اگر به تازگی وارد دنیای موسیقی شده‌اید، احتمالاً اسم «مترونوم» را شنیده‌اید. اما شاید هنوز دقیق ندانید که این ابزار چیست؟ چه کاربردی دارد؟ و چرا بسیاری از اساتید موسیقی اصرار دارند که با آن تمرین کنید؟ در این مقاله، قصد داریم به زبان ساده به این سوال‌ها پاسخ دهیم و مهم‌تر از همه به این موضوع بپردازیم که به عنوان هنرجوی مبتدی چطور می‌توان از آن برای بهبود نوازندگی خود استفاده کرد.
مترونوم چیست؟ و چه کاربردی در موسیقی دارد؟
اصولا تمامی اساتید در آغاز آموزش موسیقی، مترونوم را به هنرجویان خود معرفی می‌کنند. ابزاری که ضربات یکنواختی را با فاصله‌های زمانی مشخص ایجاد می‌کند. این ضربات به صورت صدای «تیک» یا «کلیک» هستند و هدف‌شان ایجاد یک مرجع دقیق برای زمان‌بندی در نوازندگی است. به زبان ساده، این ابزار، نقش ساعت‌ساز موسیقی را ایفا می‌کند و به شما کمک می‌کند تا ضرب و ریتم قطعات را دقیق‌تر اجرا کنید. این وسیله به نوازندگان کمک می‌کند تا هم در تمرین‌های خود نظم و ترتیب را رعایت کنند و هم گوش موسیقایی خود را به خوبی تربیت نمایند.
بررسی انواع مترونوم
خوب است بدانید که مترونوم نیز مانند هر ابزار دیگری، تاریخچه‌ای دارد و در طول زمان، مدل‌های مختلفی از آن تولید شده است. در ادامه به طور کامل به معرفی انواع این ابزار می‌پردازیم:
مکانیکی
این مدل از مترونوم‌ها، ظاهری ساده و کلاسیک دارند و بسیار دقیق هستند و به وسیله نیروی مکانیکی به صورت پاندولی حرکت می‌کنند. مدل‌های مکانیکی این دستگاه، برای بسیاری از افراد، حس نوستالژیک ایجاد می‌کنند. به همین دلیل با وجود مدل‌های جدید در بازار، همچنان مدل مکانیکی این ابزار، طرفداران زیادی دارد.
دیجیتالی
مدل دیجیتالی این دستگاه، با ظاهر و کارکرد آسان و ساده‌ای که دارد، بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها معمولا دو کاره هستند و دارای یک تیونر نیز هستند که برای کوک سازهای مختلف از آن استفاده می‌شود. در این نوع مترونوم‌ها، قابلیت کم و زیاد شدن صدا نیز وجود دارد. قیمت پایین و حجم کم این مدل، باعث شده است که محبوبیت بالایی داشته باشد.
نرم‌افزاری یا اپلیکیشن
مدل‌های نرم افزاری که قابل نصب در ویندوز و مک هستند، باعث شده که هنرجویان بیشتر از این وسیله هنگام تمرین موسیقی استفاده کنند. در سال‌های اخیر، اپلیکیشن‌های زیادی که قابل نصب روی گوشی هستند، به بازار آمده‌اند. خوبی این مدل از مترونوم‌ها، قابل دسترس بودن آن‌ها در هر زمان و مکانی است.
شیوه کار با مترونوم به چه صورت است؟
پیش از این که از مترونوم در تمرینات خود استفاده کنید، بهتر است که این ابزار را به خوبی بشناسید و شیوه‌ی کار با آن را یاد بگیرید. برای استفاده از ابزار، باید با کسر میزان قطعه آشنا باشید. کسر میزان روی برگه نت قطعه‌ای که می‌خواهید آن را اجرا کنید، نوشته شده است. برگه نت از ضرب‌های هر میزان و ارزش زمانی آن، به ما اطلاعاتی می‌دهد که با کمک این اطلاعات می‌توانیم مترونوم خود را تنظیم کنیم.
فراموش نکنید که برای استخراج این اطلاعات و خواندن نت‌ها، شما باید به تئوری موسیقی مسلط باشید. پس ابتدا دانش تئوری موسیقی خود را تکمیل کنید.
مزایای استفاده از مترونوم چیست؟
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که مترونوم فقط در جهت حفظ ریتم و وزن یک قطعه استفاده می‌شود. اما بیش از این موضوع بر کیفیت نوازندگی ما اثر می‌گذارد. به طور کلی مزایای استفاده از این ابزار شامل موارد زیر است:
- ثبات در اجرا؛
- تقویت حس ریتم و زمان‌بندی؛
- ایجاد هماهنگی و آمادگی برای اجرای گروهی.
روش تمرین با مترونوم
با توجه به آن‌چه که تا به این‌جا مطرح کردیم، استفاده از مترونوم در تمرین موسیقی، بسیار مؤثر است. برای اینکه بتوانیم به وسیله‌ی این ابزار، کیفیت و عملکرد اجرایی خود را بهبود ببخشیم باید حین تمرین، نکات زیر را رعایت کنیم:
شروع تمرین با سرعت کم
واحد اندازه‌گیری سرعت در مترونوم، BPM یا Beats Per Minute است. برای مثال، اگر دستگاه، روی 60 BPM تنظیم شده باشد، در هر دقیقه، 60 ضربه ایجاد می‌کند (یعنی هر ثانیه یک ضربه).
