گوش دادن به موسیقی برای نوازندگان چگونه امکان پذیر است؟ شاید از خودتان بپرسید که مگر می‌توان با گوش دادن به موسیقی در نوازندگی ساز هم پیشرفت کرد؟ در پاسخ این سوال باید بگوییم بله. گوش دادن به موسیقی برای یک نوازنده به اندازه ی خود ساز زدن اهمیت دارد، همه ما مهارت شنیدن بدون گوش دادن را آموخته ایم اما تنها یک روش در گوش دادن به موسیقی برای نوازندگان وجود دارد که در پیشرفت آن ها موثر است و آن هم گوش دادن فعالانه موسیقی می‌باشد.
مثل شرلوک باشید!
اگر سریال جذاب و هیجان انگیز شرلوک هولمز را دیده باشید احتمالا این دیالوگ معروف شرلوک را به خاطر دارید:
«تو می‌بینی اما نگاه نمی‌کنی! تفاوت کاملا مشخص است»
دقیقا مصداق همین جمله درباره گوش دادن به موسیقی هم وجود دارد، یعنی در مقابل شنیدن که امری غیرفعال و ناخودآگاه است، گوش دادن مهارتی است که به صورت خودآگاه و با تمرکز صورت می‌گیرد. یعنی ما زمانی که تصمیم می‌گیریم به یک قطعه موسیقی گوش دهیم، حواس ما در سطح بالاتری از دقت و تمرکز قرار می‌گیرند و به همین دلیل می‌توانیم به درک بهتری از آن موسیقی برسیم و نکات مهمی را دریابیم که با شنیدن هیچ گاه متوجه آن نمی‌شدیم.
اما گوش دادن به موسیقی برای نوازندگان هم تکنیک ها و نکات خاص خودش را دارد. برای آشنایی با این روش ها با ما همراه باشید.
بهترین روش گوش دادن به موسیقی برای نوازندگان چیست؟
همان طور که تا الان متوجه شده ایم، نوعی از گوش دادن به موسیقی برای پیشرفت در نوازندگی که ما به آن احتیاج داریم، گوش دادن فعال نام دارد. این نوع از گوش دادن به موسیقی نیازی به مهارت های پیشرفته نت خوانی و یا دانش خیلی بالایی در تئوری موسیقی ندارد. البته زمانی که در این کار حرفه ای شدید بالابردن دانش تئوریک به شما کمک میکند تا درک بهتری از یک قطعه و ظرافت های آن داشته باشید.
اما حتی اگر مبتدی هم باشید، آشنایی هرچند اندک با مبانی تئوری موسیقی به شما کمک میکند تا بتوانید منظور خود را بهتر بیان کنید و به گونه ای حرفه تر و موثر تر درباره قطعه فکر کنید. هنرجویان باید با توجه به هدف خود از یادگیری موسیقی یکی از روش های گوش دادن فعالانه را انتخاب کنند و مطابق با آن قطعات را بررسی کنند.
انواع روش های گوش دادن به موسیقی برای نوازندگان
گوش دادن موثر
در روش گوش دادن موثر که به آن «استراتژی نمونه‌ای» می‌گویند، اطلاعاتی از قبیل سبک ، ژانر ، احساسات، رنگ و… برای شنونده آشکار می‌شود. هنرجویان هنگام گوش دادن به موسیقی به روش استراتژی نمونه ای باید به سرعت و بدون مکث یک یا چند قطعه را گوش کنند و پس از آن به این سوالات پاسخ دهند:
- صدای چه سازهایی شنیده می‌شود؟
- ژانر موسیقی چیست؟
- سرعت قطعه ، ریتم و تمپو چگونه است؟
- هنگام گوش دادن به این قطعه چه احساسی در شما برانگیخته می‌شود؟
گوش دادن ساختاری
گوش دادن ساختاری دقیقا مشابه بررسی یک مجسمه است. شنونده در این حالت باید به تمام فراز و فرودهای قطعه و نقاط اوج آن توجه کند و بخش های مختلف قطعه را از نظر این ویژگی ها با هم مقایسه کند. این روش نسبت به روش قبلی نیازمند توجه و تمرکز بیشتری است و هنرجو پس از انجام آن باید به این سوالت پاسخ دهد:
- در طی قطعه چه سوالاتی شکل می‌گیرد و پاسخ ها چگونه به حل سوالات می‌پردازند؟
- شعر و متن موسیقی چگونه با اصوات پیوند میخورد؟
- آهنگساز این قطعه چگونه از یک ایده به ایده ی دیگری حرکت میکند؟
گوش دادن مکالمه ای یا دیالوگی
بدون شک حرفه ای ترین و بهترین نوع گوش دادن به موسیقی برای نوازندگان ، گوش دادن به روش دیالوگی است. همان طور که از عنوان این روش پیداست ، ما باید در طی گوش دادن به یک قطعه موسیقی آن را با یک عنصر خارجی مثل یک تابلو نقاشی، یک متن ادبی، یک قطعه موسیقی دیگر و.. مقایسه کنیم و به بررسی ارتباط میان آن دو از جهت شباهت و تفاوت های آنان بپردازیم.
این دیدگاه مقایسه ای می‌تواند به ما کمک کند تا ارتباط موثرتری با موسیقی برقرار کنیم و تفسیر و برداشت های مختلفی از یک قطعه داشته باشیم.
