ساز اوکوله له یا یوکلیلی یا یوکللی یک ساز زهی از خانواده ی گیتار می باشد. تفاوت اصلی گیتار با ساز اوکوله له این است که مدل های رایج آن به شکل چهار سیم ساخته می شود و سایز آن کوچک تر از گیتار می باشد. به نظر می رسد که یوکوللی ها گیتارهای آکوستیک بسیار کوچکی هستند که به طور سنتی از چوب koa در هاوایی ساخته شده اند.
تاریخچه ساز یوکللی
تاریخچه ساز اوکوله له به قرن نوزدهم میلادی و جزیره هاوایی بر می گردد، چرا که پس از ورود ساز ماشتی (سازی کوچک شبیه گیتار) توسط پرتغالی ها به هاوایی ، ساز اوکوله له از روی آن ساخته شد. این ساز ابتدا به مرور زمان در اوایل قرن نوزدهم میلادی در آمریکا و بعد کم کم در سراسر جهان شناخته شد. نام این ساز یعنی یوکللی به معنی کک (حشره)، پرنده است. علت نام گذاری آن هم به اندازه ی کوچک و صدای زیبا و خوش آن برمی گردد.
یکی از نکات جالبی که در بررسی تاریخ اوکوله له وجود دارد این است که پادشاه هاوایی (کالاکائوآ) از این ساز خیلی پشتیبانی می کرد و یکی از طرفداران این ساز بود به همین دلیل باعث شد ساز اوکوله له جای خود را در موسیقی هاوایی باز کند و در گردهمایی های سلطنتی به عنوان یکی از سازها برای اجرا قرار گیرد.
ساز اوکوله له در جهان به سبک های مختلفی وجود دارد، برای برخی ساز اوکوله له یک ساز اصلی محسوب می شود و از شهرت زیادی برخوردار است و برخی دیگر ساز اوکوله له را به عنوان ساز محبوب در کنار ساز اصلیشان قرار می دهند.
یکی از مشهورترین نوازندگان اوکوله له ایزرائیل کاماکاویوُله معروف به ایز است.
انواع اوکوله له
این ساز چهار سایز اصلی دارد و مهم ترین گزینه برای تعیین سایز اوکوله له طول سیم (فاصله‌ی پل تا شیطانک) و طول کلی ساز (از سردسته تا قسمت پایینی بدنه) است. تغییراتی که در سایز انواع اوکوله له وجود دارد، باعث ایجاد تفاوت هایی در وزن، حجم و گرمای صدای تولید شده توسط اوکوله له می شود. ساز اوکوله له هرچه قدر بزرگ تر و سنگین تر باشد از گرمی صدای بیشتری برخوردار است.
چهار سایز ساز یوکللی
یوکللی سوپرانو
این سایز سوپرانو سایز استاندارد برای یوکللی ها شناخته شده است. این ساز صدای کمتری نسبت به بقیه یوکللی ها دارد و یکی از مقرون به صرفه ترین سازها در خانواده یوکللی ها محسوب می شود.
یوکللی کنسرت
نام دیگر یوکللی کنسرت ،آلتو است. این ساز در سال 1920 ساخته شد و برای کسانی که خواهان حجم صدای بیشتری هستند مناسب است. این ساز از نظر حجم صدا و اجرا با سوپرانو متفاوت است و از بدنه ی بزرگ تری برخوردار است و طول دسته ی آن نیز ببیشتر است.
یوکللی تنور
یوکللی تنور مانند یوکللی کنسرت است و تنها چند سانتی متر با هم متفاوت هستند به همین دلیل این دو با هم مقایسه می شوند و تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.
یوکللی باریتون
این ساز در بین یوکللی ها بزرگترین اندازه را دارد. یکی از تفاوت های اصلی این ساز با بقیه یوکللی ها در کوک کردن متفاوت آن است.
علاوه براین چهار مدل، یوکللی در 3 مدل دیگر پاکت، باس و کنترباس نیز ساخته می شود اما آن ها کمتر رواج دارند.
وارن بافت مدیرعامل و یکی از ثروتمندترین و موفق‌ترین فرد حال حاضر جهان درسن 78 سالگی، قوای ذهنی سرحال و تیز خود را مدیون نواختن یوکللی است!
