آموزش ویولن به روش سوزوکی جزء روشهای آموزشی پرطرفدار در سراسر جهان است. چون این شیوهی آموزشی بسیار منعطف است و فرآیند آموزش ویولن در آن به گونهای پیش میرود که کودک به هیچ وجه حس ناخوشایندی را تجربه نمیکند. ضمن اینکه در این شیوه بر فرآیند یادگیری، بیشتر از استعداد اولیه تأکید میشود. پس اگر دختر شما هم حساس است یا فکر میکنید که از استعداد کافی برای یادگیری ویولن برخوردار نیست، شیوهی آموزش سوزوکی بهترین روش آموزش به او است. در این مقاله به طور کامل به آموزش ویولن به روش سوزوکی میپردازیم.
تاریخچه آموزش ویولن به روش سوزوکی
«سینچی سوزوکی»، مبدع روش سوزوکی است که در یک خانوادهای که همه اهل موسیقی بودند به دنیا آمد. پدرش کارگاه ویولنسازی داشت و همین باعث شد که او از بچگی به این ساز علاقهمند شود. بعد از اینکه مقدمات موسیقی و ویولن نواختن را در ژاپن یاد گرفت به آلمان رفت و بعد از هشت سال دوباره به ژاپن برگشت و شروع به آموزش ویولن کرد. برای سوزوکی، آموزش ویولن به کودکان چالشبرانگیز بود و در نهایت همین چالشها باعث شد که روش سوزوکی را ابداع کند. البته خود او اسم روشش را «زبان مادری» گذاشت. درواقع سوزوکی برای حل چالشهای آموزش به کودکان به این فکر کرد که بچهها زبان مادری خودشان را خیلی راحت و بدون دردسر یاد میگیرند. ولی همان بچه، زبان دوم و یا مهارت دیگر را به سختی یاد میگیرد. سوزوکی روی فرآیند یادگیری زبان مادری تمرکز کرد و سعی کرد همان فرآیند را در آموزش ویولن نیز به کار بگیرد.
این ویولونیست ژاپنی متوجه شد که کودک در مراحل اولیهی رشد به مرور و در شرایطی مملو از آرامش و مهر و عشقی که خانواده نثارش میکند، زبان مادری را یاد میگیرد. یعنی پیش از اینکه بتواند خواندن را یاد بگیرد، زبان مادری و حرف زدن را یاد میگیرد. او متوجه شد که در یادگیری زبان مادری عواملی مانند گوش کردن، تکرار زیاد، انگیزهی بالا، حافظهی قوی، همکاری و تشویق والدین، محیطی آرام و … نقش دارند. پس به این نتیجه رسید که این عوامل را در فرآیند آموزش موسیقی و به طور خاص ویولن به کار بگیرد. از آن به بعد آموزش ویولن به روش سوزوکی رایج شد و به یک سبک بینالمللی تبدیل شد.
عناصرآموزش ویولن به روش سوزوکی
سوزوکی معتقد بود که یادگیری موسیقی، ذاتی نیست و همهی بچهها میتوانند آن را یاد بگیرند چون ظرفیت یادگیری کودکان نامحدود است. اما شیوهای که برای آموزش کودکان انتخاب میشود مهم است و روی کودک تاثیر میگذارد. او شیوهی آموزشی خودش را با ترکیبی از عوامل مختلف پایهریزی کرد که شامل موارد زیر میشوند:
شروع آموزش از کودکی
اگر یادتان باشد گفتیم که سوزوکی برای پایهگذاری روش خودش از زبان مادری الهام گرفت. پس همانطور که زبان مادری از همان آغاز کودکی و از سنین پایین آموزش داده میشود، موسیقی هم میتواند از سن کم به کودک آموزش داه شود. آموزش موسیقی از سن کم، کار چندان پیچیدهای نیست، حتی پخش موسیقی کودکانه و شاد برای نوزاد هم نوعی آموزش موسیقی به شمار میرود. زیرا گوش نوزاد به صدا حساس میشود و در نتیجه تقویت میشود و میتواند ریتم را سادهتر تشخیص دهد. امروزه اکثر آموزشگاههای موسیقی دورهی آموزش موسیقی کودک برگزار میکنند. در این دورهها کودک در جریان بازی و سرگرمی، شناختی کلی از موسیقی پیدا میکند. اگر فرزند شما این دوره را گذرانده باشد یادگیری ویولن برای او راحتتر خواهد بود.
