شما به عنوان نوازنده ویولن باید بتوانید در صورت نیاز اقدام به تعویض سیم‌های ویولن کنید. احتمالا برای‌تان پیش آمده که به دلیل ناشی‌گری در کوک ساز و یا تمرین زیاد و … سیم ساز پاره شده و نیاز به تعویض پیدا کرده است. احتمالا در چنین شرایطی از افراد متخصص خواسته‌اید تا سیم‌های سازتان را عوض کنند. درحالی‌که می‌توانید خودتان این کار را یاد بگیرید و بدون نیاز به کمک دیگران، اقدام به تعویض سیم‌های ویولن در خانه کنید. در این مقاله مرحله به مرحله به شما یاد می‌دهیم که چطور خودتان سیم‌های سازتان را عوض کنید.
دلایل تعویض سیم‌های ویولن
از آن‌جایی‌که به دلایل مختلف امکان پاره شدن سیم‌های ویولن وجود دارد، باید بتوانید خودتان از پس عوض کردن سیم‌های سازتان بربیاید. به همین دلیل خوب است در فرآیند آموزش ویولن، با دلایل تعویض سیم‌ها و نحوه تعویض سیم‌های ویولن، آشنا شوید. در ادامه توضیح می‌دهیم که چرا و به چه دلایلی باید هر از چندگاهی سیم‌های سازتان را عوض کنید.
- کاهش کیفیت صدا: سیم‌های کهنه و فرسوده صدای شفاف و زنده‌ای تولید نمی‌کنند.
- کاهش کشش سیم‌ها: به مرور زمان، سیم‌ها خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهند و کوک ساز ناپایدار می‌شود.
- فرسودگی فیزیکی: سیم‌ها ممکن است دچار پوسیدگی، ساییدگی یا حتی پارگی شوند.
- تأثیر رطوبت و تغییرات دما: رطوبت و دمای محیط روی کیفیت سیم‌ها اثر گذاشته و باعث تغییر خواص آن‌ها می‌شود.
عوامل مؤثر بر تعویض سیم‌های ویولن
به طور کلی هیچ زمان مشخص و دقیقی برای تعویض سیم‌های ویولن وجود ندارد. درواقع زمانی‌که احساس کردید صدای ساز تغییر کرده یا کوک آن ناپایدار است، احتمالاً زمان تعویض سیم‌ها فرارسیده است. به طور کلی عواملی به روند عوض کردن سیم‌های ساز ویولن سرعت می بخشند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
میزان تمرین روزانه
طبیعی است که هرچه شما بیش‌تر بنوازید و تمرین کنید، سیم‌های سازتان زودتر فرسوده می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. به همین دلیل لازم است که هر چند ماه یکبار سیم‌های سازتان را عوض کنید.
جنس سیم‌ها
عامل دیگری که باعث می‌شود تا شما اقدام به تعویض سیم‌های ویولن خود کنید، جنس سیم‌ها است. امروزه سیم‌های ویولن دارای جنس‌های مختلفی هستند. از روده‌ی تابیده شده‌ی حیوانات گرفته تا سیم‌هایی از الیاف مصنوعی و یا سیم‌های فلزی. هر چند که سیم‌های روده‌ای صدای خوبی دارند ولی نسبت به سیم‌های مصنوعی زودتر فرسوده می‌شوند.
نقش خرک در از بین رفتن سیم‌ها
اگر خرک ویولن اندازه استانداردی نداشته باشد و یا به شکل درستی روی ساز نصب نشده باشد، باعث پاره شدن سیم‌های ویولن می شود. اصولا اگر خرک ویولن بیش از اندازه بلند باشد، باعث می‌شود که سیم‌ها زود آسیب ببینند و پاره شوند. پس بهتر است که خرک سازتان را بررسی کنید و از نوع نصب و استحکام آن، مطمئن شوید.
آلوده شدن سیم‌ها
طبیعی است که سیم آلوده، سریع‌تر از سایر سیم‌ها، فرسوده شود و از بین برود. به همین دلیل اگر می‌خواهید که عمر سیم‌های سازتان بیش‌تر شود، هیچ‌گاه با دست آلوده ساز نزنید. زیرا چربی‌ها و آلودگی‌های دست‌تان به ساز منتقل می‌شود و آن را فرسوده می‌کند.
نکات مهمی که باید قبل از تعویض سیم‌های ویولن بدانید!
پیش از این‌که سراغ عوض کردن سیم‌های سازتان بروید باید اصول خاصی را رعایت کنید و حواس‌تان به چند نکته باشد که در این بخش‌به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
تعویض هر سیم به صورت جداگانه
اولین نکته‌ای که باید برای تعویض سیم‌های ویولن بدانید این است که هر سیم را باید به صورت جداگانه عوض کنید و سپس به سراغ سیم‌های دیگر بروید. زیرا خرک ویولن به دلیل فشار ناشی از سیم‌ها، سرجای خود قرار می‌گیرد و جدا کردن همه سیم‌ها به طور همزمان، تنظیمات خرک را به هم می‌زند.
توجه به انواع سیم‌های ویولن
پیش از تعویض سیم، بهتر است با انواع سیم‌های ویولن آشنا شوید؛ زیرا نوع سیم در صدایی که می‌نوازید تاثیر بسیار زیادی دارد. سعی کنید همیشه چندین سیم یدک به همراه خود داشته باشید تا در صورت نیاز بتوانید به راحتی آن را عوض کنید.
