گیتار کلاسیک چیست؟ اگر برای خرید گیتار کلاسیک به بازار بروید، آیا می توانید گیتار کلاسیک را از انواع دیگر آن تشخیص دهید؟
به احتمال بسیار زیاد گیتارهای خانواده‌ی الکتریک به سرعت قابل شناسایی خواهند بود، اما مابقی آنها کاسه‌های بزرگ تو خالی شبیه به عدد ۸ انگلیسی دارند.
حالا چه مشخصه ای مهم است ؟ رنگ، وزن یا سایز گیتار؟
رنگ و وزن اصلا کمکی به ما نخواهد کرد، باید از سیم‌های گیتار کمک بگیریم. گیتارها شش سیم دارد (سه تا نایلونی و سه تا با روکش فلزی). تا اینجا مسیر درست است. حالا با دو دسته فلامنکو و کلاسیک روبرو هستیم، چرا که این دو دسته بسیار بهم شباهت دارند. در واقع چوبی که در صنعت ساخت این سازها بکار می رود دو جنس صدای متفاوت ایجاد می کند.
در گیتار کلاسیک، صدای عمیق‌تر و در گیتار فلامنکو چابکی و شدت صداها اهمیت دارد.
فاصله‌ی سیم‌ها تا صفحه‌ی صدا عموما در گیتار فلامنکو کمتر از گیتار کلاسیک است و نوازندگان فلامنکو آسان‌تر و سریع‌تر به سیم‌ها ضربه بزنند و ضربه زدن به صفحه‌ی صدایی گیتار هم برایشان آسان‌تر باشد.
براساس این ویژگیها از هرکدام از این دو ساز انتظارات متفاوتی می‌رود. نوازنده‌ی گیتار کلاسیک بیشتر دغدغه‌ی تکنوازی دارد اما گیتار فلامنکو با رقص و آواز آمیخته است و نوازنده نیازمند ایجاد صداهای قوی و ناگهانی است.
کوبیدن بر روی سیم و صفحه‌ی صدا در گیتار فلامنکو کاری طبیعی است؛ به همین منظور برای جلوگیری از آسیب دیدن صفحه‌ی صدا ورقه‌ای نازک به نام گلپیادور روی گیتار چسبانده می‌شود. در گیتار کلاسیک هم گاهی آهنگساز ضربه‌ای به بدنه یا روی گیتار می زند اما در فلامنکو این ضربات بسیار بیشتر است.
از روی نحوه‌ی دست گرفتن این دو ساز توسط نوازنده هم می توانید پی به نوع آن ببرید. گیتاریستهای کلاسیک اغلب گیتار را روی پای چپ می‌گذارند و به کمک وسایلی گیتار را بالا نگه می‌دارند. این وسایل می‌تواند زیر پای نوازنده باشد یا روی پای او اما هر چه هست نتیجه‌اش بالا رفتن کاملا محسوس دسته‌ی گیتار است. در فلامنکو گیتار را روی پای راست می‌گذارند و خبری از بالا بردن دسته‌ی ساز به شکلی که در کلاسیک می‌بینیم نیست.
گیتار کلاسیک برای چه نوع اجراهایی مناسب است؟
گیتار کلاسیک برای اجرای موسیقی کلاسیک مناسب است که منظور از موسیقی کلاسیک گستره‌ی وسیعی است که آثار باخ و بتهوون و موتزارت و شوپن را در بر می‌گیرد. موسیقی کلاسیک فقط مربوط به گذشته نیست و در دنیای امروز موسیقیدانان زیادی تحت تاثیر این نوع موسیقی آهنگسازی می‌کنند. اجرای موسیقی کلاسیک بخش مهمی از کار گیتار کلاسیک است. شما می‌توانید با نواختن گیتار با آواز دوستتان همراه شوید.
گیتار کلاسیک با هر سازی مانند فلوت و ویولون یا ساکسیفون و درامز قادر به همنوازی است . از آنجایی که شدت صدای گیتار کلاسیک در حالتی که به سیم‌ها خیلی محکم ضربه نزنید در حدود شدت صدای انسان در حالت حرف زدن عادی است، پس تمرین گیتار کلاسیک مزاحمتی برای دیگران ایجاد نمی کند.
در اجرای سبک مورد علاقه‌تان داشتن گیتار مناسب کمک بزرگی محسوب می‌شود اما اگر گیتاریست کلاسیک باشید و بخواهید بر روی گیتار فلامنکو قطعاتی را بنوازید هیچ چیز مانع اجرای شما نیست، لحن متفاوت در صدا و اختلافات جزئی در ساختمان گیتارها در برابر مشابهت‌های بسیار این سازها مشکل‌ساز نیست. برعکس هم ممکن است، یعنی می‌توان بر روی گیتار کلاسیک قطعات فلامنکو هم نواخت، فقط باید حواستان به ضرباتی که به صفحه‌ی صدا گیتار می‌زنید باشد. اگر گیتار کلاسیک را برای آموزش انتخاب کرده اید بدانید فقط نیازمند ضربات شما به سیم‌هاست و می‌توانید آن را با خود به هر مکانی ببرید و نگران برق هم نباشید.
