سبک موسیقی جاز یا جز، در اوخر قرن نوزدهم به وجود آمد. این سبک برای نخستین بار در نیواورلئان آمریکا شکل گرفت و مختص سیاه پوستان این منطقه بود. این سبک با ورود و گسترش خود تحول عظیمی در موسیقی پدید آور و به سرعت طرفداران زیادی در سراسر جهان پیدا کرد.
ویژگی های سبک موسیقی جاز چیست؟
از ویژگی های بارز موسیقی جاز ، بداهه نوازی است. در بسیاری از اجراهای موسیقی جاز نوازندگان در همان لحظه قطعات را در ذهن خود میسازند و به صورت آنی اجرا میکنند. این کار نیاز به مهارت و تجربه بسیار زیادی دارد که نوازندگان سیاه پوست به خوبی از پس آن بر آمده اند.
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، نوازندگان سیاه پوست آمریکایی این سبک را از ترکیب موسیقی رگ تایم آفریقایی، موسیقی کلاسیک اروپایی و سازهای کوبه ای اختراع کردند. این سبک که در ابتدا فقط شامل موزیک های بی کلام بود، به سرعت در سراسر آمریکا رواج پیدا کرد و خوانندگان خاصی به ترکیب این موسیقی زیبا اضافه شدند.
تنوع بسیاری زیادی در انواع موسیقی جاز وجود دارد ولی به طور کلی این موسیقی بسیار ریتمیک است و از «بلو نت» در آن به وفور استفاده میشود. بلو نت در واقع نتی است که متفاوت با یک نت معمولی استفاده میشود و فاصله آن بین ربع پرده تا نیم پرده است. الگوی رایج در سبک موسیقی جز، الگوی «فراخوان و پاسخ» است. به این صورت که یک ساز یا بخشی از گروه صدایی را اجرا میکنند و بخش دیگر گروه به آن پاسخ میدهند.
جاز میتواند، احساسات زیادی از غم عمیق تا شادی عظیم را بازگو کند. در موسیقی جاز میشود نوای آزادیخواهی را شنید، نوایی که روایتگر اعتراض افرادی است که به خاطر رنگ پوستان مورد رفتاری ناعادلانه قرار میگرفتند. همچنین صدای مبارزه افرادی است که در کشورهای تحت سیطره دیکتاتوری زندگی میکنند.
مهم ترین ساز های سبک جز کدام اند؟
ترومپت: ترومپت یکی از اساسی ترین سازهای سبک موسیقی جز است. این ساز از ابتدای پیدایش این سبک جزو مهم ترین سازهای آن به شمار میرفت. ساز ترومپت یک ساز بادی برنجی است که صدای قوی و زیبایی دارد.
کرنت: ساز کرنت شباهت زیادی به ترومپت دارد اما صدای آن از ترومپت لطیف تر است. کرنت را ساز ویولن بادی میدانند و نوازندگان حرفه ای میتوانند صدایی به زیبایی آواز از آن خارج کنند.
ساکسیفون: ساکسیفون سازیست که تنها میتواند یک نت تولید کند، اما به واسطه صدای زنده و درخشانی که دارد، به همراه همیشگی این سبک تبدیل شده است. ساکسیفون ها انواع مختلفی دارند که نوع تنور و آلتو در موسیقی جاز کاربرد بیشتری دارد.
ترومبون: ساز ترومبون به واسطه قدرت صدای خود در سبک های زیادی به کار برده میشود. این ساز به همراه ساکسیفون و ترومپت وظیفه نواختن ملودی را برعهده دارند.
هنرمندان سرشناس این سبک موسیقی
جلی رول مورتون، کلمن هاوکینگ، لوئیس آرمسترانگ، بیلی هالیدی، جان کولتران، نت کینگ کول، مالیس دیویس، مایکل وایت، کرمیت رافینز، دیزی گیلسژای، الیس مارسالیس، وینتون مارسالیس، نورا جونز از مهم ترین هنرمندان سبک جز هستند.
یکی از مهم ترین شاخصه های موزیسین های سبک جز این است که این افراد بر خلاف بسیاری از سبک های موسیقی، اهمیت بسیار زیادی برای فردیت و سبک و سیاق خاص خود قائل اند. به طوریکه برای مثال وقتی شما ترومپت نوازی لویی آمسترانگ را میشنوید با صدایی بسیار متفاوت تر از ترومپت نوازی مالیس دیویس مواجه میشوید. زیرا تمام موسیقیدانان جز سبک مخصوص به خود را دارند و شما میتوانید یک ملودی یکسان را با تنوع عظیمی در این سبک گوش دهید.