فرت گیتار (fret) یکی از مهم ترین بخش های گیتار می باشد. روی دسته ی گیتار مفتول های فلزی جایگذاری شده است که تعداد آنها معمولا بین 18 تا 24 عدد است. به این مفتول های فلزی فرت می گویند که وظیفه ی آنها مشخص کردن محل دقیق نت های موسیقی می باشد. برخی از گیتاریست ها نواختن با گیتار بدون فرت را تجربه کرده اند اما هرگز آن طور که نوازنده های بیس ، بیس بدون فرت را به عنوان یک ساز اصلی انتخاب می کنند گیتار بدون فرت را یک ساز اساسی و اصلی ندانسته اند. نوازندگان هنگام نوازندگی با قرار دادن انگشت خود پشت فرت می توانند نت مورد نظر را اجرا کنند.
تاریخچه اضافه شدن فرت به گیتار
همانطور که اشاره کردیم فرت ها جای نت را به ما نشان می دهد به این صورت که فرت ها، فینگربورد را به نیم پرده هایی تقسیم می کنند و باعث می شوند تا ما جای نت را تشخیص دهیم. بعضی از سازها مانند خانواده ی ویولن از فینگر برد بدون فرت برخوردار هستند که نواختن آنها نیاز به مهارت زیادی دارد و نمی توان با این سازها آکورد اجرا کرد. اما در ساز گیتار اجرا کردن آکورد یکی از کارهای اساسی می باشد و وجود فرت ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. البته گیتارهای ابتدایی فرت نداشتند اما با تکامل ساز عود و سیر تحول آنها به ساز لوت، سازنده ها سیم یا روده حیوانات را به دور دسته می پیچیدند و با گره زدن در سمت بیس دسته در جای خود محکم می شدند البته رودها به طور خیس دور دسته پیچیده می شدند و وقتی خشک می شدند دور دسته محکم می شدند. بعدها سازندگان گیتار قطعات باریک استخوانی را جایگزین روده و سیم کردند و آنها را در داخل فینگر بورد کار گذاشتند. وقتی سیم های روده ای جای خود را به سیم های فلزی دادند. استفاده از فرت های استخوانی از بین رفت و فرت های فلزی امروزی به وجود آمدند.
جایگذاری فرت
فرت ها معمولا روی دسته ی گیتار جایگذاری می شوند. به جایگذاری فرت ها در اصطلاح ساز شناسی فرت کوبی نیز می گویند و هنگام ساخت ساز نیز انجام می شوند. جایگذاری فرت یکی از مراحل مهم در ساخت گیتار به شمار می آید و برای جایگذاری آن اگر از تجربه ی کافی برخوردار نباشید سبب آسیب رساندن به ساز می شود. پس نیاز است که به دست متخصص انجام شود.
سایز فرت ها
اکثر فرت های امروزی T-fret هستند ولی همه ی آنها باهم مشابه نمی باشند. قله یا Crown فرت ها با هم تفاوت دارند و این باعث ایجاد تفاوت در حس گیتار می شود و حتی ممکن است در صدای گیتار نیز تفاوت داشته باشند. قله های بلند باعث ایجاد حسی مشابه فینگربوردهای scalloped می شوند و در این حالت نوازنده می تواند انگشتان دست چپ خود را زیر سیم بیندازد و بندهای دقیق تر و راحت تری انجام دهد و اگر نوازنده بیش از حد روی سیم ها فشار وارد کند ممکن است نت ها از کوک خارج شوند. پس فرت های بلند و پهن از فرت های بلند و باریک بهتر هستند و احساس سر بودن بیشتری در دست چپ ایجاد می کنند و این مساله باعث شده است که نوازندگان راک فرت های بلند و پهن را ترجیح دهند.
جنس فرت
برای ساخت فرت در بعضی موارد از فلز برنج استفاده می شود. ولی به صورت معمول فرت ها از فلزی به نام نقره ی نیکلی ساخته می شود که البته لازم به ذکر است که برخلاف اسمش در آن ترکیبی از نقره خبری نیست و در واقع آلیاژی است از ترکیب مس و نیکل.
آشنایی با فرت بورد گیتار
فرت برد گیتار محلی است که فرت های گیتار بر روی آن قرار دارند.هنگام انگشت گذاری، ما انگشتان خود را بین فرت ها قرار می دهیم. نتیجه ی یادگیری فرت برد و جایگذاری نت ها افزایش سرعت نوازندگی می باشد. با یاد گرفتن جای نت ها به آسانی می توانید آنها را روی دسته پیدا کنید و همینطور ذهن سریع تر و خلاق تری داشته باشید.
بر روی فرت برد علاوه بر میله ها نقطه هایی وجود دارد. این نقطه ها روی فرت های 3، 5،7، 9 و 12 وجود دارد. مهم ترین فرت گیتار فرت دوازدهم می باشد به همین خاطر با دو نقطه مشخص شده است.
یادگیری نت ها بر روی فرت برد
تمرین کردن می تواند به شما در یادگیری نت ها بر روی فرت برد کمک کند و می توانید آنها را به آسانی به خاطر بسپارید. جای نت های گیتار را به صورت تصویری حفظ نکنید چرا که روشی خسته کننده می باشد.
نوازندگان نباید فرت های 1 تا 12 را یاد بگیرند چرا که جای نت ها از فرت 13 مجدد تکرار می شود. برای یادگیری سریع بهتر است تمامی سیم ها را یاد بگیرید.
همینطور فاصله ی فرت های بالایی گیتار بسیار کمتر است و صدای آنها نیز کاملا با نت های پایین متفاوت است به همین دلیل نیازمند تمرین های جداگانه می باشد.