آموزش آهسته و پیوسته
نکتهی مهم دیگری که در آموزش ویولن به روش سوزوکی روی آن تأکید میشود، آموزش آرام و پیوسته است. سوزوکی معتقد بود، همانطور که همهی بچهها در یک سن و به یک شکل، زبان باز نمیکنند و حرف نمیزنند، یادگیری ویولن نیز متفاوت است. درواقع هر کودکی ویژگیهای منحصربهفردی دارد که در یادگیری ویولن نقش مهمی دارند. اصولا بچهها با سرعت خیلی پایین ویولن یاد میگیرند و بیشتر از فرآیند لذت میبرند. پس به عنوان والد نباید سرعت یادگیری بچهتان را با بچهی دیگر مقایسه کنید.
تکرار مداوم
روزهایی را یادتان بیاورید که فرزند شیرینتان تازه زبان باز کرده بود و یک کلمه را بارها و بارها تکرار میکرد. آموزش موسیقی در روش سوزوکی دقیقا به همین شکل است. تکرار زیاد جزء اصول سبک سوزوکی است. تا وقتی که بچهی شما نکات اولیه را یاد نگرفته باشد، نکتهی جدید به او آموزش داده نمیشود. نواختن قطعهها هم دقیقا به همین شکل است. یک قطعه به بخشهای کوچکتر تقسیم میشود و تا وقتی که کودک بخش اول را به خوبی یاد نگیرد، نباید سراغ بخش بعدی برود.
همکاری والدین در فرآیند آموزش
آیا بچهی شما به تنهایی زبان باز کرد و حرف زد یا شما آنقدر با او حرف زدید و کلمهها را تکرار کردید و تشویقش کردید که توانست به خوبی صحبت کند؟ قطعا شما نقش بسیار مهمی در یادگیری زبان کودکتان داشتید. پس اگر میخواهید روزی دختر نازنینتان به خوبی ویولن بنوازد؛ باید مشوق او شوید و در فرآیند یادگیری، همکاری و مشارکت کنید. اگر فکر میکنید روش سوزوکی، سبک مناسی برای آموزش ویولن به دخترتان است باید خودتان هم آستینها را بالا بزنید و او را همراهی کنید. هرچقدر دختر شما کوچکتر باشد نیاز به همراهی بیشتری دارد. در روش سوزوکی تاکید میشود در کلاس حاضر شوید و نکات آموزشی اولیه را یاد بگیرید تا بتوانید هنگام تمرین به او کمک کنید. فراموش نکنید که شما الگو فرزندتان هستید و اشتیاق و شور و پیگیری شما روی او هم تاثیر میگذارد.
اولویت نواختن ساز بر یادگیری مبانی تئوری
آدمها اول یاد میگیرند حرف بزنند و بعد خواندن را یاد میگیرند؛ در روش سوزوکی هم دقیقا به همین شکل است. یعنی اول مهارتهای اولیه و پایهی موسیقی آموزش داده میشود و وقتی که کودک با مهارتهای شنیداری، تکنیکال و موزیکال آشنا شد، موارد دیگر نیز آموزش داده میشود.
تاکید بر شنیدن و تقویت گوش
نوزادان بعد از اینکه خوب گوش میکنند شروع به صدا درآورن و تقلید میکنند و بعد هم آرام آرام حرف میزنند. پس برای نواختن ویولن هم اول باید خوب گوش کرد. هرچه فرزند شما زیاد و خوب به موسیقی گوش کند، سریعتر نواختن ویولن را یاد خواهد گرفت.
تربیت معلمان و افزایش توانمندیهای آنها
سینچی سوزوکی، معتقد بود که با توجه به شخصیت کودکان و معلمان روشهای مختلفی برای آموزش وجود دارد. درواقع او معتقد بود که نمیتوان با یک روش خاص و مشخص، همه را ویولننواز کرد. به تعداد هنرجوها و معلمها روشهای متفاوتی وجود دارد. اینکه بهترین روش آموزش ویولن چیست به خواست و هنرجو و هنر معلم بستگی دارد. هر معلمی باید با توجه به هنرجو خود، روش خاصی را برای برقرار ارتباط و آموزش به او پیش بگیرد. به همین دلیل در سبک سوزوکی روی تربیت معلمان و توانمند کردن آنها توجه زیادی میشود.
نقش محیط بر یادگیری سریع
در خانهای که هیچکس صحبت نمیکند و سکوت محض است نمیتوان انتظار داشت که نوزاد حرف زدن یاد بگیرد. در یادگیری ویولن نیز همینطور است. اگر میخواهید دخترتان رشد کند، باید شرایط رشدش را در خانه فراهم کنید. از تهیهی ساز گرفته تا ایجاد شرایط تمرین و گوش کردن به موسیقی، صحبت دربارهی موسیقی روی یادگیری او تاثیر زیادی میگذارد. حتی شما به عنوان الگو میتوانید نواختن ویولن یا ساز دیگری را در پیش بگیرد تا بچهتان نیز از شما انگیزه بگیرد. فراموش نکنید که خود سوزوکی هم در خانوادهی موسیقیدان به دنیا آمد و در نهایت هم عمر خودش را در راه آموزش ویولن صرف کرد.
