نت نقطه دار ، خط اتصال و خط اتحال از مفاهیم مهم و پرکاربرد آموزش تئوری موسیقی هستند که تقریبا هنرجویان همه ی سازهای موسیقی برای اجرای بسیاری از قطعات به آن احتیاج خواهند داشت. برای اینکه یک نوازنده بتواند هر کدام از این مفاهیم را به خوبی روی ساز خود پیاده کند مهم ترین مسئله این است که ابتدا درک درستی از آن ها پیدا کند و زمانی که خوب متوجه مفهوم و تفاوت های آن ها با یکدیگر شد حالا میتواند به بهترین شکل به اجرای آن ها بپردازد. در این مقاله قصد داریم شما را با این سه اصطلاح بسیار مهم و پرکاربرد آشنا کنیم پس تا انتها با ما همراه باشید.
نت نقطه دار
نت نقطه دار در واقع به نت هایی گفته میشود که در سمت راست آن ها یک نقطه یا اصطلاحا یک سکوت وجود داشته باشد. اما معنای این نقطعه چیست و چگونه باید اجرا شود؟ در واقع وجود یک نقطه در سمت راست یک نت باعث میشود تا نصف ارزش زمانی همان نت به آن اضافه شود.
در تئوری موسیقی محدودیتی برای قرار دادن نقطه در کنار نت وجود ندارد، مثلا زمانی که دو نقطه در سمت راست یک نت باشد ارزش زمانی آن برابر با نصف به علاوه ی نصف نصف آن نت میشود. البته درست است که برای قرار دادن نقطه در کنار نت ها محدودیتی وجود ندارد اما با این وجود اکثر آهنگسازان حداکثر از سه نقطه در کنار نت استفاده میکنند تا اجرای آن برای نوازنده راحت تر باشد. دقت داشته باشید که نت نقطه دار ارزش زمانی نت را زیاد میکند و نه تعداد آن را، نت نقطه دار در حقیقت مثل خط اتصال عمل میکند که ادامه به آن خواهیم پرداخت.
با دو مثال زیر میتوانید نحوه عملکرد نقطه در نت نویسی را بهتر درک کنید:
یک نت سیاه نقطه دار را در نظر بگیرید، زمانی که این نت نقطه داشته باشد یک نت سیاه تبدیل به یک سیاه و نصفی میشود. منظورمان از نصفی چیست؟ نصف نت سیاه کدام است؟ درست است نت چنگ. پس نت سیاه نقطه دار معادل یک نت سیاه و یک چنگ و یا سه نت چنگ است.
حالا نت سفید نقطه دار به چه شکلی است؟ یک سفید نقطه دار یعنی یک نت سفید کامل و نصفی که منظومان یک نت سفید و یک سیاه است.
این مسئله در مورد سکوت هم به همین ترتیب عمل میکند. برای درک بهتر این موضوع میتوانید به جدول زیر رجوع کنید.
خط اتصال (Slur)
خط اتصال خطی منحنی است که در بالا یا پایین دو یا چند نت «غیر همنام» و «غیر هم صدا» قرار میگیرد و صدای آنها را به هم متصل میکند. در حقیقت نقش این نشانه این است نشان دهد نتهای مورد نظر باید اجرایی به هم پیوسته داشته باشند. این نتها اگر برای آواز یا سازهای بادی نوشته شده باشند، خواننده یا نوازنده باید آنها را با یک نفس اجرا کند؛ در سازهای زهی آرشهای مثل ویولن و ویولنسل نوازنده باید آن نت ها را با یک آرشه و بی توقف بنوازد؛ و برای هر ساز دیگر هم روشی مخصوص برای اجرای نتهای متصل وجود دارد.
خط اتحاد (Tie)
خط اتحاد یک منحنی است که در بالا یا پایین دو نت «همنام» و «هم صدا» گذاشته میشود و زمان آن دو نت را با هم جمع میکند. دقت کنید دو نت حتما باید همنام باشند اما لزومی ندارد ارزش زمانیشان هم یکی باشد. مثلا اگر بالای یک نت سل سفید و یک نت سل چنگ خط اتحاد باشد، اولین سل را مینوازیم و زمان دومی را با اولی ادغام میکنیم یعنی همان سل اول را به اندازه ی یک سفید و یک چنگ میکشیم. خط اتحاد علاوه بر اینکه به ما امکان اضافه کردن زمان نت به اندازهٔ دلخواه را میدهد، در مبحث میزانبندی هم بسیار به کار میآید.
دقت داشته باشید که تئوی موسیقی بخش جداناپذیری از یادگیری موسیقی هستند زیرا اگر بتوانیم به عنوان یک نوازنده اجرای با کیفیتی داشته باشیم ابتدا باید قطعه ی موسیقی را با جزئیات آن به خوبی درک کنیم که تنها از طریق دانش تئوری میتوانیم به این اطلاعات دست پیدا کنیم. باور کنید زمانی که بدانید دقیقا چه مینوازید و برای چه باید اینگونه بنوازید از ساز زدن لذت بیشتری خواهید برد. پس اگر تا کنون آموزش مباحث تئوری موسیقی را جدی نگرفته اید و یا وقت زیادی برای مطالعه آن نگذاشته اید بهتر است از همین الان با شرکت در دوره های آموزش تئوری موسیقی آنلاین در آکادمی موسیقی وب نوازان شروع کنید.
خبرنامۀ وبنوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما میفرستیم.