نگهداری دف مانند هر ساز دیگری اصول و روش های خاص خود را دارد که رعایت این نکات در طول عمر و کیفیت صدای ساز شما تاثیر مستقیمی می‌گذارد. دف سازی قدیمی و پرطرفدار بین ایرانیان است که قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد، ساز دف یکی از سازهای اختصاصی اقوام کردنشین است و به همین دلیل هنوز هم می‌توان تاثیرات فرهنگ کردی را در قطعات ساخته شده توسط این ساز مشاهده کرد.
همان طور که می‌دانید ساختمان ساز دف بسیار ساده ولی در عین حال ظریف و خاص است، این ساز از یک قاب حلقه ای چوبی، پوست و تعداد مشخصی زنجیر تشکیل شده است که حساس ترین و مهم ترین قسمت این ساز همان پوست آن است. البته همه ی دف ها پوستی نیستند و ما دف هایی با روکش تلقی هم داریم که بیشتر توسط هنرجویان مبتدی و افراد در حال آموزش مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم تا با نحوه ی نگهداری دف های پوستی و تلقی آشنا شویم، اما بیایید ابتدا کمی با ویژگی های این ساز خوش صدا آشنا شویم:
مختصری درباره ساز دف
ساز دف یکی از سازهای موسیقی ایرانی و کشورهای همجوار است البته این ساز متعلق به منطقه یا فرهنگ خاصی نیست، زیرا در تمام فرهنگ ها می‌توان سازهای مشابهی را پیدا کرد که دقیقا همانند دف چنین ساختاری دارند. تنها تفاوتی ک می‌توان برای دف در تمدن ها و فرهنگ های مختلق قائل شد کاربرد آن بوده است.
این ساز در برخی مناطق به عنوان ساز اصلی در مجالس و مراسمات شاد مورد استفاده قرار می‌گرفته، حال آنکه همین ساز می‌توانسته در قومی دیگر ساز مخصوص شیون و عذاداری باشد. حتی رد پای آن در میادین جنگی هم به چشم می‌خورد.
کلمه ی «دف» در زبان عربی به معنای «کوبیدن» می‌باشد و این ساز با تکنیک های مخصوص دف نوازی توسط انگشتان و با ضربات خاصی نواخته می‌شود. دف های امروزی معمولا قطری بین 30 تا 45 سانتی متر دارند و روی آن ها با پوست و یا مواد مصنوعی پوشیده شده است.
گوشه ای از قاب چوبی دف ، جداری وجود دارد که نوازنده بتواند به هنگام نواختن ساز را راحت تر در دست بگیرد، حلقه ها و زنجیرهای فلزی که در دور تا دور دیواره داخلی دف وجود دارند در اثر نواختن و اتعاشات پوست صدای زنگ دار و جذابی به این ساز می‌بخشند.
دف پوستی
قسمت پوستین این نوع دف ها طی روش های خاص دباغی آماده شده و روی ساز کشیده می‌شود. پوست بخش اصلی تولید کننده صدا در ساز دف است و به همین منظور نگهداری دف پوستی نیازمند رعایت نکات و موارد خاصی است. پوست موجودات زنده نسبت به گرما و سرما واکنش نشان می‌دهد و به همین دلیل تغیرات آب و هوایی می‌تواند موجب پارگی یا سوراخ در دف باشد.
نگهداری دف پوستی
قبل از دست زدن به دف حتما دست ها را با آب و صابون خوب بشویید تا آلودگی و چربی پوست شما به دف آسیب وارد نکند، یکی از حساسیت های مراقبت دف و به ویژه دف های پوستی حساسیت آن ها نسبت به هرگونه آلودگی می‌باشد.
یکی از نکاتی که در هنگام خرید دف پوستی باید آن را مورد بررسی قرار دهید این است که هنگام دست گرفتن ساز انگشت شست شما در محل گرفتن شستی نباید با پوست ساز در تماس باشد. در اثر تماس مداوم انگشت در آن ناحیه پوست دف نازک شده و احتمال پاره شدن آن زیاد است.
همان طور که قبل تر اشاره کردیم، تغییرات آب و هوایی یکی از عوامل آسیب زننده به پوست دف است. بنابراین ساز خود را مقابل لوازم سرمایشی و گرمایشی مثل کولر یا شومینه قرار ندهید.
دف تلقی
دف های تلقی نوع مدرن تری از ساز دف است که به جای پوست در ساختار آن از مواد مصنوعی استفاده شده است و به همین علت در مقابل تغییرات دمایی و رطوبت دچار آسیب نمی‌شود.
اگر آب و هوای منطقه ی جغرافیایی که در آن ساکن هستید بیش از حد گرم یا سرد است، توصیه می‌کنیم به جای پرداخت هزینه ی زیاد برای دف های پوستی از مدل های تلقی دف استفاده کنید. البته خرید یک دف تلقی خوب هم نکات خاص مربوط به خودش را دارد، مثلا باید دقت کنید که تلق به کار برده شده در عین نازکی مقامت خوبی هم داشته باشد و مهم تر از همه اینکه سنگین نباشد.
نگهداری دف تلقی
دف های تلقی برخلاف سازهای پوستی به مراقبت خاصی احتیاج ندارند، تنها نکاتی که برای مراقبت از این ساز می‌توانید به آن توجه کنید این است که پس از اتمام نوازندگی چربی انگشتان خود را با یک دستمال تمیز از روی تلق آن پاک کنید و ساز را در کیس مخصوص نگهداری نمایید.
