن سیم ساز در حین کوک را نداشته باشند. البته شاید در ابتدا سخت به نظر برسد اما با تمرین بهتر و بهتر خواهد شد. اگر شما هم تنها به این دلایل در انتخاب کلاس آنلاین دودل هسنید، با کارشناسان وب نوازان تماس بگیرید و از تجربیات هنرجویان ما بهره بگیرید.

منبع سایت رامین جزایری