برای نواختن گیتار به دو شکل می‌توان به سیم‌ها ضربه زد، یا با انگشت سیم‌ها را به صدا در بیاورید و یا با مضراب یا همان پیک (Pick). چگونه ضربه زدن به سیم ها براساس سبک انتخابی است. اگر می‌خواهید موسیقی کلاسیک روی گیتارتان اجرا کنید مضراب را فراموش کنید و فقط از انگشتهایتان استفاده کنید. مضراب برای ریتم‌نوازی و اجرای ملودی‌ها در همراهی آواز مناسب است هرچند بعضی نوازندگان این کارها را هم با انگشت انجام می‌دهند. نوازندگانی که با انگشت به سیم‌ها ضربه می‌زنند امکان ساختن صداهای متنوع‌تری را با گیتار دارند. نوازندگی با مضراب در برخی مواقع – سریع نواختن روی تک سیم‌ها- و در سبک‌هایی نظیر موسیقی پاپ ترجیح داده می‌شود. هر کدام از این روش‌ها نیازمند تمرین است و برای رسیدن به صدای خوب باید صبور بود.
گیتار کلاسیک فقط برای اجرای موسیقی کلاسیک نیست و می‌توان کارهای متنوعی با آن انجام داد، به همین خاطر است کهاین ساز در کنسرتهای راک و پاپ نیز دیده می شود. گیتار کلاسیک به عنوان عضوی از خانواده‌ی بزرگ و مشهور گیتار مشابهت‌هایی با گیتارهای دیگر دارد بنابراین اگر نوازنده‌ی این گیتار سراغ گیتار الکتریک یا آکوستیک با سیم‌های فلزی برود با آنها احساس غریبی نمی‌کند. اگر کسی بگوید که گیتاریست کلاسیک است از او انتظار داریم که بر اساس تکنیک خاصی نوازندگی کند و توانایی بالایی در نت‌خوانی داشته باشد و به تئوری موسیقی اهمیت بدهد و قطعاتی را اجرا کند که بشود آن را در دایره‌ی موسیقی کلاسیک گنجاند. البته این دایره در روزگار ما بسیار وسیع است. تنظیم‌های مختلفی از آثار گروه‌های «بیتلز»، «متالیکا» و خوانندگان پاپ و موسیقی‌های فیلم در کنار آرشیو چند صد ساله‌ی آهنگسازان کلاسیک برای گیتاریست کلاسیک موجود است. چنین نوازنده‌ای در اجرای این آثار نیازی به آواز خواندن ندارد چرا که این ساز می‌تواند خودش مانند یک خواننده عمل کند و همزمان که ملودی را اجرا می‌کند بخش‌های مربوط به همراهی را نیز به گوش مخاطب برساند. البته اگر کسی بخواهد با آن آواز بخواند به شرطی که صدایش را با ساز کوک کند مشکلی پیش نمی‌آید. خوب است همینجا درباره‌ی یکی از تفاوتهای دو شیوه‌ی گیتار نوازی صحبت کنیم. برای بسیاری از مردم گیتارنوازی معادل آواز خواندن و همراهی آن با گیتار است. یادمان باشد که این بخشی از توانایی گیتار است نه همه‌ی آن. کسانی که با گیتار آواز می‌خوانند از گیتار بیشتر برای ریتم‌نوازی استفاده می‌کنند. در اینجا اگر خواننده آواز نخواند بعید است متوجه شویم که گیتار در‌حال نواختن موسیقی کدام ترانه است. در گیتارنوازی به شیوه‌ی کلاسیک کار پیچیده‌تر است و در اغلب مواقع آوازی در کار نیست. آهنگسازان مختلف برای این ساز قطعاتی ساخته‌اند که یک گیتاریست کلاسیک می‌تواند بر اساس سطح نوازندگی خود سراغ آنها برود.
اگر کسی گفت گیتار کلاسیک دارد باید از او بپرسیم که با این ساز به چه شیوه‌ای می‌نوازد؟ اگر در پاسخ گفت به شیوه‌ی کلاسیک می‌نوازد احتمالا مواردی که در بالا گفتیم را در کارش مشاهده خواهید کرد؛ یعنی با انگشت می‌نوازد نه مضراب، گیتار را روی پای چپ می‌گذارد و به کمک وسیله‌ای آن را بالا نگه می‌دارد و سعی می‌کند صدایی شفاف تولید کند. قطعاتی که می‌نوازد باید ربطی به موسیقی کلاسیک داشته باشد. نوازنده‌ی گیتار کلاسیک توانایی خواندن نت‌ها و درک آنها را نیز دارد. اگر نتوانستید او را ببینید یا متوجه شدید برخی از موارد گفته شده را رعایت نمی‌کند بلافاصله نگویید که اشتباه می‌کند؛ به آنچه می‌نوازد گوش دهید، اگر ریتم‌نوازی و آواز بود یا موسیقی فلامنکو بود می‌توانید به او یادآور شوید که از دایره‌ی گیتارنوازی به شیوه‌ی کلاسیک خارج شده است هرچند این به معنای کم ارزش بودن کارش نیست. مهم این است که در هر سبکی و با هر شیوه‌ای که می‌نوازیم بتوانیم صداهای خوبی بسازیم و مسلط اجرا کنیم. با گیتار کلاسیک، این ساز هیجان انگیز، می‌توان انواع موسیقی را نواخت، انتخاب با شماست. اگر تا به حال به دلایل مختلف نواختن گیتار را شروع نکرده اید، بسهولت می توانید آموزش گیتار را بصورت آنلاین از اساتید مجرب وب نوازان آغار نمایید. تنها کافیست درخواست ثبت نام خود را ثبت نمایید.
برگرفته از نوشته: سایت بابک ولی پور
