ریزنوازی در دف یکی از تکنیک‌های مهم و پرکاربرد در نوازندگی این ساز است که اجرای درست آن، دشوار است. به همین دلیل بیش تر هنرجویان در ابتدا با این تکنیک مشکل دارند و نمی توانند به درستی آن را اجرا کنند. زیرا ریزنوازی دف، نکته‌های زیادی دارد که برای اجرای صحیح آن باید این نکات رعایت شوند. اگر شما هم در اجرای صحیح تکنیک ریز مشکل دارید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
منظور از تکنیک ریزنوازی در دف چیست؟
در فرآیند آموزش دف، ریزنوازی یکی از تکنیک‌های مهمی است که هر هنرجویی باید آن را یاد بگیرید. این تکنیک، جزء تکنیک‌های اصلی دف‌نوازی به شمار می‌رود و در اجرای قطعات مختلف نقش مهمی ایفا می‌کند. در ریزنوازی دف، نوازنده با ایجاد صداهای پیوسته و سریع، به موسیقی خود، روح بیشتری می‌بخشد. اجرای صحیح ریز نیازمند هماهنگی بین انگشتان، مچ و دست است. به همین دلیل، یادگیری اصولی و تمرین مداوم، نقش مهمی در بهبود اجرای این تکنیک دارد.
بررسی نکات ریزنوازی در دف
همان‌طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، اجرای صحیح ریزنوازی در دف، چندان ساده نیست و باید نکات خاصی را رعایت کرد. در غیر این صورت اجرا خوب از آب درنخواهد آمد و با تکرار این موضوع احتمالا انگیزه هنرجو کاهش پیدا می‌کند.
اجرای تکنیک‌ها از ساده به پیچیده
توجه کنید که در دف‌نوازی، ریز چیزی جز حرکات مداوم و پیوسته‌ی بک و چپ نیست. با این حال، نکته‌ی مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که این حرکات باید طبق قاعده‌ی مشخصی به نام «ترمُل» اجرا شود. به این صورت که یه تدریج از ساده به پیچیده و از تعداد کم به تعداد زیاد، اجرا شوند. این مهارت به تمرین و آموزش مستمر نیاز دارد و با گذر زمان و افزایش تجربه‌ی نوازندگی، بهبود پیدا می‌کند.
یادگیری تئوری موسیقی
دومین نکته در رابطه با ریز نوازی در دف، یادگیری تئوری موسیقی است. شما تا زمانی‌که نتوانید تئوری موسیقی را به درستی درک کنید و روی آن مسلط شوید، نمی‌توانید تکنیک‌های دف را خوب و صحیح اجرا کنید.
آموختن ضربات اصلی و تکنیک‌های دف‌نوازی
علاوه بر تئوری موسیقی هنرجویان باید بتوانند انواع فیگورهای مختلف را روی ساز اجرا کنند و ضربات اصلی دف را بشناسند. نمی‌شود تنها با یاد گرفتن تکنیک‌های ساده و ابتدایی ریزنوازی، اقدام به ریزنوازی دف کرد و انتظار ریزنوازی خوبی را داشت. زیرا در این مرحله هنوز حافظه‌ی عضلانی شما نسبت به اجرای ریتم‌ها و سرعت‌های مختلف نوازندگی شکل نگرفته است. به همین دلیل تلاش در این مرحله فایده‌ی زیادی ندارد و هنرجویان باید ابتدا به نکات و تکنیک‌های پایه‌ای‌تر مسلط شوند.
بهبود مهارت وزن‌خوانی و افزایش دانش دف‌نوازی
یکی دیگر از نکات ریزنوازی در دف ، این است که به جای تمرکز کامل روی ریزنوازی، روی موارد دیگر نوازندگی خود نیز تمرکز کنید. در این صورت با افزایش دانش و تکنیک می‌توانید ریزنوازی بهتری داشته باشید.
همچنین در کنار تمرینات اصلی بهتر است مهارت‌های دیگری مثل وزن خوانی را هم یاد بگیرید. گوش دادن به آثار صوتی و آموختن مبانی موسیقی (خصوصا وزن خوانی) کمک می‌کند تا ریزنوازی را بهتر و سریع‌تر یاد بگیرید.
همین‌طور گوش دادن به آثار صوتی که شامل تکنوازی یا گروه نوازی دف و سازهای دیگر است و خواندن کتاب‌های مربوط به موسیقی نیز موثر است. زیرا به شما کمک می‌کنند تا ریز یا هر تکنیک دیگری را بهتر درک کنید و اجرای بهتری داشته باشید.
صبور و باحوصله باشید
یکی از مهم‌ترین نکاتی که همه‌ی هنرجویان باید آن را مدنظر قرار دهند این است که یادگیری دف به صبر و حوصله‌ی احتیاج دارد. به همین دلیل نباید از همان ابتدا آموزش، انتظار داشته باشید که کمی تمرین، مثل یک نوازنده‌ی حرفه‌ای و باتجربه دف بنوازید.
