وزن خوانی یکی از مهم ترین بخش های تئوری موسیقی میباشد. این مهارت، یکی از تفاوت های اصلی میان یک نوازنده مبتدی و حرفه ای است. مهم نیست که در حال نوازندگی چه سازی هستید یا در چه سبکی از موسیقی فعالیت می‌کنید. در هر صورت وزن خوانی مهارتیست که باید هرچه زودتر یادگیری آن را آغاز کنید و با مرور زمان بر آن مسلط شوید.
هرساز از نت هایی تشکیل شده است، در برخی از سازها نت های «دو ر می فا سل لا سی» استفاده شده است و در برخی دیگر مانند سازهای کوبه ای هر نت اسم مشخصی دارد.
در هر صورت تمام این نت ها باید بر طبق زمان بندی و چهارچوب خاصی نواخته شوند تا ملودی زیبایی ساخته شود.
اگر بخواهیم این موضوع را به زبان ساده توضیح دهیم به این معناست که هر نت علاوه بر اینکه صدای منحصر به فرد خود را دارد، کشش زمانی خاص خود را نیز داراست.
این کشش ها در کنار یکدیگر و در فواصل متفاوت براساس سلیقه آهنگساز کنار هم چیده می‌شوند و یک آهنگ را به وجود می‌آورند.
کشش زمانی هر نت در وزن خوانی چگونه است؟
نخستین قدم در یادگیری وزن خوانی یادگیری کشش زمانی نت ها است.
بزرگترین نت موسیقی از نظر بازه زمانی نت گرد میباشد، کشش زمانی نت گرد 4 ضرب یا در اصطلاح چهار بوق مترونوم میباشد.
بعد از آن نت سفید با کشش زمانی 2 ضرب و نت سیاه با کشش زمانی 1 ضرب وجود دارند. نت چنگ نصف نت سیاه و کشش زمانی آن یک دوم است. یعنی در هر بوق مترونوم دو نت چنگ نواخته می‌شود. به همین ترتیب ادامه پیدا میکند و به نت چهارلاچنگ که ریزترین کشش زمانی را دارد می‌رسد.
با وجود اینکه نت گرد بیشترین کشش موسیقیایی را دارد، اما معیار محاسبه زمانی ما همیشه نت سیاه میباشد. زیرا واحد کشش زمانی آن برابر با یک است.
یکی از مهم ترین نکاتی که در بهتر شدن مهارت وزن خوانی به شما کمک میکند این است که شما تبدیل این نت ها به یکدیگر را یاد بگیرید.
برای مثال باید بدانید که در هر نت سیاه دو نت چنگ جای می‌گیرد یا در هر نت سفید دو نت سیاه جای می‌گیرد و….
وزن خوانی چگونه انجام می‌شود؟
به منظور خوانش نت ها باید به این صورت عمل کنیم که ابتدا نت اول را چه سکوت باشد و یا هر نتی با هر دیرندی برای آن شماره 1 را قرار میدهیم ، سپس به پایه آن نت نگاه میکنیم و به همان اندازه به جلو حرکت میکنیم و شماره نت بعدی را قرار میدهیم.
مثلا در عکس زیر نت اول شماره 1 قرار میدهیم و به پایه آن که چنگ است دقت میکنیم و به اندازه یک چنگ به جلو میرویم.
در ستون چنگ ها هر گاه بر روی عدد یک باشیم حرف بعدی ما ” و ” میباشد بنابراین حرف بعدی را ” و ” میگذاریم.
سپس دوباره به پایه نت نگاه میکنیم در اینجا پایه نت دولاچنگ است بنابراین بر اساس طبقه دولاچنگ باید به اندازه یک دولاچنگ به جلو حرکت کنیم یعنی از روی نت “و” به “a” می رسیم و سپس این فرایند را ادامه میدهیم تا زمانی که تمامی نت ها را حروف گذاری کنیم.
نکات مهم وزن خوانی
دقت داشته باشید بر اساس کسر میزان حتما باید مجموع کشش نت ها دقیقا به اندازه ای باشد که کسر میزان برای آن تعیین کرده است نه بیشتر و نه کمتر.
برای مثال اگر ما یک کسر سه چهارم داشته باشیم و در پایان به اندازه 4 نت سیاه در یک میزان داشته باشیم بنابراین وزن میزان ما نادرست است و باید به اندازه یک سیاه از این کسر میزان کاسته شود.
یا اگر با همین کسر میزان در یک میزان به اندازه دیرند زمانی 2 نت یا حتی 2 و نیم نت سیاه داشته باشیم باز هم میزان ما ناقص است و نیاز است تا به اندازه یک سیاه و یا یک چنگ به آن میزان اضافه شود .
نت اضافه شده میتواند نت سکوت و یا هر نت دیگری باشد فقط در وزن خوانی مهم است که وزن هر میزان ما کامل شود.