سعی کنید تمرینات موسیقی خود را با سرعتی کمتر از سرعت تعیین شده، شروع کنید و به مرور سرعت آن را بیشتر کنید. برای مثال می‌توانید برای قطعات معمولی، سرعت را 40 شماره کمتر کنید. برای قطعاتی که تمپو بالایی دارند، با توجه به توانایی‌های خود می‌توانید این میزان را باز هم کاهش دهید.
سرعت کم به شما کمک می‌کند تا تمام جزئیات قطعه‌ای که می‌نوازید را به خوبی درک کنید. سعی کنید در این سرعت، قطعات خود را ضبط کنید و چندین بار آن را گوش دهید تا از اجرای صحیح آن مطمئن شوید. بعد از اینکه از اجرای خود در سرعت پایین مطمئن شدید، سرعت را اندکی بالا‌تر ببرید. برای مثال اگر تمپوی سیاه قطعه‌ای که می‌نواختید، برابر با 100 بود، شما دور اول، قطعه را با تمپوی 60 و دور دوم آن را با تمپوی 61 اجرا کنید. به همین ترتیب، در هر اجرا تمپو را یک شماره بالا‌تر ببرید. به این ترتیب شما یک قطعه را حداقل چهل دور و با تمپوهای متفاوت تمرین می‌کنید.
تمرین با نت‌های کشیده و ساده
ابتدا با نت‌های سیاه و سفید تمرین کنید. فرض کنیم مترونوم روی 60 BPM است، پس هر «تیک» یک نت سیاه را نشان می‌دهد. با این الگو، تمرین‌های ساده ریتمیک انجام دهید: برای مثال، بنوازید: نت – سکوت – نت – سکوت یا دو نت پشت‌سر هم در هر ضربه (مثلاً دو چنگ در هر تیک).
تمرین با سکوت
تمرین جالبی که توصیه می‌شود این است که مترونوم را طوری تنظیم کنید که فقط ضرب اول هر میزان را نشان دهد. این کار باعث می‌شود شما مسئول حفظ ضرب‌های میانی باشید و دقت زمانی‌تان بیشتر شود.
ترکیب مترونوم با شمارش ذهنی
برای مثال، در ریتم ۴/۴، در ذهن خود بشمارید: «یک، دو، سه، چهار» و مطمئن شوید که هر شمارش با صدای مترونوم، هماهنگ است. این تمرین به‌ویژه برای نوازندگان مبتدی بسیار مفید است و به آن‌ها کمک می‌کند تا ریتم را درونی کنند.
راهنمای خرید مترونوم مناسب
اگر تازه‌کار هستید، لازم نیست حتماً مترونوم گران‌قیمت بخرید. شما می‌توانید با دانلود اپلیکیشن مترونوم رایگان اندروید یا آی او اس، کار خودتان را راه بیندازید. امروزه اپلیکیشن‌های رایگان و باکیفیت زیادی برای موبایل وجود دارند. برخی از محبوب‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- Soundbrenner
- Pro Metronome
- Metronome by Soundcorset
اما اگر ترجیح می‌دهید هنگام تمرین از موبایل استفاده نکنید، اقدام به خرید مترونوم دیجیتال دقیق کنید.
نتیجه‌گیری
مترونوم یکی از ساده‌ترین اما مؤثرترین ابزارهای تمرین برای هنرجویانی است که در ابتدای مسیر یادگیری هستند. تمرین با این ابزار به شما کمک می‌کند تا ریتم درونی پیدا کنید، اجرای یکنواخت‌تری داشته باشید و با دقت بیشتری بنوازید. اگر تمرین با این ابزار را به عادت روزانه خود تبدیل کنید، خیلی زودتر به ریتم دلخواه خود در نوازندگی می‌رسید.
در نهایت اگر مدت‌هاست که در حال آموزش موسیقی هستید ولی به نتیجه‌ی قابل قبولی نرسیده‌اید، شاید باید شیوه‌ی آموزشی خود را تغییر دهید. ما در آکادمی موسیقی آنلاین وب نوازان با در نظر گرفتن محدودیت‌های مکانی و زمانی و بسیاری از گرفتاری‌های دست‌وپاگیر، شیوه‌ی آموزش آنلاین موسیقی را در پیش گرفته‌ایم. هدف ما این است که با ارائه‌ی خدمات آموزشی باکیفیت، تجربه‌ای لذت‌بخش و شیرین از یادگیری موسیقی را برای هنرجویان به ارمغان بیاوریم. به همین دلیل با برگزاری کلاس آنلاین موسیقی، آموزش موسیقی را محدود به فضای فیزیکی نکرده‌ایم. پس اگر شما هم به دلایل مختلفی مانند مهاجرت، زندگی در شهرهای کوچک، تحصیل، شغل تمام وقت، مراقبت از فرزندان و … امکان آموزش حضوری را ندارید، بیشتر از این تعلل نکنید. می‌توانید کار را با یک راهنمایی تخصصی و رایگان آغاز کنید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