آموزش ریزنوازی دف
همان‌طورکه پیش‌تر هم اشاره کردیم، ریزنوازی یکی از تکنیک‌های اساسی در دف‌نوازی است که برای تولید صدای پیوسته و یکدست به کار می‌رود. این تکنیک شامل حرکات سریع و متوالی دو انگشت (معمولاً انگشت اشاره و میانی) در دو جهت بک (به داخل) و چپ (به خارج) است. به طور کلی برای اجرای تکنیک ریز باید مراحل زیر را طی کنید:
صحیح نگه داشتن دف
پیش از شروع ریزنوازی، باید چگونگی دست گرفتن دف را یاد بگیرید. هدف از این کار این است که کنترل کافی بر ساز داشته باشید. دف معمولاً روی انگشت شست یا بین انگشت شست و اشاره قرار می‌گیرد، درحالی‌که سایر انگشتان برای ایجاد ضربات آماده هستند.
تقویت انگشتان و مچ دست
برای اجرای درست ریزنوازی، انگشتان‌تان باید قدرت و انعطاف کافی را داشته باشند. تمرین‌های ساده‌ای مانند باز و بسته کردن انگشتان، چرخش مچ و ضربه زدن روی سطح صاف می‌تواند به تقویت این مهارت کمک کند.
تمرین ضربات تک‌تک (بک و چپ)
برای ریزنوازی دف، ابتدا باید ضربات بک (به داخل) و چپ (به خارج) را به‌صورت جداگانه تمرین کنید تا بتوانید کنترل کاملی روی هر حرکت داشته باشید. دقت کنید که این ضربات باید با فشار کم و با سرعت پایین انجام شوند.
اجرای ریز به‌صورت آهسته و منظم
پس از تسلط نسبی بر ضربات تکی، نوبت به اجرای متوالی آن‌ها می‌رسد. در این مرحله، ریز باید با سرعت پایین و با تمرکز بر یکنواختی صدا اجرا شود. ریتم‌های ساده و منظم به یادگیری شما کمک می‌کنند.
تمرین ترمُل (Trem olo)
ترمُل تکنیکی است که باعث می‌شود ریز از حالت ساده به شکلی روان و سریع‌تر تبدیل شود. درواقع، شما باید به تدریج سرعت خود را افزایش دهید، اما همچنان بر کنترل حرکات تمرکز داشته باشید.
افزایش سرعت و استقامت
با تمرین مداوم و صحیح، عضلات انگشتان و مچ دست‌تان قوی‌تر می‌شود و می‌تواند ریزنوازی را در مدت‌زمان بیشتری بدون خستگی اجرا کنید. استفاده از مترونوم می‌تواند به هماهنگی و افزایش تدریجی سرعت شما کمک کند.
اشتباهات رایج در اجرای ریز و نحوه اصلاح آن‌ها
فشار بیش از حد به انگشتان
برخی هنرجویان مبتدی به اشتباه انگشتان خود را بیش از حد منقبض می‌کنند که باعث خستگی زودرس می‌شود. بهترین راه برای اصلاح این مشکل، تمرین با تمرکز بر حفظ آرامش دست‌ها است.
عدم هماهنگی بین دست‌ها
یکی از اشتباهات رایج هنرجویان در زیزنوازی دف، عدم هماهنگی بین دست راست و چپ است. دچار تمرین‌های جداسازی و تکرار ملودی‌های ساده با هر دست به‌طور جداگانه می‌تواند به بهبود این هماهنگی کمک کند.
عدم توجه به سرعت مناسب
اجرای ریز با سرعت بسیار بالا بدون داشتن کنترل کافی، باعث کاهش کیفیت صدا می‌شود. به همین دلیل بهتر است سرعت را به‌تدریج افزایش دهید تا کنترل کافی روی ضربات داشته باشید.
همان‌طورکه مطالعه کردید، ریز یکی از تکنیک‌های اساسی دف‌نوازی است که یادگیری آن نیازمند تمرین مداوم و رعایت نکات فنی است. برای تسلط بر این تکنیک، باید با صبر و حوصله تمرین کنید و به مرور زمان مهارت خودتان را افزایش دهید. استفاده از روش‌های صحیح و جلوگیری از اشتباهات رایج می‌تواند به یادگیری بهتر و اجرای زیباتر این تکنیک کمک کند.
در نهایت فراموش نکنید که شیوه‌ی آموزش در یادگیری تکنیک‌های اولیه و پایه‌ای دف، بسیار مهم و تأثیرگذار است. آموزش اشتباه می‌تواند شما را برای مدت‌ها در یک دور باطل گیر بیندازد. اما اگر از همان ابتدا به درستی آموزش ببینید، به سرعت می‌توانید تکنیک ریز یا هر تکنیک دیگری را اجرا کنید.
پس اگر دنبال آموزشگاه معتبر و استاد باتجربه‌ای هستید که از همان ابتدا به درستی آموزش ببینید، می‌توانید روی آموزش‌های ما در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان، حساب باز کنید. به دلیل آنلاین بودن آموزش‌های ما، شما در هر کجای این دنیا که باشید می‌توانید این ساز اصیل ایرانی را یاد بگیرید. همچنین این شیوه آموزشی برای زنان خانه‌داری که مسئولیت خانه و نگهداری از بچه‌ها بر دوش آن‌هاست، بسیار مناسب است.
در نهایت برای کسب اطلاعات بیش‌تر درباره‌ی شیوه برگزاری کلاس‌ها، شرایط و … ؛ می‌توانید درخواست مشاوره رایگان دهید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
