انگشت‌گذاری گیتار جزء اصول اولیه‌ای است که هر هنرجوی گیتاری باید آن را بیاموزد. زیرا انگشت‌گذاری درست، نه تنها به اجرای بهتر قطعات کمک می‌کند، بلکه از ایجاد عادات نادرست و آسیب‌های احتمالی نیز جلوگیری می‌کند. انگشت‌گذاری صحیح شاید در ابتدا کمی چالش‌برانگیز باشد ولی به مرور زمان و با تمرین و آموزش، قابل یادگیری است. پس اگر شما نیز با این چالش مواجه شده‌اید، در این مطلب همراه ما باشید تا گام‌به‌گام و کنار هم شیوه‌ی درست انگشت‌گذاری گیتار را یاد بگیریم.
اهمیت انگشت‌گذاری گیتار
حالا که همت کرده‌اید و آموزش گیتار را شروع کرده‌اید، خوب است که شیوه‌ی درست انگشت‌گذاری را یاد بگیرید تا از همین ابتدا، درست و اصولی پیش بروید. ولی شاید برای‌تان سوال پیش بیاید که چرا انگشت‌گذاری گیتار تا به این اندازه مهم است؟ واقعیت این است که هرچه دقت و سرعت انگشت‌گذاری نوازنده بیش‌تر باشد، تکنیک‌های بیشتری را می تواند اجرا کند و در نهایت نوازندگی او کیفیت بالایی خواهد داشت. پس برای رسیدن به چنین جایگاهی باید به شیوه ی انگشت‌گذاری خود دقت کنید. به طور کلی انگشت‌گذاری درست و اصولی گیتار به دلایل زیر مهم است.
افزایش سرعت و دقت در نوازندگی
برای این‌که گیتاریست خوبی شوید باید بتوانید با سرعت نوازندگی کنید. این امر امکان‌پذیر نیست مگر با تقویت انگشت‌گذاری. با استفاده از انگشت‌گذاری صحیح، اجرای نت‌ها سریع‌تر و روان‌تر انجام می‌شود. این امر به ویژه در نوازندگی قطعات پیچیده و اجرای تکنیک‌هایی مانند لگاتو و آرپژ اهمیت دارد.
افزایش دقت و هماهنگی دست‌ها
گیتارنوازی حاصل چندین عمل به طور همزمان است. یعنی شما همزمان باید به درستی انگشت‌گذاری کنید و انگشتان‌تان به درستی روی فرت‌ها قرار بگیرد. از سوی دیگر نیز باید بتوانید با ضربه مناسب به سیم‌ها، صدای خوشی از ساز تولید کنید و نت‌ها وضوح کافی داشته باشند. پس هماهنگی دو دست خیلی مهم است. انگشت‌گذاری گیتار به شما در ایجاد هماهنگی بین دست چپ و راست، کمک می‌کند.
آموزش انگشت‌گذاری گیتار
طبیعی است که در ابتدای یادگیری گیتار، نمی‌توانید مانند گیتاریست های حرفه‌ای، انگشت گذاری دست چپ را انجام دهید. ولی مطمئن باشید که با آموزش گام‌گام و با تمرین، شما هم می‌توانید به این مهارت دست پیدا کنید.
شناخت شماره‌ی انگشت‌ها
برای این‌که بتوانید به شکل درست روی فرت‌های گیتار، انگشت‌گذاری کنید، باید شماره انگشتان خود را بدانید. به همین دلیل، انگشت‌های هر دو دست شماره‌گذاری و نام‌گذاری شده‌اند. شما فقط کافی است که این شماره‌ها را به خاطر بسپارید. انگشت‌های دست چپ که انگشت‌گذاری با آن‌ها انجام می‌شود، از انگشت اشاره تا کوچک شماره‌گذاری می‌شوند. همچنین انگشت‌های دست راست نیز با حروف انگلیسی نام‌گذاری می‌شوند. توجه کنید که این امر برای افراد چپ دست برعکس است.
قرارگیری صحیح انگشتان روی فرت بورد
شما باید دسته ساز را به شکل درست در دست بگیرید تا انگشت‌های‌تان در حالت درست روی فرت بورد قرار بگیرند. در ابتدا، این کار شاید مشکل باشد ولی به مرور و با تمرین، می‌توانید از پس این کار هم به خوبی بربیایید.