برگزاری کلاسهای گروهی
وقتی فرزند شما با سایر هنرجوهای ویولن تمرین میکند، انگیزه و شور زیادی برای یادگیری پیدا میکند. ضمن اینکه گاهی گروه همسالان، معلمان بهتری هستند و میتوانند مهارتهای هم را افزایش دهند. نوازندگی کنار دیگران، حس خوبی به آنها میدهد و تجربهی مفیدی برای آنها است. به همین دلیل در آموزش ویولن به سبک سوزوکی به این مورد توجه میشود و هر از چندگاهی هنرجوها را در یک مکان جمع میکنند تا به شکل جمعی ویولننوازی کنند و از صدایی که ایجاد میشود، لذت ببرند.
تربیت انسان کامل
شینچی سوزوکی فقط به این فکر نمیکرد که ویولنیستهای معروفی به دنیای موسیقی تحویل دهد، بلکه او هدف بزرگتری داشت و میخواست که انسانهای نجیبی تربیت کند. او مدام به این فکر میکرد که به کمک موسیقی و آموزشی که ارائه میکند چطور میتواند به رشد شخصیتی کودکان کمک کند؟ سوزوکی به دنبال این بود که نظم، اعتماد، عشق به آموزش، صبر، دقت، سعی و تلاش و پشتکار، داشتن هدف، حس قدردانی و … را در کودکان ایجاد کند. امروزه معلمهای زیادی سعی میکنند که به شیوهی سوزوکی عمل کنند و با شیوهی آموزش خود به رشد سایر جنبههای هنرجو هم توجه کنند. پس اگر برای شما هم مهم است که فرزندتان از رشد همهجانبهتری برخوردار شود، آموزش ویولن به روش سوزوکی، گزینهی مناسبی برای او است.
مقایسه آموزش ویولن به روش سوزوکی با روش ل ویولن
با توضیحاتی که ارائه شد شاید فکر کنید که روش سوزوکی بهترین روش آموزش ویولن به شمار میرود. البته که به نظر ما بهترین روشی وجود ندارد و هر روشی ضعفها و قوتهای خاص خود را دارد. شاید برای درک نقاط ضعف و قوت روشهای آموزش ویولن بهتر است به مقایسه روش سوزوکی با روش ل ویولن بپردازیم.
میزان مشارکت و همکاری والدین
همانطور که اشاره کردیم، در روش سوزوکی والدین باید نقش فعالی را ایفا کنند. درواقع بدون حضور والدین، جریان آموزش به درستی پیش نمیرود. ولی در آموزش ل ویولن، تأکید چندان زیادی روی همکاری والدین نمیشود. در واقع در روش ل ویولن لازم نیست که شما به عنوان والد، نکات اولیهی ویولن نوازی را بدانید. در نتیجه اگر جزء مادرهای سرشلوغ هستید و وقت خاراندن سرتان را هم ندارید احتمالا روش سوزوکی فشار زیادی را به شما وارد کند.
مدت زمان آموزش و سرعت یادگیری
اصل اولیه در روش سوزوکی، آهستگی و پیوستگی است. به نوعی سوزوکی از فرهنگ ژاپنی بهره گرفته و سعی کرده که آموزش ویولن را در جریانی کند و آرام پیش ببرد. در این روش، مسیر آموزش بر نتیجه و هدف، اولویت دارد. ولی خب آموزش آرام و کند میتواند از یک جایی به بعد ملالآور شود و فرزند شما از آن خسته و دلزده شود. درحالی که در روش ل ویولن، آموزش در جریان طبیعی خودش پیش میرود. پس باز هم همه چیز به شخصیت بچه شما بستگی دارد. آیا فرزند شما جزء بچههای نتیجهگرا است و دوست دارد که زود به نتیجه برسد؟ و یا بیشتر در لحظه سیر میکند و اهل بازی و لذت بردن از مسیر است؟
نت خوانی و شیوهی آموزش نت
اصولا در روش ل ویولن، آغاز یادگیری ویولن همراه با آموزش نت است. درحالیکه در روش سوزوکی، نت جزء آموزشهای اولیه نیست و گاهی خیلی طول میکشد تا کودک به مرحلهی یادگیری نت برسد. در این روش چون کودک هنوز ریتم و ضرب را نمیشناسد، نت از طریق کلمات ضربدار به او آموزش داده میشود. اصولا از کلمات شناخته شدهای مانند اسم میوهها و غذاها استفاده میشود. مثلا برای آموزش نت یک ضربی به کودک از کلمهای مانند «موز» استفاده میشود. یا برای آموزش دو ضرب از کلمهی آشنایی مانند «پیتزا» استفاده میشود. به نوعی چون بچههای کوچک و زیر هشت سال هنوز شناختی از ریتم و ضرب ندارند، آموزش نتها به آنها از طریق شعر و بازی با کلمات صورت میگیرد.
