ضربات اصلی دف از مهمترین اصولی است که تمامی هنرجویان باید در آغاز آموزش دف با آن آشنا شوند. زیرا شما تا زمانی که نتوانید تکنیکها و ضربات اصلی دف را به خوبی بنوازید نمیتوانید هیچ ادعایی در دف نوازی داشته باشید. در این مطلب میخواهیم به طور کامل به این مبحث بپردازیم.
بررسی ضربات اصلی دف و نحوهی اجرای آنها
هر سازی دارای یک سری حرکات اصلی است که این حرکات حکم الفبای آن ساز را دارند و نحوهی اجرای آنها اهمیت زیادی دارد. زیرا در صورتی که این ضربات درست نواخته نشوند نمیتوان انتظار داشت که سایر حرکات نیز درست از آب در بیایند. در رابطه با ساز دف نیز این امر صدق میکند. به طور کلی دف دارای سه حرکت مهم و پایهای است که در ادامه به طور کامل به آنها میپردازیم.
ضربه تُم
از جمله ضربات اصلی دف، ضربهی «تُم» است. بمترین صدایی که از دف تولید میشود مربوط به ضربهی تم است که با دست راست اجرا میشود. برای اجرای این ضربه باید چهار انگشت خود را به هم بچسبانید، سپس کف دست خود را کمی گود کنید و بین تیغهی بیرونی دست و دف فاصله ایجاد کنید. سپس با سرعت بالا به دف ضربه بزنید و با همان سرعت دست خود را از ساز دور کنید.
نکته حائز اهمیت در اجرای این تکنیک این است که دست روی ساز نگه داشته نمیشود و فقط قسمتهایی از کف دست با دف تماس پیدا میکنند. این بخشها شامل بند اول انگشتان انگشتری و میانه، نرمی انگشت اشاره، بند دوم و سوم انگشت کوچک و در امتداد آن نرمی تیغهی پائینی دست از طرف داخل تا انتهای دست و نرمی انتهایی دست در زیر انگشت شست است. تمام این قسمتها در یک لحظه و همگی به طور همزمان با دف تماس برقرار میکنند. همچنین در هنگام ضربه زدن توجه کنید که ضربه را از مچ وارد نکنید، تیغه و ساعد دست باید با یکدیگر در یک راستا حرکت کنند.
ضربه بک
ضربه «بک» نسبت به تم صدای ریز و شفافتری دارد. اجرای این حرکت تمرین و تمرکز زیادی میطلبد.
در ضربهی بک، انگشتان دست راست کمی از یکدیگر باز میشوند و دست نوازنده از قسمت مچ به طرف تیغهی پایین و ساعد خم میشود. در این ضربه نیز درست مانند ضربهی تم، دست به کمک ساعد از دف دور شده و سپس با سرعت به حاشیهی ساز ضربه میزند. در این ضربه نیز بند اول و دوم هر چهار انگشت دست راست به طور همزمان ضربه را وارد میکنند.
تکنیک تم و بک، باید در محل اصلی خودشان اجرا شوند تا شما بتوانید به طور کامل تفاوت صدای آنها را درک کنید.
ضربه چپ
از دیگر ضربات اصلی دف باید به ضربهی «چپ» اشاره کرد. انگشت اشاره در ضربه چپ دخالتی ندارد و سه انگشت دیگر به ساز برخورد میکنند. برای اجرای این تکنیک باید سه انگشت خود را به هم بچسبانید و کف دست را به شکل نیم دایره درآورید. سپس با کمک چرخش سریع ساعد، انگشتان را روی دف پرتاب کنید. مچ دست در انجام این ضربه هیچ دخالتی ندارد، بنابراین به هیچ وجه مچ خود را خم نکنید.
تکنیکهای پیشرفته دف
بعد از یادگیری ضربات اصلی دف، نوبت به اجرای ضربات و تکنیکهای پیچیده میرسد. درواقع نکات ریز دف نوازی را بعد از یادگیری تکنیکهای پیچیده میتوانید اجرا کرد. به طور کلی تکنیکهای پیچیده، از ترکیب ضربات اصلی به دست میآید که شامل موارد زیر میشوند.
- تکنیک رول؛
- تکنیک ترمولو؛
- تکنیک فلام.
نکات مهم در یادگیری تکنیکهای دف
یادگیری ضربات اصلی دف ، تنها مهارت در دف نوازی نیست. پس از اینکه در اجرای این ضربات مسلط شدید، باید بر مبانی تئوری دف هم تسلط پیدا کنید. درواقع باید بتوانید نتهای دف را بخوانید، ارزشهای زمانی هر نت را درک کنید و درک درستی از سایر مفاهیم تئوریک داشته باشید. برای مثال زمانی که به شما گفته میشود نت سیاه، شما باید بدانید شکل این نت به چه صورت است و زمان اجرای آن چقدر طول میکشد؟
در یادگیری دف ، تمرکز و عدم شتاب بسیار مهم هستند. شما برای رسیدن به هماهنگی لازم بین ذهن و دستان خود نیاز به صبر و تمرین مداوم دارید. بهتر است برای درک بهتر ریتمها تمرینهای خود را به همراه مترونوم انجام دهید.
همچنین یکی دیگر از نکات مهم در بهبود اجرای ضربات دف، این است که روبهروی آینه تمرین کنید. زمانیکه شما بتوانید اجرا و نحوهی قرارگیری دست و انگشتان خود را روی ساز ببینید، متوجه اشکالات و نقاط ضعف خود میشوید و آنها را رفع میکنید.
در نهایت باید گفت که دف به عنوان یک ساز باستانی، سالیان سال توسط هنرمندان ایرانی نواخته شده و در طی این سالها تکنیکهای نواختن دف، تغییر کرده و روزبهروز پیچیدهتر و کاملتر شده است. با اینحال ضربات اصلی دف شامل ضربات تم، بک و چپ است. با یادگیری این سه حرکت میتوانید سراغ حرکات پیچیده نیز بروید. اگر مایل به یادگیری دف هستید ولی وقت کافی برای شرکت در کلاس حضوری را ندارید، پیشنهاد ما گذراندن آموزش آنلاین دف است. زیرا آموزش آنلاین با رفع محدودیتهای زمانی و مکانی امکان مناسبی را برای هنرجویان فراهم میکند. از این نظر بسیاری از نگرانیها و دغدغهها مانند کمبود زمان، فاصلهی جغرافیایی، عدم دسترسی به استاد حاذق، نگرانیهای مربوط به امور خانه و فرزندان و … برطرف میشود.
لازم به ذکر است که آکادمی موسیقی وب نوازان با در نظر گرفتن محدودیتهای آموزش حضوری موسیقی، اقدام به ارائهی آموزش آنلاین توسط اساتید مجرب میکند. این آکادمی کلاسهای خود را در بستر اینترنت و با کیفیت عالی برگزار میکند. از این نظر برای شرکت در کلاس آنلاین دف ، تنها به ساز و گوشی موبایل یا لپ تاپ نیاز دارید. شما میتوانید همزمان به حرکات دست استاد نگاه کنید و همانها را تکرار کنید و استاد اشکالات شما را رفع کند. با توجه به گرفتاریهای این روزها و کمبود وقت، این نوع آموزش بهترین و مؤثرینترین شیوهی آموزش به نظر میرسد. برای آغاز یک دورهی شورانگیز و فوقالعاده، تنها یک کلیک کافی است.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.
عالی و کاملا دقیق توضیح دادید
باعث خوشحالیه