ردیف میرزا عبدالله به روایت نورعلی برومند برای ساز های مختلف از جمله تار ، سه تار و قانون منتشر شده است. ردیف میرزا عبدالله قدیمی ترین و معتبرترین روایت ردیف است که از او به شاگردانش از جمله اسماعیل قهرمانی و از اسماعیل قهرمانی به نورعلی برومند منتقل شده است. میرزا عبدالله فرزند آقا علی اکبر فراهانی موسیقیدان برجسته و نوازنده ی تار می باشد. از ردیف میرزا عبدالله روایت های متعددی وجود دارد و علینقی وزیری و مهدی قلی هدایت نخستین نغمه نگاری ها از این ردیف را ثبت کرده اند.
ردیف میرزا عبدالله بر اساس اجرای تار نورعلی برومند
ردیف میرزا عبدالله برای اجرای تار در سال های 1350 نگارش شد. مولف در آن سال ها نزد استاد نورعلی برومند به همراه چند تن از نوازندگان جوان که امروزه نوازندگان شناخته شده می باشند به فراگیری موسیقی سنتی می پرداخت. در سال 1358 هنگامی که این کتاب در حال چاپ بود با رویدادهای انقلاب رو به رو شد و به همین دلیل چند سال بعد در سال 1370 با تاخیر به چاپ رسید. در این کتاب به نظرات و تئوری مولف در زمینه های مختلف مبانی ، تجزیه و تحلیل ، قواعد انگشت گذاری و مضراب زدن، معرفی و نام گذاری متیف ها در دو بخش ساده و مرکب و همینطور نام گذاری فیگور ملدی ها و مرتب کردن آنها بر اساس حروف الفبا که شامل دوتایی ها، پروانه ها ، پنجه ها و تحریرها می باشد اشاره می شود.
در جلد دوم این کتاب دستگاه‌های سه گاه، چهارگاه، ماهور، همایون، آواز بیات اصفهان، دستگاه های نوا و راست پنجگاه مورد توجه مولف قرار گرفته است. در این جلد به نت نگاری و تجزیه و تحلیل گوشه های ردیف می پردازد که در آن به نگارش دقیق تکنیک ها که شامل ریتم ، فاصله ها، علائم سرکلید و متغیرها در متن گوشه ها و همینطور نگارش دقیق مضراب ها و انگشت گذاری ها می باشد اشاره شده است.
ردیف میرزا عبدالله ژان دورینگ برای تار و سه تار
این کتاب مختص سازهای تار و سه تار می باشد و در بخش اول آن به موارد زیر اشاره می شود:
روند شکل گیری ردیف، سازماندهی ردیف، بررسی ردیف از زاویه بسته تر و جزیی، نگهداری ردیف، ردیف میرزا عبدالله، ردیف مانند یک روش، مسایل آموختن ردیف.
در بخش دوم هم این موارد اشاره می شود: گنجینه ی نغمه ها و مقام های کهن، شکل های گوناگون گوشه ها، منابع دستگاه ها و گوشه ها، ساختارهای مایگی آوازها و گوشه های کهن، ردیف های مکتب آذربایجان، ردیف میرزا فرج رضایف (1847-1927)، دستگاه ها و مقام های آذری امروز و بخش های اساسی آنها (گوشه و شعبه)
ردیف میرزا عبدالله برای ساز قانون
با توجه به سبک فعلی قانون نوازی در ایران تدوین و تنظیم و نشر کتاب ردیف میرزا عبدالله برای ساز قانون به صورت نوشتاری و صوتی با این هدف انجام گرفته که در درجه ی اول تکنیک های متداول قانون نوازی ، در مرحله ی بعد اصالت آهنگین و ظرافت موسیقی ایرانی در آن حفظ شده باشد.
دلایل طراحی ردیف میرزا عبدالله برای ساز قانون:
- این ردیف برای اکثر سازها تنظیم شده است.
- یکی از ردیف های معتبر در موسیقی کلاسیک ایرانی می باشد.
برای یادگیری ساز قانون ابتدا از ردیف میرزا عبدالله باید از دستگاه ماهور شروع کرد و ترتیب دستگاه ها و آوازها به شکل زیر می باشد:
دستگاه ماهور، دستگاه چهارگاه، دستگاه همایون، دستگاه سه گاه، دستگاه نوا ، دستگاه راست پنجگاه، دستگاه شور و آواز کرد بیات.
اهداف کلی آموزش ردیف روی ساز قانون :
- کسب مهارت در اجرای ردیف در مقام های مختلف و مرکب نوازی و استفاد از وسعت ساز قانون و افزایش توانایی نوازنده.
- تسلط بر ردیف موسیقی کلاسیک ایران و شناخت نت های شاهد، ایست، متغیر و خاتمه در گوشه های هر دستگاه و آواز.
- تجزیه و تحلیل ردیف بر اساس عناصر تماتیک.
یکی از هدف های روش های آموزشی ردیف، درک ساختار گوشه ها است. با درک و فهم گوشه می توان آن را به ذهن سپرد و با برداشت فردی خود می توان آن را اجرا کرد.
