ساز تار، ساز زخمه ای و اصیل ایرانی
ساز تار ساز مورد علاقه ی شماست؟ صدای این ساز شما را جادو می کند؟ پس در مورد این ساز و اصالت آن بیشتر بدانید. تار از اصلی ترین ساز های زهی موسیقی ایرانی است که با زخمه (مضراب) نواخته می‌شود. تار، هم بصورت تک نوازی و هم همنوازی با سازهای دیگر (بالاخص با تنبک) نواخته می شود. ساز تار از دیرباز سازی پرطرفدار بوده و با نوازندگی بزرگانی چون حسین علیزاده ،جلیل شهناز، محمدرضا لطفی و فرهنگ شریف به اوج خود رسیده است. این ساز پرطرفدار، سالهاست که هنرجویان بسیاری را از سراسر دنیا به سمت خود کشانده و جوانان بسیاری در حال آموزش تار می باشند.
این ساز در ایران و برخی مناطق دیگر خاورمیانه مانند تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان و دیگر نواحی نزدیک قفقاز برای نواختن موسیقی کلاسیک این کشورها رایج است. در واقع این ساز، ساخته و پرداخته ذوق ایرانی است (منحنی و قوس‌هایی که در ساخت ساز دیده می‌شود در خوشنویسی و نقاشی و مینیاتور و معماری ایرانی جاری و ساری است) و طی سالهای متمادی کامل و کاملتر گشته است.
صدای ساز تار
ساز تار صدای دلنشینی دارد که همواره با همنوازی ساز تنبک، مطلوب هنردوستان و علاقمندان به موسیقی اصیل ایرانی می باشد.
ساختمان ساز
ساز تار شامل دو کاسه ی بهم چسبیده به نامهای (نقاره) و (کاسه) است که روی آنها پوست نازکی کشیده شده است. شکل کاسهٔ تار مانند دو دل به هم چسبیده و از پشت شبیه به انسان نشسته‌ای است. کاسهٔ ساز بیشتر از کنده کهنه چوب توت ساخته می‌شود که هرچه این چوب کهنه‌تر باشد به دلیل خشک بودن تارهای آن چوب، تار دارای صدای بهتری خواهد بود. پرده‌ها از جنس روده گوسفند و دسته و پنجه معمولاً از چوب گردو تهیه می‌شوند. تار قفقازی شکل کمی متفاوتی دارد و سیم‌های آن بیشتر است. جنس پرش از خرک از شاخ بز کوهی است. در دو طرف دسته از استخوان شتر استفاده می‌شود.
این ساز شش سیم دارد که هر کدام دو به دو کوک می شوند. سیم‌های شش‌گانه عبارتند از دو سیم سفید (پائین) که همصدا کوک می‌شوند، دو سیم زرد (همصدا)، یک سیم سفید نازک (بنام زیر) و بالاخره یک سیم زرد (بم)، که دوتای آخری غالباً به فاصله اکتاو کوک می‌شوند.
تاریخچه ساز
در گذشته ساز تار ایرانی پنج سیم (یا پنج تار) داشت آخرین اصلاحات توسط درویش خان استاد موسیقی ایرانی (۱۲۵۱تهران_۲ آذر ۱۳۰۵تهران) با افزودن سیم ششم جهت تکمیل و وسعت دامنه صوتی این ساز انجام پذیرفته است. آخرین الگوی منحصربه‌فرد ساخت تار نیز متعلق به سازگر مشهور ایرانی استاد یحیی می‌باشد و به تار یحیی مشهور است. چه به لحاظ شاخص فنی و چه از لحاظ ذوقی همچنان که گره چوب را به شکل متقارن روی کاسه تار (در اصطلاح چهار گل) طراحی می‌نموده است. جنس چوب کاسه تار از درخت توت، دسته آن گردو می‌باشد.
کوک تار
کوک تار از مهم ترین پارامترها در صدای ساز است. فاصله سیم‌های هم صوت سفید، نسبت به سیم‌های زرد غالباً «چهارم» و سیم‌های سفید نسبت به سیم بم معمولاً فاصله اکتاو یا هشتم را تشکیل می‌دهند. به این ترتیب اگر سیم‌های همصدای سفید را «دو» کوک کنیم، سیم‌های زرد باید غالباً «سل» و سیم بم «دو» یا «ر» کوک شوند. کوک تار در دستگاه‌ها، ردیف موسیقی ایرانی و آوازهای مختلف تغییر می‌کند. محدوده ی صوتی تار، ۲۸ پرده یهنی کمتر از سه اکتاو (وسعت صدای تار دو و نیم و نزدیک به سه اکتاو است).
اگر علاقمند به دانستن مطالب بیشتر در مورد این ساز هستید کلیک کنید. امروزه تکنولوژی نیز به کمک آموزش این ساز اصیل آمده است و دیربازی است که می توان بصورت آنلاین، نوازندگی تار را فرا گرفت.
برگرفته از ویکیپدیا
