چرا پیانو 88 کلاویه دارد؟ این سوالی است که ذهن بیشتر هنرجویان مبتدی پیانو را به خود مشغول می‌کند. احتمالا شما هم به تازگی آموزش پیانو را آغاز کرده‌اید و این سوال ذهن شما را هم درگیر کرده است. پس لازم است بدانید که پیانو، با داشتن ۸۸ کلاویه، یکی از گسترده‌ترین دامنه‌های صوتی را در بین سازهای موسیقی داراست. اما چرا ۸۸ کلاویه؟ چه کسی انتخاب کرده که پیانو 88 کلاویه داشته باشد؟ اصلا دلیل این مسئله چه بوده است؟ ما در این مطلب به طور کامل به سوال‌های شما پاسخ داده‌ایم.
از هارپسیکورد تا پیانو 88 کلاویه
همه‌ی ما می‌دانیم که امروزه یک پیانو استاندارد 88 کلاویه دارد که 52 کلید آن سفید و 36 عدد مشکی هستند. پیش‌تر در بحث پیانو چگونه اختراع شد؟ به این مطلب اشاره کردیم که پیانو از ساز دیگری به نام هارپسیکورد ساخته شده است. هارپسیکورد یکی از سازهای کلاویه‌ای بسیار محبوب در دوره‌ی باروک بود. آهنگسازان بزرگی مثل باخ و رامو از نوازندگان مشهور این ساز بودند و قطعات موسیقی خود را برای آن می‌نوشتند. هارپسیکوردها تنها 60 کلاویه داشتند. به همین دلیل تمام آثار نوشته شده برای این ساز در گستره‌ی صدایی مشخص و محدودی نوشته شده است.
بدون شک یکی از مهم ترین دلایل اختراع پیانو همین محدودیتی بود که آهنگسازان، هنگام ساخت قطعات با هارپسیکورد با آن مواجه می‌شدند. در سال 1700 تحول عظیمی در موسیقی کلاسیک غربی پدید آمد که نتیجه‌ی اختراع و ساخت ساز جدیدی با مکانیزم چکش و دمپر بود.
در آن سال «بارتولومو کریستوفری» یکی از مختصصین ساخت و تعمیر سازهای موسیقی در اروپا، تصمیم گرفت تا تغییراتی روی ساز هارپسیکورد به وجود آورد. نتیجه‌ی این تغییرات، ساخت سازی شد که با فشار کلاویه‌ها، ضربه به طور غیر‌مستقیم و از طریق چکش‌های ساز به سیم منتقل می‌شدند. این ساز با مکانیزم کاملا جدید به همراه چکش ودمپر از دو صفحه کلید و برد چهار اکتاو که دارای 49 کلاویه بودند ساخته شده بود.
در سال 1711 روزنامه نگاری ایتالیایی این ساز را هارپسیکوردی با صدای آرام و بلند توصیف کرد. از آن جایی که پیانو در زبان ایتالیایی به معنای آرام است نام آن را «پیانو» گذاشتند.
تاریخچه پیانوهای 88 کلاویه‌ای
بعد از این‌که بارتولومو کریستوفری اولین پیانو را ساخت، آهنگسازان شروع به ساختن قطعات بیشتری برای پیانو کردند؛ اما آنان همچنان با یک دغدغه‌ی بزرگ مواجه بودند. دغدغه‌ی بزرگ این بود که محدوده‌ی صوتی چهار اوکتاوی برای ساخت قطعات خلاقانه‌تری که آنان در ذهن داشتند بسیار اندک بود.
بنابراین سازندگان پیانو تصمیم گرفتند تا پیانوهایی با تعداد کلاویه‌های بیشتر بسازند. به این صورت تا اواسط دهه 1800 پیانوها تا محدوده صوتی 7 اکتاو گسترش پیدا کردند. در ادامه آهنگسازان بزرگی مثل موتزارت، هایدن و شوپن قطعات بهتر و کامل‌تری خلق کردند.
اولین پیانو 88 کلاویه‌ای در سال 1880 و توسط یک کمپانی مشهور به نام اشتاین وی ساخته شد. این پیانو دارای 52 کلید سفید و 36 کلاویه سیاه است، یعنی مشابه همین پیانو استانداردی است که ما امروزه آن را به عنوان ساز اصلی پیانو استفاده می‌کنیم.
چرا پیانو 88 کلاویه دارد؟
پیانو دارای 88 کلاویه است زیرا این تعداد، گستره‌ای کامل از فرکانس‌های صوتی را که گوش انسان به‌طور معمول می‌تواند بشنود (از پایین‌ترین نت‌های باس تا بالاترین نت‌های زیر)، پوشش می‌دهد. این گستره، شامل 7 اکتاو کامل به‌علاوه 3 کلاویه اضافی در اکتاو هشتم است. به طور کلی دلایل اصلی استفاده از 88 کلاویه در پیانو عبارت‌اند از:
تکامل موسیقی
همان‌طورکه پیش‌تر نیز اشاره کردیم، در طول تاریخ، سازهای اولیه پیانو (مانند هارپسیکورد و فورته‌پیانو) دارای تعداد کمتری کلاویه بودند. با پیشرفت موسیقی و نیاز آهنگسازان به نت‌های بالاتر و پایین‌تر برای خلق قطعات پیچیده‌تر، تعداد کلاویه‌ها افزایش یافت.
پوشش کامل طیف صوتی
88کلاویه به نوازندگان اجازه می‌دهد نت‌های زیر و باس عمیقی را بنوازند که برای اجرای بسیاری از سبک‌های موسیقی ضروری است.
استانداردسازی
شرکت استاین‌وی در اواخر قرن نوزدهم با تولید پیانو 88 کلاویه، این استاندارد را تثبیت کرد. از آن زمان، این تعداد به استانداردی جهانی برای پیانو تبدیل شده است.
