ساز های ابداعی از قدیم تا کنون بر اساس علائق برخی هنرمندان به وجود می آمده است، پس این یک اتفاق تازه نیست. علاقه مندان به موسیقی با پیشرفت درعلم، موفق به ساخت سازهای جدیدی شده اند که درادامه این مطلب با چند نمونه از این سازها آشنا می شویم.
نوتار
ساز نوتار یکی از سازهای تخصصی استاد داریوش طلایی می باشد. داریوش طلایی موسیقی دان، آهنگساز و نوازنده تار و سه تار است. وی برای ساخت این ساز از کودکی نزد استادان بزرگ و برجسته آموزش دیده است. وحدود 50 سال می باشد که با این ساز عجین شده و تمام مسائل مربوط به این ساز را می داند. ساز نوتار در واقع همان تار سنتی ایرانی است که در کاسه ی آن تغییرات شکلی و آکوستیکی انجام شده است.این ساز درجشنواره خوارزمی رتبه اول را کسب کرد.
ساز های ابداعی محمدرضا شجریان
صراحی
یکی از سازهای ابداعی ایرانی ، ساز صراحی است که توسط محمدرضا شجریان درسال 1387 طراحی شده است. این ساز از خانواده ساز های زهی و آرشه ای بم خوان است که مانند کمانچه نواخته می شود. نوازندگان کمانچه، قژک، ویولن، ویولنسل و کنترباس به راحتی می‌توانند این ساز را بنوازند. این ساز برای اولین بار درکنسرت مهرماه ۱۳۸۷ توسط گروه شهناز و استاد شجریان رونمایی و نواخته شد.
دل و دل
یکی از مهم ترین ساز های ابداعی محمدرضا شجریان، ساز دل و دل است. این ساز صدایی ما بین ویولن و کمانچه دارد. ساز دل و دل به دلیل طراحی کاسه اش که شبیه به دو دل است این نام را به خود گرفت. این ساز در دو مدل دل و دل آلتو ، دل و دل سوپرانو ساخته شده است.
تندر
یکی دیگر از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان ساز تندر می باشد. این ساز شبیه سنتورباس اما با رنگ و صدای تازه تراست. تندر دارای ١۴ خرک و ۴ اکتاو است. این ساز با صدای بم و گرمی که دارد، صدای ارکستر را تقویت می کند.
باربد
از دیگر سازهای ابداعی محمدرضا شجریان می توان به ساز باربد اشاره کرد. این ساز در دو شکل متفاوت ساخته شده است و جایگزین مناسبی برای صدای عود و گیتار است.
بم تار ساز ابداعی علینقی وزیری
ساز بم تار توسط علینقی وزیری موسیقی دان ایرانی ساخته شده است. این ساز از ساز های ابداعی ایرانی است و تقریبا شبیه ساز تار است. با این تفاوت که دارای دسته ی بلند تر و کاسه ی طنینی حجیم تر است. این ساز در واقع برای استفاده در ارکستر ساخته شده است. بم تار دارای سه رشته سیم است و مانند تار با فواصل چهارم و پنجم کوک می شود. یکی از تفاوت های تار با بم تار صدای آن است که یک اکتاو بم تر از تار می باشد. برای نواختن این ساز از مضراب هایی با جنس شاخ یا استخوان استفاده می‌شود.
ساز های ابداعی که به دست هنرمندان ایرانی ساخته می شوند در طی زمان و با تحقیقات بسیار هنرمند تکامل یافته و ابداع شده اند. در نتیجه هر کدام از ساز های ابداعی، سال و زمان مشخصی برای اختراع شدن ندارند. این ساز ها هنوز هم آنچنان معروف نیستند و با گذر زمان و با روی کار آمدن، می توانند به ساز های محبوبی تبدیل شوند.