آموزش تعویض سیم‌های ویولن
حالا که دلایل و پیش‌نیازهای عوض کردن سیم‌های سازتان را فهمیدید، خوب است، یاد بگیرید که خودتان آن‌ها را عوض کنید. به همین دلیل در این بخش، مراحل گام‌به‌گام تعویض سیم ویولن را به شما آموزش می‌دهیم.
درآوردن سیم قدیمی
در ابتدا برای آزاد کردن سیم، گوشی تنظیم کننده مربوط به آن سیم را به سمت خود بپیچانید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که انتهای بالایی سیم آزاد شود. سپس می‌توانید انتهای دیگر سیم را با چرخاندن پیچ‌های تنظیم کننده، آزاد کنید و سیم را از ساز خارج کنید.
قرار دادن سیم جدید
معمولا قسمت بالایی سیم‌های ویولن رنگ شده‌اند. این رنگ‌ها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید سیم‌ها را از یکدیگر تشخیص دهید. در پایین سیم‌های ویولن نیز توپ‌های فلزی کوچکی وجود دارد. هنگام تعویض سیم، باید این توپ‌ها را در پیچ‌های تنظیم کننده پایین ساز قرار دهید. سپس قسمت بالایی سیم را از سوراخ گوشی مربوط به آن سیم رد کنید و گوشی را مقداری بپیچانید تا سیم اندکی در جای خود سفت شود. دقت کنید که باید گوشی را در سمت مخالف خود بچرخانید و سپس آن را کمی به سمت داخل فشار دهید تا سیم در جای خود به صورت مناسبی قرار بگیرد.
بررسی خرک ویولن
موقع چرخاندن گوشی حلزونی، سیم به خرک فشار وارد می‌کند و در طی این فشار ممکن است که خرک کمی در جای خود کج شود. به همین دلیل هنگام محکم کردن سیم، حواس‌تان باشد که خرک نباید از جای خود تکان بخورد و همواره باید به صورت عمودی روی ساز قرار بگیرد.
کوک کردن سیم
پس از جاگذاری سیم جدید، نوبت به کوک کردن ویولن می‌رسد. هنگامی که یک سیم را تعویض می‌کنید باید سیم‌های دیگر را نیز بررسی کنید. تغییر کشش در سیم جدید می‌تواند روی سیم‌های دیگر نیز تاثیر بگذارد به همین علت هنگام کوک کردن یک سیم باید دیگر سیم‌ها را نیز کوک کنید.
نکات مهم در نگهداری از سیم‌های ویولن
حالا که سیم‌های سازتان را نونوار کرده‌اید، بهتر است که از آن‌ها خوب نگهداری کنید تا به این زودی ها نیاز به تعویض پیدا نکنند. درواقع اگر به نکات زیر توجه کنید، عمر مفید سیم‌های سازتان افزایش پیدا می‌کند.
- بعد از هر بار نوازندگی، سیم‌های ویولن را با یک پارچه نرم تمیز کنید تا عرق و گرد و غبار روی آن باقی نماند.
- از تغییر ناگهانی دما و رطوبت جلوگیری کنید؛ زیرا این عوامل باعث کاهش عمر سیم‌ها می‌شوند.
- هنگام کوک کردن، سیم‌ها را با دقت و به‌آرامی تنظیم کنید تا از پارگی یا آسیب جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
تعویض سیم‌های ویولن یکی از مهارت‌های ضروری برای هر نوازنده است. با رعایت نکات و مراحل ذکر شده در این مقاله، می‌توانید به‌راحتی سیم‌های سازتان را عوض کرده و به این شکل دست به تقویت صدای ویولن خود بزنید. احتمالا در ابتدا، این کار برای‌تان سخت و چالش‌برانگیز باشد ولی با تمرین و دقت، به مرور در این کار مهارت پیدا می‌کنید. فراموش نکنید که تا حد زیادی کیفیت صدای ویولن به کیفیت سیم‌ها بستگی دارد.
برخی از اساتید در فرآیند آموزش به شما نحوه تعویض سیم‌های ویولن را نیز آموزش می‌دهند و کمک‌تان می‌کنند تا بتوانید خودتان از پس این کار بربیایید. در این راستا لازم به ذکر است که اگر دوست دارید ویولن یاد بگیرید ولی با محدودیت مکانی و یا زمانی مواجه هستید، چرا آموزش آنلاین موسیقی را امتحان نمی کنید؟ شاید هیچ تصوری درباره‌ی کلاس آنلاین موسیقی ندارید ولی خوب است بدانید که با این شیوه‌ی آموزشی به خوبی می‌توانید در زمان و انرژی خود صرفه‌جویی کنید. همچنین محدودیت‌های مکانی را دور بزنید و در هر کجای دنیا که بودید، به سادگی موسیقی یاد بگیرید.
برای کسب اطلاعات بیش‌تر و آگاهی از شرایط دوره‌ها می‌توانید از امکان مشاوره رایگان استفاده کنید. هدف ما در وب نوازان، رفع محدودیت‌ها و گسترش مرزهای موسیقی است.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