برای داشتن انگشت‌گذاری صحیح، باید اصول زیر را رعایت کنید:
- فشار متناسب: انگشت‌های‌تان را به اندازه‌ای روی فرت‌ها فشار دهید که صدا واضح به گوش برسد؛ البته نباید بیش از حد هم فشار دهید.
- نزدیک به فرت‌ها: برای جلوگیری از صدای گز، انگشتان را نزدیک به فرت بگذارید، نه روی فرت.
- خم شدن مفاصل انگشتان: انگشتان باید کمی خمیده باشند تا کنترل بهتری روی سیم‌ها داشته باشید.
موقعیت مچ دست
برای این‌که بتوانید فرآیند انگشت‌گذاری گیتار را به خوبی پیش ببرید و انگشت‌های‌تان از دامنه حرکتی بیشتری برخوردار باشند، موقیت مچ دست شما مهم است. درواقع شما نباید مچ دست خود را در حالت خمیده نگه دارید. اگر مچ دست‌تان را صاف نگه دارید، جدای از این‌که مچ‌تان دچار آسیب نمی‌شود، انگشت‌های‌تان می‌توانند، با برد بیشتری روی فرت‌های گیتار حرکت کنند.
موقعیت انگشتان دست چپ
در این مرحله از تمرین انگشت‌گذاری گیتار، باید به استایل دست چپ خود توجه کنید. در این مرحله، تمرکز خود را روی انگشت‌های دست چپ خود بگذارید تا عملکرد دست چپ‌تان را تقویت کنید. حواستان باشد که فقط با نوک انگشت‌های‌تان سیم‌ها را بگیرید. چون اگر با بخش بیشتری از انگشت خود بخواهید این کار را بکنید، احتمال برخورد انگشت با سیم‌های دیگر زیاد می‌شود.
نحوه قرارگیری انگشت شست
در ادامه تمرین انگشت‌گذاری گیتار برای مبتدیان، نوبت به نحوه قرارگیری انگشت شست می‌رسد. انگشت شست شما باید پشت دسته‌ی گیتار قرار بگیرد. البته نباید سرانگشت‌تان روی دسته ساز قرار بگیرد چون در این حالت انگشت چهارم شما، فاصله‌ی زیادی با سیم‌ها پیدا می‌کند.
موقعیت سایر انگشت‌های دست چپ
بعد از این‌که انگشت شست، پشت دسته‌ی ساز قرار گرفت، نوبت به جای‌گیری سایر انگشت‌ها می‌رسد تا فرآیند انگشت‌گذاری به شکل درست پیش برود.
- سینه‌ی انگشت اشاره باید زیر فرت اول قرار بگیرد.
- انگشت‌های 1 تا 4 باید حالت گرد و خمیده پیدا کنند.
- موقع فشار دادن سیم‌ها باید از سرانگشتان خود کمک بگیرید و سیم را به پشت فرت فشار دهید.
حواستان به موقعیت انگشت‌های خود باشد، نه دور از سیم‌ها باشند و نه روی سیم‌ها.
تمرین انگشت‌گذاری دست چپ در گیتارنوازی
انگشت‌های شما باید از حالت خشکی درآید و انعطاف‌پذیر شود تا بتوانید به خوبی تمرینات انگشت‌گذاری گیتار را انجام دهید. برای این‌کار ابتدا باید از انگشت اول یا اشاره شروع کنید. انگشت اشاره‌تان را خم کنید و به حالت عمود قبل از فرت اول روی سیم اول قرار دهید. توجه کنید که انگشت‌تان حتما قبل از فرت قرار بگیرد چون اگر روی فرت و یا وسط فرت قرار بگیرد، صدای گز مانندی خواهد داد. سپس بدون این‌که انگشت اول را بردارید، انگشت دوم را قبل از فرت دوم، روی سیم اول قرار دهید. همین کار را برای دو انگشت دیگر نیز انجام دهید. البته تمرین انگشت‌گذاری گیتار برای انگشت‌های سوم و چهارم سخت‌تر از دو انگشت اول است. ولی با تمرین می‌توانید انگشت‌گذاری خود را بهتر کنید. به طور کلی تمرین‌های پایه برای بهبود انگشت‌گذاری صحیح گیتار ، شامل تمرین‌های زیر است:
کروماتیک ساده
این تمرین به تقویت استقلال انگشتان و افزایش دقت کمک می‌کند:
- انگشت اول را روی فرت اول سیم ششم بگذارید و یک نت بنوازید.