محدودیت‌های انسانی و عملی
گوش انسان فرکانس‌های پایین‌تر یا بالاتر از محدوده 88 کلاویه را به‌خوبی نمی‌شنود. همچنین ساخت و استفاده از پیانوهایی با کلاویه‌های بیشتر، از نظر اندازه و هزینه، عملی نیست.
درنتیجه، 88 کلاویه ترکیبی ایده‌آل از گستره صوتی و قابلیت استفاده در موسیقی به‌شمار می‌آید.
چرا پیانوها بیشتر از 88 کلاویه ندارند؟
ساختار پیانو 88 کلاویه‌ای تا امروز مورد قبول تمامی آهنگسازان بوده و آن‌ها تمام قطعات خود را در این محدوده نوشته‌اند. از نظر مختصصین و موسیقی‌دانان این محدوده‌ی صوتی بهترین و مناسب‌ترین حالت برای ساز پیانو است. زیرا نت‌هایی که زیرتر یا بم‌تر از این محدوده هستند برای گوش انسان خوشایند نیستند. البته در این مورد استثناهایی هم وجود دارد ، مثلا کمپانی استوارت اند سانز در سال 2018 پیانویی با 108 کلاویه ساخت و رکورد بیش‌ترین تعداد کلاویه‌های پیانو را از آن خود کرد.
با این‌حال 88 کلاویه، استاندار تثبیت شده‌ای است که تا امروز مورد قبول موسیقی‌دانان است. زیرا پیانوهایی که بیشتر از 88 کلاویه دارند، دارای محدودیت‌هایی است که در ادامه به آن‌ها اشاره می کنیم:
گستره صوتی قابل شنیدن انسان
گوش انسان به‌طور معمول فرکانس‌هایی بین 20 هرتز تا 20,000 هرتز را می‌شنود. گستره 88 کلاویه پیانو تقریباً این محدوده را پوشش می‌دهد ( از حدود 27.5 هرتز در نت “A0” تا 4186 هرتز در نت “C8”). نت‌های خارج از این گستره یا قابل شنیدن نیستند یا کیفیت شنیداری کمی دارند و در موسیقی کاربرد چندانی ندارند.
محدودیت‌های فنی و هزینه ساخت
اضافه کردن کلاویه‌های بیشتر به پیانو، اندازه و وزن آن را افزایش می‌دهد. این امر باعث می‌شود تولید، نگهداری و حمل‌ونقل ساز دشوارتر و گران‌تر شود. همچنین، استفاده از سیم‌های بلندتر برای نت‌های باس و سیم‌های کوتاه‌تر برای نت‌های زیر، طراحی داخلی پیانو را پیچیده‌تر می‌کند.
نداشتن کاربرد عملی در موسیقی
اکثر قطعات موسیقی کلاسیک، جاز، پاپ و حتی موسیقی معاصر برای گستره 88 کلاویه نوشته شده‌اند. آهنگسازان به ندرت به نت‌هایی خارج از این محدوده نیاز دارند، زیرا این گستره به اندازه کافی برای بیان موسیقایی متنوع و کامل است.
عدم استفاده از پیانوهای با کلاویه بیشتر
برخی سازندگان پیانو مانند Bosendorfer پیانوهایی با 92 یا حتی 97 کلاویه تولید کرده‌اند. اما این سازها بیشتر برای اهداف خاص طراحی شده‌اند و در اجراهای معمول موسیقی کاربرد چندانی ندارند. نت‌های اضافی این پیانوها بیشتر در نت‌های باس قرار دارند و به ندرت مورد استفاده‌ی نوازندگان قرار می‌گیرند.
همان‌طور که مطالعه کردید، پیانو 88 کلاویه، ترکیب بهینه‌ای از گستره صوتی، اندازه فیزیکی و کاربرد عملی است که نیازهای هنری و فنی را به‌طور کامل پوشش می‌دهد. اگرچه ممکن است در ابتدا یادگیری پیانو 88 کلاویه برای مبتدیان، به دلیل تعداد زیاد کلاویه‌ها کمی گیج‌کننده باشد. اما با تمرین مداوم، به تدریج متوجه خواهید شد که این گستردگی، چگونه به شما آزادی بیشتری در نوازندگی و بیان احساسات موسیقایی می‌دهد. بنابراین با انگیزه پیش بروید و از این سفر هیجان‌انگیز موسیقایی لذت ببرید!
البته شما زمانی می‌توانید از مسیر یادگیری خود لذت ببرید که از آموزش گام‌به‌گام و اصولی برخودار باشید. یادگیری پیانو به شرط داشتن استادی کاربلد که راهنمای مسیر باشد کار چندان دشواری نیست. ضمن این‌که نداشتن محدودیت‌های مکانی و زمانی عامل مهم دیگری است که به پیش رفتن آموزش شما کمک می‌کند. همان شرایطی که در آکادمی موسیقی وب نوازان فراهم است. زیرا این آکادمی آموزش‌های خود را به شکل آنلاین و خصوصی برگزار می‌کند.
شما می‌توانید در طول دوره در کلاس آنلاین که به شکل تصویری برگزار می‌شود، شرکت کنید و آموزش پیانو 88 کلاویه را گام‌به‌گام پیش ببرید. البته ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود زیرا در طول دوره به صورت مستمر توسط آموزشگاه پشتیبانی می‌شوید تا هیچ نوع مشکلی در فرآیند آموزش رخ ندهد.
در نهایت اگر فکر می‌کنید که این نوع کلاس با شرایط حال حاضر شما مطابق است، دست‌دست نکنید و با درخواست مشاوره آنلاین، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
