مرتضی حنانه موسیقیدان و آهنگساز برجسته ایرانی در سال 1301 در تهران به دنیا آمده است.
خانواده و کودکی
مرتضی حنانه در خانواده ای که بیشتر آنها به شغل مهندسی اشتغال داشتند متولد شد.پدرش محمد حنانه نام داشت که ملقب به مدیر موسس مدرسه ثروت بود. او زمانی که به استعداد فرزندش پی برد او را به جبر و اراده به هنرستان عالی موسیقی فرستاد.
در آن زمان هنرستان عالی موسیقی با ریاست غلامحسین مین باشیان اداره می شد و 12 استاد از پراگ استخدام کرده بود.. استادش اوربانتس رهبر ارکستر سمفونیک هنرستان او را به شاگردی جهت آموختن هورن انتخاب کرد و طریقه نوشتن جملات موسیقی را جهت سازهای بادی به او آموخت. در شهریور 1320 جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد و اساتید پراگی ناچار ایران را ترک کردند. علینقی وزیری به عنوان رییس اداره کل موسیقی کشور برگزیده شد و نزاع میان طرفداران موسیقی ملی و موسیقی علمی آغاز شد . حنانه به طرفداران موسیقی علمی پیوست و با چند تن از دوستانش به تقویت پرویز محمود موسیقیدان و رییس موسس ارکستر سمفونیک تهران پرداخت.
تاسیس ارکستر سمفونیک تهران
مرتضی حنانه در سال 1321 خورشیدی موفق به اخذ دیپلم هنرستان عالی موسیقی شد و سپس با همکاری دوستان و رهبری پرویز محمود ارکستر سمفونیک تهران را تاسیس کردند. پس از پرویز محمود و روسیک گریگوریان به رهبری ارکستر سمفونیک تهران انتخاب شد.
او همینطور در سال 1332 خورشیدی در جشن هزاره ابن سینا از طرف دولت ایتالیا به اخذ یک بورس تحصیلی در این کشور نایل آمد و در سال 1333 به رم سفر کرد و به مدت 5 سال در انستیتوی موسیقی مذهبی مقدس واتیکان به تحصیل آهنگسازی نزد مایستر وکاردوچی استاد کمپوزیسیون اشتغال ورزید و پس از آن به مطالعات خود در موسیقی مذهبی ایتالیا ادامه داد.
تاسیس ارکستر سمفونیک فارابی
مرتضی حنانه پس از مراجعت به ایران در سال 1343 با رادیو ایران ارکستر سمفونیک فارابی را پایه گذاری کرد. در جشن هنر اول شیراز اثر کاکوتی رقصی برای او از خودش را با ارکستر مجلسی رادیو اجرا کرد و موفق به گرفتن گراندمانسیون اسپشیال شد.
در جشن هنر دوم شیراز کاپریس برای پیانو و ارکستر سمفونیک او به وسیله فرهاد مشکات رهبر و لوست مارتروسیان پیانیست اجرا شد.
آریای شیطان
استاد حنانه در سال 1344 از طرف رادیو ایران در تریبون انترناسیونال د کمپوزیتور در یونسکو پاریس شرکت کرد و در جلسه مخصوص به شرق آریای شیطان را که به وسیله زنده یاد حسین سرشار و فاخره صبا و گروه کر با ارکستر فارابی اجرا شده بود روی صحنه برد که رادیو ایرلند و سوییس پخش آن را عهده دار شدند.
نویسندگی کتاب
مرتضی حنانه در کتاب گام های گمشده می کوشد تا آنچه که از موسیقی ایرانی در دسترس است گرفته شود و با کمک معانی و مفاهیم لغات و اصطلاحات متداول به چگونگی این موسیقی پی برده شود.هدف استاد حنانه در این کتاب دست یافتن به یک رشته ارتباط منطقی و به خصوص نظری میان اجزای مختلف موسیقی ایران امروز است و در این راه تلاش دارد که چنانچه تشریح نکته ای دشوار باشد در حد امکان تا آنجا که به گنگی و ابهام کشیده نشود مطالب به زبان ساده بیان شود.
موسیقی فیلم
حنانه ساخت موسیقی فیلم را از سال 1327 با فیلم ایران سرزمین طلای سیاه که محصول اداره کل هنرهای زیبای وزارت فرهنگ و هنر بود آغاز کرد.او آهنگسازی بیش از 20 فیلم و مجموعه تلویزیونی را در کارنامه خود دارد که هزاردستان علی حاتمی ، فرار از تله جلال مقدم، تشریفات مهدی فخیم زاده و تپه های مارلیک ابراهیم گلستان از جمله این آثار هستند.
دوبلاژ بسیاری از فیلم های ایتالیایی آن سال ها که بازار بسیار گرمی هم در ایران داشت، با سرپرستی حنانه انجام گرفت. جاده از فدریکو فلینی و طلای ناپل از ویتوریو دسیکا از کارهای موفق دوبلاژ های حنانه به شمار می رود.
آثار
مهم ترین آثار او عبارت اند از دعا، کاپریس، صبرو ظفر، لالایی. او همینطور چند کتاب هم دارد که عبارت اند از: ترجمه و تفسیر مقاصد الالحان عبدالقادر مراغه‌ای، گام های گمشده، تئوری هارمونی زوج .
مرتضی حنانه تا پیش از بستری شدن به‌طور مداوم با رادیو و تلویزیون و مراکز موسیقی در ارتباط بود و در سال‌های اخیر ارکستر صدای جمهوری اسلامی موفق به اجرای یکی از مهم‌ترین آثار او به‌نام صبر و ظفر شد.
سرانجام مرتضی حنانه 24 مهر 1368 در سن 67 سالگی به علت بیماری سرطان در گذشت.