منبع آموزشی
در روش سوزوکی، فرآیند آموزش با تکیه بر کتابهای سوزوکی پیش میرود. کتابهای سوزوکی شامل ده جلد هستند و کاملا سطحبندی شدهاند. ولی در روش سنتی، منابع متنوع است و از معلمی به معلم دیگر نیز کتابها و منابع آموزشی تغییر میکند. حتی ممکن است از کتابهای سوزوکی هم برای آموزش استفاده شود و تعصبی در این رابطه وجود ندارد.
پاداش و سیستم انگیزشی
سوزوکی معتقد بود که یادگیری موسیقی یک کار خلاقانه است و انگیزهی یادگیری هم باید ذاتی و از درون کودک سرچشمه بگیرد. به همین دلیل سیستم پاداش و تنبیه در این مکتب آموزشی، جایگاهی نداشت. ولی در روشهای سنتی، معلمهای ویولن هنرجوهای خود را به روشهای مختلف تشویق میکنند. طبیعی است که هرچه بچهها کوچکتر باشند، بیشتر نیاز به تشویق دارند. با این تفاسیر اگر دختر شما با هدیه و پاداش، انگیزهی زیادی میگیرد و ذوقش برای ادامهی یادگیری بیشتر میشود، روش سوزوکی برای او آزاردهنده و خشک خواهد بود.
آموزش ویولن به روش سوزوکی را در وب نوازان تجربه کنید!
حالا که به اندازه کافی با آموزش ویولن به سبک سوزوکی آشنا شدهاید شاید برایتان سوال پیش بیاید که آیا این شیوه بهترین شیوه آموزش ویولن است؟ به طور کلی بهترین روشی وجود ندارد و هر روشی نقاط ضعف و قوت خاص خودش را دارد. ضمن اینکه روش سوزوکی اصولا برای کودکان زیر 9 سال کاربرد دارد که هنوز ضرب و ریتم را نمیشناسد و نمیتواند نتها را بخواند. در نهایت با بزرگتر شدن هنرجو، اصولا شیوهی تدریس مانند ل ویولن، پیش میرود.
انتخاب روش آموزش تا حد زیادی به شخصیت و شرایط کودک شما بستگی دارد. ضمن اینکه استاد نقش مهمتری نسبت به روش آموزش دارد. زیرا این استاد است که باید بتواند به بهترین صورت مطالب را به کودک شما منتقل کند و ارتباط مؤثری با او برقرار کند. با اینحال نمیتوان جنبههای مثبت روش سوزوکی را نادیده گرفت. زیرا در این روش علاوهبر رشد موسیقایی کودک، سایر مهارتهای کودک نیز رشد میکند و به نوعی دختر نازنین شما رشد همهجانبهای را تجربه میکند. زیرا آموزش در این روش، تک بعدی نیست و به جنبههای مختلف میپردازد.
اگر دوست دارید که دخترتان با چنین سبکی آموزش ببیند و ویولن را یاد بگیرد، میتوانید روی آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان حساب باز کنید. ما در وب نوازان آموزش را به کمک اساتیدی با سبکها و روشهای مختلف پیش میبریم. با توجه به خواست و تقاضای شما میتوانیم از استادی با سابقهی آموزش ویولن به روش سوزوکی برای آموزش به دختر شما بهره ببریم. از این نظر هیچ محدودیتی وجود ندارد. ضمن اینکه دورههای وب نوازان به صورت آنلاین برگزار میشود که برای شما فرصت مناسبی است تا با آسودگی بیشتر دخترتان را در فرآیند آموزش همراهی کنید. اگر نگران این هستید که روش سوزوکی در آموزش آنلاین قابل اجرا نباشد، این اطمینان را به شما میدهیم که آموزش آنلاین هیچ محدودیتی نسبت به آموزش حضوری ندارد. اصلا شاید اگر آقای سوزوکی زنده بودند، آموزش آنلاین را به خاطر محدودیتهای کمتر ترجیح میدادند.
به هرحال ما کنار شما هستیم تا با همدیگر به رشد دختر نازنین شما کمک کنیم. میتوانید با دریافت مشاوره رایگان ، اطلاعات بیشتر و مفیدتری را در رابطه با نحوهی برگزاری کلاسها و اساتید ما به دست آورید.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.