- انگشت دوم را روی فرت دوم همان سیم قرار دهید و اجرا کنید.
- این روند را تا انگشت چهارم و فرت چهارم ادامه دهید.
- همین الگو را روی سیم‌های دیگر نیز اجرا کنید.
گام ماژور
نواختن گام‌های موسیقی، به خصوص گام دو ماژور، به هنرجویان کمک می‌کند تا انگشت‌گذاری صحیح را تمرین کنند. در این تمرین، هر انگشت باید روی فرت مشخصی قرار گیرد و بدون تغییر موقعیت، نت‌ها اجرا شوند.
پرش بین فرت‌ها
برای بهبود انعطاف‌پذیری انگشتان، تمرین پرش بین فرت‌های مختلف بسیار مفید است. به عنوان مثال؛ انگشت اول را روی فرت ۵ سیم سوم، قرار دهید و سپس انگشت سوم را روی فرت ۷ همان سیم، بگذارید.این تمرین را با ترکیب‌های مختلف انجام دهید.
نکات مهم در انگشت‌گذاری گیتار برای هنرجویان مبتدی
یادتان باشد که انگشت‌گذاری گیتار به طور کلی برای تمامی هنرجویان مبتدی، چالش‌برانگیز و دشوار است. ولی از طرف دیگر، یکی از اصول اولیه و به نوعی الفبای گیتارنوازی، انگشت‌گذاری صحیح است. به همین دلیل به هنرجویان مبتدی توصیه می‌شود که در این مسیر صبور باشند و انجام مداوم تمرین را فراموش نکنند. البته نباید در انجام تمرین نیز زیاده‌روی کنید و دست‌های‌تان دچار آسیب و خستگی شود. همچنین برای این‌که کم‌تر دچار خطا شوید، پیشنهاد می‌کنیم که از مترونوم استفاده کنید تا بتوانید نت‌ها را در حالت درست اجرا کنید.
در نهایت باید گفت که انگشت‌گذاری صحیح گیتار یکی از اصول اساسی برای یادگیری و پیشرفت در نوازندگی است. با رعایت اصول و تمرین‌های معرفی‌شده، می‌توانید مهارت خود را بهبود ببخشید و از نواختن گیتار لذت بیشتری ببرید. به خاطر داشته باشید که تکرار و تمرین کلید موفقیت در یادگیری هر ساز موسیقی است. پس با انگیزه تمرین کنید و از مسیر یادگیری لذت ببرید!
البته که نمی‌توان نقش آموزش صحیح را در انگشت‌گذاری درست و اصولی نادیده گرفت. بسیاری از افراد که به شکل خودآموز شروع به یادگیری گیتار می‌کنند، این مشکل را دارند. زیرا استادی بالای سر آن‌ها نیست که نواقص و ایرادات‌شان را برطرف کند. به همین دلیل با همان شیوه‌ی اشتباه پیش می‌روند و هرچه جلوتر می‌روند با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند. حتما شما هم موافق هستید که رفع اشکال نسبت به آموزش از صفر، خیلی سخت‌تر است. پس بهتر است که این موضوع را جدی بگیرید و از همان ابتدا به شکل درست آموزش ببینید. البته اگر الان متوجه شده‌اید که به دلیل آموزش اشتباه، به درستی انگشت‌گذاری گیتار را انجام نمی‌دهید هم دیر نشده. به هرحال جلوی ضرر را هر وقت بگیری، منفعت است.
پس اگر به دنبال آموزشگاه معتبری می‌گردید که خیال‌تان از کیفیت آموزش‌ها راحت باشد، ما می‌توانیم در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان، میزبان شما باشیم. اگر مشتاق هستید که از شرایط و ویژگی‌های دوره‌های آموزشی وب نوازان بیش‌تر بدانید با درخواست مشاوره رایگان، ما را خبر کنید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
