مورین خور سازی سنتی و یکی از مهم ترین سازهای مغول به حساب می آید. این ساز به عنوان اسب کمانچه و نمادی ازاین ملت شناخته شده است. موسیقی مغول وسیع و آزاد است و با زندگی و طبیعت پیوند عجیبی دارد. این موسیقی با تنوع فرهنگ محلی بسیار رنگارنگ است و مد همیشه یکی از عوامل اصلی در سبک ملی و منطقه موسیقی مغولی به شمار می آید.
تاریخچه مورین خور
مورین خور یک ساز باستانی می باشد و یونسکو این ساز را به عنوان یکی از میراث های برتر تاریخ شفاهی و نامشهود فرهنگ بشر نامگذاری و ثبت کرده است. ساز مورین خور صدای زیبایی دارد به طوری که آن را به صدای یورتمه رفتن یک اسب در علفزار تشبیه می کنند. مورین خور به زبان محلی مغولی به معنی کمانچه سراسب است چراکه فرهنگ مردم مغول با اسب گره خورده است. ساز مورین خور را فقط در مغولستان می توانید پیدا کنید.
ساختمان مورین خور
ساختمان این ساز مانند کمانچه است. این ساز توسط آرشه به صدا در می آید و سیم هایی شبیه به سیم های ویولن دارد. سازمورین خور شامل یک جعبه ذوزنقه ای شکل چوبی است که دو تار (سیم) به آن متصل شده اند. این سیم ها از موهای یال یا دم اسب ساخته شده اند. کمان این ساز با موهای اسب پوشیده شده و جنس آن از چوب سیاه کاج یا درخت سرو می باشد. قاب این ساز با پوست شتر، بز یا پوست گوسفند پوشانده شده است.
نواختن مورین خور
نحوه نواختن آن به این صورت است که ساز به صورت عمودی در دامان نوازنده یا بین پاهای نوازنده قرار می گیرد. کمان هم با دست راست نگهداری می شود. مورین خور برخلاف سازهای مدرن که سیم ها یک چهارم تنظیم می شوند، سیم یا تارهای این ساز با یک پنجم از هم تنظیم می شوند.
افسانه ای جالب
یک افسانه در مورد این ساز وجود دارد که چوپانی به نام Namjil Cuckoo این هدیه را از اسب پرواز دریافت کرده است. این اسب شب ها چوپان را برای دیدار محبوبش سوار کرده و به سوی او پرواز می کرد. یک زن حسود بال های اسب را قطع می کند، به طوری که اسب از هوا افتاد و در گذشت. چوپان اندوهگین، از پوست و موهای دم اسب، کمانچه اسب درست می کند و از آن برای پخش ترانه های دلواپس درباره ی اسب خود استفاده می کند.
بسیاری از جشنواره ها مانند جشنواره و رقابت بین المللی مورین خور برای تجلیل از اهمیت این ساز بر فرهنگ مغول، هر دو سال یک بار توسط انجمن جهانی مورین خور برگزار می شود. اولین جشنواره آن در سال 2008 برگزارشد.
